I CZ 39/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:30-05-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CZ 98/02 V CK 157/04
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 39/07
POSTANOWIENIE
Dnia 30 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku E. P.
przy uczestnictwie M. P. i P. P.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 maja 2007 r.,
zażalenia uczestnika postępowania P. P.
na postanowienie Sądu Okręgowego w R.
z dnia 15 listopada 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 15 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy w R.
odrzucił skargę uczestnika P. P. wniesioną od prawomocnego postanowienia tego
Sądu w przedmiocie zniesienia współwłasności, w uzasadnieniu podając, że w
apelacji od postanowienia Sądu Rejonowego w D. uczestnik podał jako wartość
przedmiotu zaskarżenia kwotę 80 261,51 zł, podczas gdy wartość przedmiotu
zaskarżenia kasacyjnego została określona na kwotę 629 496 zł. Biorąc pod uwagę
dotychczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego, Sąd drugiej instancji uznał, że
podwyższenie wartości przedmiotu zaskarżenia w celu uzyskania możliwości
wniesienia skargi kasacyjnej od prawomocnego orzeczenia jest niedopuszczalne,
co skutkowało odrzuceniem skargi na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w zw. z art.
5191
§ 4 pkt 4 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe postanowienie uczestnik podniósł zarzut naruszenia
art. 3986
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 13 k.p.c., a także art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c.
W uzasadnieniu wywodził, że na gruncie stanu faktycznego w sprawie stanowisko
Sądu drugiej instancji jest nieuzasadnione, albowiem postanowieniem Sądu
Okręgowego na nowo ustalony został zarówno sposób podziału, jak i kwota
należnych między uczestnikami postępowania spłat i dopłat. Wartość przedmiotu
postępowania została przez sam Sąd ustalona na kwotę 629 496 zł i z tego
względu, zdaniem żalącego, wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną,
która obejmuje całość rozstrzygnięcia, jest wskazana prawidłowo. Wskazując na
powyższe zarzuty i ich uzasadnienie, żalący żądał uchylenia zaskarżonego
postanowienia w całości oraz orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., od postanowienia sądu drugiej instancji
wydanego w sprawie o zniesienie współwłasności skarga kasacyjna przysługuje,
jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi co najmniej sto pięćdziesiąt tysięcy
złotych. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniano, że w sprawach
3
działowych, skupiających zróżnicowane interesy majątkowe uczestników
postępowania, wartością przedmiotu zaskarżenia nie jest z reguły wartość całego
przedmiotu działu. Może tak być jedynie wówczas, gdy kwestionowana jest sama
zasada działu, a więc istnieje rozbieżność interesów odnośnie do tego, czy w ogóle
współwłasność podlega zniesieniu. Kwestionowanie zaś sposobu wyjścia ze
współwłasności nie dotyczy zasady działu, a jedynie tego, jakie konkretnie składniki
objętego współwłasnością majątku mają przypaść uczestnikom postępowania
działowego. Dla określenia wartości przedmiotu zaskarżenia miarodajna jest zatem
wartość tylko tych rzeczy, praw lub roszczeń, których dotyczy rozstrzygnięcie sądu
zakwestionowane przez skarżącego w skardze kasacyjnej (por.m.in. postanowienia
SN z dnia 6 listopada 2002 r., II CZ 98/02 i z dnia 23 czerwca 2004 r., V CK 157/04,
niepubl.).
W przedmiotowej sprawie skarżącemu w postępowaniu pierwszoinstancyjnym
przyznano składniki majątkowe (lokale nr 3 i 6) o wartości łącznej 225 090 zł
i zasądzono od niego dopłaty na rzecz pozostałych uczestników w kwocie
80 261,50 zł. Postanowienie to zostało zmienione przez Sąd drugiej instancji, który
uznał za dopuszczalne wydzielenie z nieruchomości tylko pięciu lokali i przyznał
skarżącemu na własność jeden lokal o wartości 170 844 zł, obniżył natomiast
zasądzone od niego dopłaty do kwoty 13 468 zł. Oznacza to, że wartość
przyznanego przez Sąd drugiej instancji lokalu jest mniejsza o 54 246 zł, zaś
apelację, w której domagał się jedynie oddalenia żądań uczestników w zakresie
dotyczącym dopłat, skarżący przegrał o 13 468 zł, bowiem do tej kwoty obniżono
zasądzone od niego dopłaty. Interes majątkowy skarżącego w skardze kasacyjnej
wyznacza zatem suma tych kwot, wynosząca 67 714 zł (54 246 zł plus 13 468 zł).
Wartości przedmiotu zaskarżenia nie można też sprowadzać do wartości
przypadającego skarżącemu udziału w nieruchomości (157 374 zł), gdyż skarżący
nie został pozbawiony tego udziału, przeciwnie – przyznano mu składniki
majątkowe przewyższające udział. Wartość przedmiotu zaskarżenia, określona
interesem majątkowym uczestnika, sprowadza się zatem do różnicy wartości
składników majątkowych, których przyznania się domagał, a wartością tych, które
mu przyznano, oraz do kwoty uwzględnionych roszczeń z tytułu dopłat.
4
Jak wskazano, wartość ta nie osiąga progu określonego w przytoczonym na
wstępie przepisie.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
3941
w związku z art. 39814
k.p.c.
db
POSTANOWIENIE
Dnia 30 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku E. P.
przy uczestnictwie M. P. i P. P.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 maja 2007 r.,
zażalenia uczestnika postępowania P. P.
na postanowienie Sądu Okręgowego w R.
z dnia 15 listopada 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 15 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy w R.
odrzucił skargę uczestnika P. P. wniesioną od prawomocnego postanowienia tego
Sądu w przedmiocie zniesienia współwłasności, w uzasadnieniu podając, że w
apelacji od postanowienia Sądu Rejonowego w D. uczestnik podał jako wartość
przedmiotu zaskarżenia kwotę 80 261,51 zł, podczas gdy wartość przedmiotu
zaskarżenia kasacyjnego została określona na kwotę 629 496 zł. Biorąc pod uwagę
dotychczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego, Sąd drugiej instancji uznał, że
podwyższenie wartości przedmiotu zaskarżenia w celu uzyskania możliwości
wniesienia skargi kasacyjnej od prawomocnego orzeczenia jest niedopuszczalne,
co skutkowało odrzuceniem skargi na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. w zw. z art.
5191
§ 4 pkt 4 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe postanowienie uczestnik podniósł zarzut naruszenia
art. 3986
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 13 k.p.c., a także art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c.
W uzasadnieniu wywodził, że na gruncie stanu faktycznego w sprawie stanowisko
Sądu drugiej instancji jest nieuzasadnione, albowiem postanowieniem Sądu
Okręgowego na nowo ustalony został zarówno sposób podziału, jak i kwota
należnych między uczestnikami postępowania spłat i dopłat. Wartość przedmiotu
postępowania została przez sam Sąd ustalona na kwotę 629 496 zł i z tego
względu, zdaniem żalącego, wartość przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną,
która obejmuje całość rozstrzygnięcia, jest wskazana prawidłowo. Wskazując na
powyższe zarzuty i ich uzasadnienie, żalący żądał uchylenia zaskarżonego
postanowienia w całości oraz orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 5191
§ 4 pkt 4 k.p.c., od postanowienia sądu drugiej instancji
wydanego w sprawie o zniesienie współwłasności skarga kasacyjna przysługuje,
jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi co najmniej sto pięćdziesiąt tysięcy
złotych. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyjaśniano, że w sprawach
3
działowych, skupiających zróżnicowane interesy majątkowe uczestników
postępowania, wartością przedmiotu zaskarżenia nie jest z reguły wartość całego
przedmiotu działu. Może tak być jedynie wówczas, gdy kwestionowana jest sama
zasada działu, a więc istnieje rozbieżność interesów odnośnie do tego, czy w ogóle
współwłasność podlega zniesieniu. Kwestionowanie zaś sposobu wyjścia ze
współwłasności nie dotyczy zasady działu, a jedynie tego, jakie konkretnie składniki
objętego współwłasnością majątku mają przypaść uczestnikom postępowania
działowego. Dla określenia wartości przedmiotu zaskarżenia miarodajna jest zatem
wartość tylko tych rzeczy, praw lub roszczeń, których dotyczy rozstrzygnięcie sądu
zakwestionowane przez skarżącego w skardze kasacyjnej (por.m.in. postanowienia
SN z dnia 6 listopada 2002 r., II CZ 98/02 i z dnia 23 czerwca 2004 r., V CK 157/04,
niepubl.).
W przedmiotowej sprawie skarżącemu w postępowaniu pierwszoinstancyjnym
przyznano składniki majątkowe (lokale nr 3 i 6) o wartości łącznej 225 090 zł
i zasądzono od niego dopłaty na rzecz pozostałych uczestników w kwocie
80 261,50 zł. Postanowienie to zostało zmienione przez Sąd drugiej instancji, który
uznał za dopuszczalne wydzielenie z nieruchomości tylko pięciu lokali i przyznał
skarżącemu na własność jeden lokal o wartości 170 844 zł, obniżył natomiast
zasądzone od niego dopłaty do kwoty 13 468 zł. Oznacza to, że wartość
przyznanego przez Sąd drugiej instancji lokalu jest mniejsza o 54 246 zł, zaś
apelację, w której domagał się jedynie oddalenia żądań uczestników w zakresie
dotyczącym dopłat, skarżący przegrał o 13 468 zł, bowiem do tej kwoty obniżono
zasądzone od niego dopłaty. Interes majątkowy skarżącego w skardze kasacyjnej
wyznacza zatem suma tych kwot, wynosząca 67 714 zł (54 246 zł plus 13 468 zł).
Wartości przedmiotu zaskarżenia nie można też sprowadzać do wartości
przypadającego skarżącemu udziału w nieruchomości (157 374 zł), gdyż skarżący
nie został pozbawiony tego udziału, przeciwnie – przyznano mu składniki
majątkowe przewyższające udział. Wartość przedmiotu zaskarżenia, określona
interesem majątkowym uczestnika, sprowadza się zatem do różnicy wartości
składników majątkowych, których przyznania się domagał, a wartością tych, które
mu przyznano, oraz do kwoty uwzględnionych roszczeń z tytułu dopłat.
4
Jak wskazano, wartość ta nie osiąga progu określonego w przytoczonym na
wstępie przepisie.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
3941
w związku z art. 39814
k.p.c.
db