Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 67/07
POSTANOWIENIE
Dnia 5 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z wniosku J. G., W. G. i K. G.
przy uczestnictwie A. J. i J. J.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 5 czerwca 2007 r.,
zażalenia wnioskodawców na postanowienie Sądu Okręgowego w R.
z dnia 28 sierpnia 2006 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił apelację
wnioskodawców od postanowienia Sądu Rejonowego, oddalającego ich wniosek o
stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie nieruchomości. Sąd ten wyjaśnił w
uzasadnieniu, że wnioskodawcy, reprezentowani przez adwokata, zawarli w
apelacji wniosek o przyznanie im częściowego (ponad kwotę 800 zł) zwolnienia od
opłaty stałej od apelacji, jednak nie uiścili jednocześnie tej części opłaty, która nie
została objęta wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych. Sąd II instancji
ocenił obowiązki wnioskodawców w oparciu o przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005
r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398 ze zm.).
Za podstawę prawną odrzucenia ich apelacji przyjął art. 1302
§ 3 k.p.c. (omyłkowo
przywołany jako art. 130 § 2 k.p.c.) w zw. z art. 370 i art. 373 k.p.c.
Wnioskodawcy w zażaleniu na powyższe postanowienie domagają się jego
uchylenia, zarzucając naruszenie art. 1302
§ 3 k.p.c. przez jego błędną wykładnię
i zastosowanie. Skarżący zwrócili uwagę, że w apelacji zawarli wniosek
o zaliczenie na poczet nieujętej we wniosku o zwolnienie od kosztów części opłaty,
wpłaconych przez siebie w toku postępowania i nierozliczonych w postanowieniu
kończącym postępowanie w I instancji zaliczek na poczet wydatków, w łącznej
wysokości 850 zł, których Sąd Rejonowy im nie zwrócił. Zdaniem skarżących takie
zadysponowanie środkami nie pozostawało w sprzeczności z § 2 ust. 1
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie
sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 27, poz. 199),
a ponadto czyniło zadość zasadzie ekonomiki procesowej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Interpretacja przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
31 grudnia 2006 r. była już przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego w niniejszej
sprawie, przy rozpatrywaniu zażalenia wnioskodawcy na postanowienie z dnia
3 października 2006 r. odrzucające jego zażalenie. W postanowieniu z dnia
21 lutego 2007 r. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że ani ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o
kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ani wydane na jej podstawie
rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 grudnia 2006 r. nie przewidują
jako sposobu uiszczania opłat sądowych zaliczenia na poczet tych opłat wcześniej
3
nienależnie uiszczonych w tej samej sprawie innych opłat lub należności stron z
tytułu wydatków, stanowiących różnicę między kosztami pobranymi od strony a
kosztami należnymi. Zatem wskazana przez wnioskodawców w apelacji formuła
uiszczenia przez nich nieobjętej wnioskiem o zwolnienie części opłaty od apelacji
nie mogła znaleźć zastosowania.
Mimo to jednak złożenie powyższego wniosku nie pozostawało bez wpływu
na ocenę słuszności postanowienia Sądu II instancji o odrzuceniu apelacji.
Obowiązkiem Sądu Rejonowego było bowiem załatwienie wniosku
wnioskodawców o zaliczenie niezwróconych zaliczek na wydatki na poczet części
opłaty od apelacji w sposób, który wyjaśniłby im stanowisko sądu w tej sprawie –
przede wszystkim poprzez dokonanie niezwłocznego rozliczenia zaliczek i zwrotu
niewykorzystanej części w trybie art. 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych lub przynajmniej powiadomienie ich o odmowie wnioskowanego
zaliczenia - i wezwanie ich do uiszczenia kwoty, która miała być w ten sposób
uregulowana. W sytuacji bowiem, kiedy sąd rzeczywiście dysponował środkami
wpłaconymi przez stronę, wystarczającymi na uiszczenie przez nią ciążącej na niej
opłaty, środków tych nie rozliczył, ani nie zwrócił, pomimo obowiązku
przewidzianego w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
i pozostawiał stronę w przeświadczeniu, że należycie wywiązała się z powinności
uiszczenia opłaty, obwarowanego surową sankcją odrzucenia środka zaskarżenia
- konieczne było wezwanie tej strony do uiszczenia opłaty, analogicznie jak
w wypadku odmowy udzielenia jej zwolnienia od kosztów sądowych. Takie
wezwanie skierował do wnioskodawców Sąd Rejonowy po pozytywnym
rozpatrzeniu ich wniosku o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych, a
wnioskodawcy w wyznaczonym terminie uiścili żądaną kwotę 800 zł. Należycie
wykonali zatem obowiązek opłacenia apelacji.
W tych okolicznościach słuszny okazał się zarzut, że odrzucenie przez Sąd
Okręgowy apelacji wnioskodawców nastąpiło w wyniku nieprawidłowego
zastosowania art. 1302
§ 3 k.p.c. Zaskarżone postanowienie należało zatem
uchylić na podstawie art. 39816
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.

I CZ 67/07

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia