I CZ 38/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:30-05-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 38/07
POSTANOWIENIE
Dnia 30 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa Z. G.
przeciwko W. B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 maja 2007 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
z dnia 11 grudnia 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w P. odrzucił skargę
kasacyjną pozwanego od wyroku tego Sądu z dnia 17 sierpnia 2006 r., podnosząc,
że skarżący oznaczył zawyżoną wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
64 211,60 zł , celem stworzenia możliwości nadania skardze dalszego biegu.
W zażaleniu pełnomocnik pozwanego, wniósł o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione.
Wyrażony w art. 3982
k.p.c. ustawowy próg dopuszczalności skargi
kasacyjnej, ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia, wyłącza
dopuszczalność tej skargi w sprawach majątkowych drobnych oraz
nieskomplikowanych i jest zgodny z rekomendacją nr (95)5 przyjętą przez Komitet
Ministrów Rady Europy z dnia 7 lutego 1995 r.
Kodeks postępowania cywilnego, obecnie w art. 368 § 2 k.p.c., wyraża
wprost zasadę stałości wartości przedmiotu sporu oraz zakazuje jej przekraczania
przy przechodzeniu do instancji wyższej. Wynika z niej także reguła, że jeżeli
stanowi ją wartość rozszerzonego powództwa to istnieje także zakaz jej
oznaczania, w dalszym toku procesu, na sumę wyższą.
W postępowaniu apelacyjnym wartość przedmiotu zaskarżenia nie decyduje
wprawdzie o dopuszczalności apelacji ale może rzutować na dopuszczalność
przyszłej skargi kasacyjnej. O prawie strony do jej wniesienia, w sprawach o prawa
majątkowe, decyduje nie wartość przedmiotu sporu lecz wartość zaskarżenia
apelacyjnego. Jeżeli więc wartość przedmiotu tego zaskarżenia jest niższa od
wartości przedmiotu sporu i jednocześnie kształtuje się poniżej pułapu określonego
w art. 3982
§ 1 k.p.c. to sprawa traci charakter kasacyjny.
Może to też nastąpić w wyniku rozpoznania apelacji. O dopuszczalności
skargi kasacyjnej decyduje bowiem nie wartość przedmiotu sporu ani wartość
przedmiotu, o którym rozstrzygał sąd drugiej instancji, lecz wartość przedmiotu
3
zaskarżenia kasacyjnego. Jeżeli skarga kasacyjna nie obejmuje całości roszczeń
dochodzonych w drugiej instancji to jej wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa
od wartości przedmiotu zaskarżenia apelacji (por. np. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia 28 grudnia 1935 r., C II 1960/35, OSP 1936, poz. 290 i z dnia
18 grudnia 1996 r., I CKN 211/96, OSNC 1997, nr 4, poz. 42).
Gdy zatem – jak w rozpoznawanym wypadku - nie zachodzi dopuszczalny
przypadek rozszerzenia żądania pozwu w postępowaniu apelacyjnym (art. 383
k.p.c.) i sąd nie orzekał ponad żądanie strona w skardze kasacyjnej nie może
wskazać wartości przedmiotu zaskarżenia wyższej niż wartość przedmiotu sporu
w postępowaniu w pierwszej instancji (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia
15 lutego 1935 r., C II 2515/34, RPEiS 1936, nr 1, s. 161 i z dnia 14 września
2000 r., I PZ 55/00, OSNAP 2002, nr 7, poz. 164).
Zauważyć należy, że zarówno Sąd drugiej instancji, jak i Sąd Najwyższy
w uzasadnionych wypadkach, są uprawnione do skontrolowania, czy wskazana
w skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia została oznaczona według
wyżej zasygnalizowanych zasad (porównaj postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 18 października 2000 r., II UZ 124/00, OSNAP 2002, nr 12, poz. 294, i wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 19997r., I CKN 46/97, OSNC 1997 r., nr 11,
poz. 180).
Odnosząc te uwagi do sprawy należy zauważyć, że powódka w pozwie
zażądała zasądzenia od pozwanego kwoty 29 500 zł z ustawowymi odsetkami od
dnia 11 stycznia 2000 r. i Sąd pierwszej instancji uwzględnił powództwo w całości,
a Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego od wyroku Sądu pierwszej instancji,
w której wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczył on na kwotę 29 500 zł.
Pozwany w skardze kasacyjnej wskazał natomiast wartość przedmiotu zaskarżenia
na kwotę 64 211.60 zł, wliczając do przedmiotu zaskarżenia zasądzone wyrokiem
Sądu pierwszej instancji odsetki za okres od dnia 11 stycznia 2005 r. do dnia
zapłaty.
W związku z tym wskazać należy, że odsetki nie są dochodzone obok
świadczenia głównego, jeżeli następuje zmiana ich charakteru z należności
okresowej na kwotę poddaną oprocentowaniu czyli na kapitał. Przepis art. 20 k.p.c.
4
nie ma zastosowania do wypadku kapitalizacji odsetek w prawnym znaczeniu.
Według prawa materialnego kapitalizacja odsetek następuje, gdy strony po
powstaniu zaległości zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy,
lub gdy uczynił to powód w chwili wytoczenia powództwa oraz przy pożyczkach
długoterminowych udzielanych przez instytucję kredytowe (art. 482 § 1 i 2 k.c.; por.
uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1997 r., III ZP
16/97, OSNP 1998, nr 7, poz. 2040). W sprawie powódka w pozwie dokonała
częściowej kapitalizacji odsetek do dnia 11 stycznia 2000 r. Odsetki zatem za okres
od tej daty nie zostały skapitalizowane i w związku z tym miał w pełni do nich
zastosowanie art. 20 k.p.c. Pozwany nie mógł zatem skutecznie oznaczyć, w świetle
powyższych uwag, wartości zaskarżenia kasacyjnego na kwotę wyższą niż
29 500 zł.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji (art. 39814
w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c.).
jz
POSTANOWIENIE
Dnia 30 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa Z. G.
przeciwko W. B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 maja 2007 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
z dnia 11 grudnia 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w P. odrzucił skargę
kasacyjną pozwanego od wyroku tego Sądu z dnia 17 sierpnia 2006 r., podnosząc,
że skarżący oznaczył zawyżoną wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
64 211,60 zł , celem stworzenia możliwości nadania skardze dalszego biegu.
W zażaleniu pełnomocnik pozwanego, wniósł o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione.
Wyrażony w art. 3982
k.p.c. ustawowy próg dopuszczalności skargi
kasacyjnej, ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia, wyłącza
dopuszczalność tej skargi w sprawach majątkowych drobnych oraz
nieskomplikowanych i jest zgodny z rekomendacją nr (95)5 przyjętą przez Komitet
Ministrów Rady Europy z dnia 7 lutego 1995 r.
Kodeks postępowania cywilnego, obecnie w art. 368 § 2 k.p.c., wyraża
wprost zasadę stałości wartości przedmiotu sporu oraz zakazuje jej przekraczania
przy przechodzeniu do instancji wyższej. Wynika z niej także reguła, że jeżeli
stanowi ją wartość rozszerzonego powództwa to istnieje także zakaz jej
oznaczania, w dalszym toku procesu, na sumę wyższą.
W postępowaniu apelacyjnym wartość przedmiotu zaskarżenia nie decyduje
wprawdzie o dopuszczalności apelacji ale może rzutować na dopuszczalność
przyszłej skargi kasacyjnej. O prawie strony do jej wniesienia, w sprawach o prawa
majątkowe, decyduje nie wartość przedmiotu sporu lecz wartość zaskarżenia
apelacyjnego. Jeżeli więc wartość przedmiotu tego zaskarżenia jest niższa od
wartości przedmiotu sporu i jednocześnie kształtuje się poniżej pułapu określonego
w art. 3982
§ 1 k.p.c. to sprawa traci charakter kasacyjny.
Może to też nastąpić w wyniku rozpoznania apelacji. O dopuszczalności
skargi kasacyjnej decyduje bowiem nie wartość przedmiotu sporu ani wartość
przedmiotu, o którym rozstrzygał sąd drugiej instancji, lecz wartość przedmiotu
3
zaskarżenia kasacyjnego. Jeżeli skarga kasacyjna nie obejmuje całości roszczeń
dochodzonych w drugiej instancji to jej wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa
od wartości przedmiotu zaskarżenia apelacji (por. np. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia 28 grudnia 1935 r., C II 1960/35, OSP 1936, poz. 290 i z dnia
18 grudnia 1996 r., I CKN 211/96, OSNC 1997, nr 4, poz. 42).
Gdy zatem – jak w rozpoznawanym wypadku - nie zachodzi dopuszczalny
przypadek rozszerzenia żądania pozwu w postępowaniu apelacyjnym (art. 383
k.p.c.) i sąd nie orzekał ponad żądanie strona w skardze kasacyjnej nie może
wskazać wartości przedmiotu zaskarżenia wyższej niż wartość przedmiotu sporu
w postępowaniu w pierwszej instancji (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia
15 lutego 1935 r., C II 2515/34, RPEiS 1936, nr 1, s. 161 i z dnia 14 września
2000 r., I PZ 55/00, OSNAP 2002, nr 7, poz. 164).
Zauważyć należy, że zarówno Sąd drugiej instancji, jak i Sąd Najwyższy
w uzasadnionych wypadkach, są uprawnione do skontrolowania, czy wskazana
w skardze kasacyjnej wartość przedmiotu zaskarżenia została oznaczona według
wyżej zasygnalizowanych zasad (porównaj postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 18 października 2000 r., II UZ 124/00, OSNAP 2002, nr 12, poz. 294, i wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 19997r., I CKN 46/97, OSNC 1997 r., nr 11,
poz. 180).
Odnosząc te uwagi do sprawy należy zauważyć, że powódka w pozwie
zażądała zasądzenia od pozwanego kwoty 29 500 zł z ustawowymi odsetkami od
dnia 11 stycznia 2000 r. i Sąd pierwszej instancji uwzględnił powództwo w całości,
a Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego od wyroku Sądu pierwszej instancji,
w której wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczył on na kwotę 29 500 zł.
Pozwany w skardze kasacyjnej wskazał natomiast wartość przedmiotu zaskarżenia
na kwotę 64 211.60 zł, wliczając do przedmiotu zaskarżenia zasądzone wyrokiem
Sądu pierwszej instancji odsetki za okres od dnia 11 stycznia 2005 r. do dnia
zapłaty.
W związku z tym wskazać należy, że odsetki nie są dochodzone obok
świadczenia głównego, jeżeli następuje zmiana ich charakteru z należności
okresowej na kwotę poddaną oprocentowaniu czyli na kapitał. Przepis art. 20 k.p.c.
4
nie ma zastosowania do wypadku kapitalizacji odsetek w prawnym znaczeniu.
Według prawa materialnego kapitalizacja odsetek następuje, gdy strony po
powstaniu zaległości zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy,
lub gdy uczynił to powód w chwili wytoczenia powództwa oraz przy pożyczkach
długoterminowych udzielanych przez instytucję kredytowe (art. 482 § 1 i 2 k.c.; por.
uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1997 r., III ZP
16/97, OSNP 1998, nr 7, poz. 2040). W sprawie powódka w pozwie dokonała
częściowej kapitalizacji odsetek do dnia 11 stycznia 2000 r. Odsetki zatem za okres
od tej daty nie zostały skapitalizowane i w związku z tym miał w pełni do nich
zastosowanie art. 20 k.p.c. Pozwany nie mógł zatem skutecznie oznaczyć, w świetle
powyższych uwag, wartości zaskarżenia kasacyjnego na kwotę wyższą niż
29 500 zł.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji (art. 39814
w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c.).
jz