Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 22 CZERWCA 2007 R.
SNO 31/07
Przewodniczący: sędzia SN Rafał Malarski.
Sędziowie SN: Zbigniew Myszka, Ewa Strużyna (sprawozdawca).
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem Zastępcy
Rzecznika Dyscyplinarnego sędziego Sądu Apelacyjnego oraz protokolanta w sprawie
sędziego Sądu Okręgowego obwinionego o przewinienie służbowe przewidziane w
art. 107 § 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, po rozpoznaniu w Izbie
Karnej na rozprawie w dniu 22 czerwca 2007 r. odwołania obwinionego od wyroku
Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 19 stycznia 2007 r., sygn. akt (...)
1. z m i e n i ł zaskarżony w y r o k w ten sposób, że u n i e w i n n i ł
s ę d z i e g o Sądu Okręgowego w od popełnienia zarzucanego mu
przewinienia służbowego,
2. kosztami postępowania odwoławczego obciążył Skarb Państwa.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny, wyrokiem z dnia 19 stycznia 2007 r.,
sygn. akt (...), uznał sędziego Sądu Okręgowego za winnego popełnienia przewinienia
służbowego polegającego na tym, że w oświadczeniu majątkowym złożonym w 2005
r. nie zawarł informacji o dochodach uzyskanych w 2004 r. z tytułu wynajmowania
lokalu mieszkalnego położonego przy ulicy Mickiewicza 18/3 w A.
i na podstawie art. 107 § 1 oraz art. 109 § 1 pkt 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów
powszechnych orzekł wobec niego karę upomnienia.
Odwołanie od powyższego orzeczenia złożył obwiniony sędzia. Zaskarżając
wyrok w całości, zarzucił:
I. obrazę licznych przepisów prawa procesowego, wyrażającą się w
naruszeniu
1) podstawowych reguł postępowania, a w szczególności zasady
swobodnej oceny dowodów, prawdy obiektywnej i działania przez
sąd z urzędu w celu dokonania prawdziwych ustaleń faktycznych, a
także zasady domniemania niewinności i rozstrzygania wątpliwości
na korzyść obwinionego oraz prawa do obrony,
2) art. 111 § 2 u.s.p. przez powierzenie czynności protokolantów
osobom nie będącym sędziami,
2
II. rażące naruszenie prawa materialnego, a zwłaszcza przepisów Konstytucji
RP, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, ustawy o podatku
dochodowym, Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz ustawy – Prawo o
ustroju sądów powszechnych
i wniósł o zmianę wyroku przez uniewinnienie go od bezzasadnego zarzutu
popełnienia „oczywistego i rażącego” przewinienia służbowego.
W odwołaniu zawarł ponadto wnioski o wyłączenie Zastępcy Rzecznika
Dyscyplinarnego Sądu Apelacyjnego „z przyczyn podanych w piśmie z dnia 13
stycznia 2007 r.”, a także przeprowadzenie licznych dowodów na okoliczność
wiarygodności świadków oskarżenia.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego, uczestniczący w rozprawie dyscyplinarnej
odwoławczej, wniósł o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Analiza okoliczności sprawy uzasadnia ograniczenie rozpoznania wniesionego
środka odwoławczego i merytoryczne jej rozstrzygnięcie w postępowaniu
odwoławczym w trybie przewidzianym w art. 436 k.p.k. Bezprzedmiotowe byłoby
bowiem rozważanie zasadności zawartych w odwołaniu zarzutów w sytuacji, gdy
zaskarżony wyrok podlega uchyleniu z powodu błędu w ustaleniach faktycznych
przyjętych za podstawę orzeczenia, mającego zasadniczy wpływ na uznanie, że
obwiniony sędzia dopuścił się przewinienia służbowego określonego w art. 107 § 1
ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Brak podstaw do zaakceptowania
ustalenia Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego, że obwiniony sędzia miał
obowiązek umieszczenia w oświadczeniu majątkowym złożonym w 2005 r. informacji
o uzyskaniu w 2004 r. dochodu w kwocie 1 700 zł z tytułu wynajmu mieszkania. Ani
analiza treści przepisu art. 87 u.s.p., ani treści formularza „oświadczenie o stanie
majątkowym” określonego w art. 88 u.s.p., nie prowadzi do takiego wniosku. Z treści
art. 87 § 1 u.s.p., w którym wskazano, jakie informacje w złożonym oświadczeniu ma
obowiązek podać każdy sędzia, wynika, że chodzi o informacje określające jego „stan
majątkowy”. Przepis ten zobowiązuje w szczególności do wskazania wszelkich
składników „majątku”, zarówno odrębnego jak i objętego małżeńską wspólnością,
podania wysokości posiadanych zasobów pieniężnych, a także informacji o udziałach i
akcjach w spółkach prawa handlowego oraz nabytym od Skarbu Państwa albo innej
państwowej lub samorządowej osoby prawnej mieniu, które podlegało zbyciu w
drodze przetargu. Przepis ten zobowiązuje ponadto do podania wszelkich informacji o
osiąganiu przez sędziego dodatkowych dochodów. Nie ulega jednak wątpliwości, że
chodzi o takie dodatkowe dochody, które w istotny sposób wpływają na sytuację
majątkową sędziego, a więc mają znaczenie dla oceny jego „stanu majątkowego” (por.
treść rubryki VII oświadczenia „inne dodatkowe dane o stanie majątkowym”).
3
Informacja o uzyskaniu przez sędziego, w ciągu roku, dodatkowego dochodu w
kwocie 1 700 zł (zakładając, że dochód w takiej wysokości z tytułu wynajmu
mieszkania obwiniony sędzia rzeczywiście uzyskał), a więc w kwocie stanowiącej
zaledwie ułamek miesięcznego wynagrodzenia, nie może być uznana za informację
istotną dla oceny „stanu majątkowego” sędziego. W tym miejscu celowe jest
odnotowanie, że wobec rozpoznania sprawy w postępowaniu odwoławczym w trybie
określonym w art. 436 k.p.k. i jedynie w zakresie uchybienia podlegającego
uwzględnieniu z urzędu, celowe było odstąpienie od merytorycznej kontroli ustalenia
dokonanego przez Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny o uzyskaniu przez
obwinionego sędziego dodatkowego dochodu w wymienionej wysokości. Konieczne
jest także podkreślenie, że Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny nie podziela ocen
prawnych prezentowanych przez obwinionego sędziego w toku postępowania
dyscyplinarnego, w tym także w odwołaniu (m.in. w kwestii czyją własność stanowiło
wynajęte mieszkanie), ani nie akceptuje zastosowanej przez niego formy rozwiązania
problemów wynikłych z wynajmu mieszkania zamiast posłużenia się środkami
prawnymi. Okoliczności te pozostają bowiem bez wpływu na treść wydanego w
odwoławczym postępowaniu dyscyplinarnym orzeczenia.
Należy natomiast wskazać na różnicę pomiędzy zakresem informacji objętych
oświadczeniem o stanie majątkowym a zakresem informacji podlegających ujawnieniu
w zeznaniu podatkowym i podkreślić, że nie ulega żadnej wątpliwości, iż uzyskanie
jakiegokolwiek dodatkowego dochodu podlegającego opodatkowaniu wiąże się z
obowiązkiem ujawnienia tego dochodu w zeznaniu podatkowym.
W świetle przytoczonych okoliczności brak podstaw do podzielenia przekonania
Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego, że obwiniony sędzia popełnił
przewinienie służbowe, a w szczególności dopuścił się oczywistej i rażącej obrazy
przepisów prawa na skutek zaniechania ujawnienia w oświadczeniu majątkowym
złożonym w 2005 r. faktu uzyskaniu dodatkowego dochodu w kwocie 1 700 zł.
Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny
zmienił zaskarżone orzeczenie i uniewinnił sędziego Sądu Okręgowego od
zarzucanego mu przewinienia służbowego, a kosztami postępowania odwoławczego
obciążył Skarb Państwa.