Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 46/07
POSTANOWIENIE
Dnia 30 maja 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku A. S.
przy uczestnictwie B. C. i in.,
o stwierdzenie nabycia spadku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 maja 2007 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania B. C.
na postanowienie Sądu Okręgowego w O.
z dnia 2 lutego 2007 r.,
oddala zażalenie i przyznaje adwokatowi z urzędu S. P. od
Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w O. kwotę 180 (sto
osiemdziesiąt) złotych powiększoną o 22 % podatku od towarów
i usług za pomoc prawną udzieloną skarżącej w postępowaniu
zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2007 r. Sąd Okręgowy w O. odrzucił
apelację uczestniczki B. C. od postanowienia Sądu Rejonowego w P. z dnia 21
września 2006 r.
W uzasadnieniu wskazał, że wnoszący ten środek odwoławczy adwokat
powinien jednocześnie bez wezwania uiścić opłatę podstawową w kwocie 30 zł,
skoro skarżąca B. C. postanowieniem z dnia 23 listopada 2005 r. została zwolniona
od kosztów sądowych w całości i ustanowiono dla niej pełnomocnika z urzędu.
W zażaleniu pełnomocnik powoda wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Regulacja zawarta w art. 149 u.k.s.c. jest wyjątkiem od zasady
bezpośredniego działania ustawy nowej. Za tezą, że chwila wydania orzeczenia
powinna być postrzegana jako zakończenie postępowania w instancji przemawia
to, że jest to jedyny termin, który pozwala w sposób nie budzący wątpliwości
rozgraniczyć czasowe zakresy stosowania starej i nowej ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych. Środek odwoławczy może bowiem być wniesiony
przez strony w różnych terminach, gdyż otwarcie tego terminu dla każdej ze stron
następuje w sposób indywidualny. Poza tym tylko łączenie zakończenia
postępowania w instancji z chwilą wydania orzeczenia może stanowić
zadawalające rozwiązanie dla sytuacji, w której wydane zostało orzeczenie
uchylające i przekazujące sprawę do ponownego rozpoznania, a więc nie
podlegające zaskarżeniu. Z tych względów należy przyjąć, że zakończenie
postępowania w danej instancji w rozumieniu art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r., o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze
zm., dalej „u.k.s.c.") następuje z chwilą wydania orzeczenia merytorycznego bądź
formalnego kończącego postępowanie w sprawie w instancji (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2006 r., III CZ 36/06. OSNC 2007, nr 1, poz.
19). Nietrafny był zatem zarzut pozwanego, że powinny mieć zastosowanie
w sprawie przepisy ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.).
Ustawą z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2007 r. Nr 21, poz. 123) uchylono miedzy innymi
3
art. 14 ust 2 u.k.s.c. stanowiący że opłatę podstawową pobiera się także od
podlegających opłacie pism, o których mowa w art. 3 ust. 2, wnoszonych przez
stronę zwolnioną od kosztów sądowych przez sąd chyba, że ustawa stanowi
inaczej i obowiązuje ona od dnia 9 marca 2007 r. (art. 3) Według art. 2 tej noweli do
spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy
dotychczasowe. Zarówno postanowienie zaskarżone apelacją jak i zaskarżone
postanowienie Sądu Okręgowego odrzucające apelację zostało wydane jednak
przed dniem 9 marca 2007 r. a więc w sprawie mają zastosowanie przepisy ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w pierwotnym
brzmieniu.
Według tego stanu prawnego opłatę podstawową pobiera się w sprawach,
w których przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej
(art. 14 ust. 1 u.k.s.c.). Pobiera się także od podlegających opłacie pism,
wnoszonych przez stronę zwolnioną przez sąd w całości od kosztów sądowych
chyba, że ustawa stanowi inaczej. Opłata podstawowa wymieniona w art. 11
ustawy o kosach sądowych w sprawach cywilnych jest opłatą stałą w rozumieniu
art. 1302
§ 3 k.p.c. (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2007 r.
dotychczas niepublikowaną).
Z tych względów orzeczono, jak w sentencji (art. 3941
§ 2 i 3 k.p.c. w zw.
z art. 39814
k.p.c.).
db