Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 60/07
POSTANOWIENIE
Dnia 22 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Zbigniew Strus
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Centrum […] Spółki
Akcyjnej w K.
przeciwko Gminie P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 22 czerwca 2007 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 2 lutego 2007 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny z powołaniem na treść
art. 1302
§ 3 k.p.c. i jego wykładnię dokonaną przez Sąd Najwyższy w uchwale z 22
listopada 2006 r. (III CZP 83/06, Wokanda 2006/12/12), odrzucił skargę kasacyjną
wniesioną przez pozwaną Gminę P. od wyroku tego Sądu z dnia 3 października 2006
r. Sąd II instancji uznał, że pozwana nie opłaciła właściwie skargi, ponieważ końcówka
opłaty nie została zaokrąglona do pełnego złotego, czego wymaga art. 21 ustawy z
dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz.
1398 ze zm.).
Pozwana zażaliła się na to postanowienie, wnosząc o jego uchylenie. Zarzuciła
naruszenie art. 1302
§ 3 i § 5 k.p.c. przez ich niewłaściwe, nazbyt restrykcyjne
zastosowanie w sytuacji, kiedy niedopłata wynosiła 35 gr. Podniosła, że jej
pełnomocnik przebywał w szpitalu i nie miał wpływu na dokonanie opłaty, że wartość
przedmiotu zaskarżenia budziła wątpliwości, a uchwała, na którą powołał się Sąd
II instancji, dotyczyła apelacji, a nie skargi kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zagadnienie interpretacji art. 21 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych i skutków uiszczenia przez pełnomocnika,
wnoszącego środek odwoławczy, opłaty obliczonej bez zaokrąglenia jej końcówki
w górę do pełnego złotego, było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego
w powołanej przez Sąd Apelacyjny uchwale z 22 listopada 2006 r. (III CZP 83/06).
Stanowisko zajęte w tej uchwale, akcentuje fakt, że przewidziane w art. 21 ustawy
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych uzupełnienie opłaty jest ustawowym,
obligatoryjnym świadczeniem publicznoprawnym, nałożonym w sposób zgodny
z wymaganiami art. 84 Konstytucji, które musi respektować strona zobowiązana oraz
sąd, jako organ stosujący prawo, a więc także jest opłatą sądową.
Opłata uiszczona bez wymaganego zaokrąglenia do pełnego złotego w górę
nie jest opłatą należytą i w sytuacji, kiedy dotyczy pisma wniesionego przez
adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, podlega sankcjom
3
przewidzianym w przepisach art. 1302
§ 1 – 3 k.p.c. W wypadku, kiedy niewłaściwie
została opłacona skarga kasacyjna zastosowanie znajduje sankcja przewidziana
w art. 1302
§ 3 k.p.c., co oznacza obowiązek jej odrzucenia przez sąd. Wbrew
stanowisku skarżącego przepisy nie różnicują skutków niewłaściwego opłacenia
apelacji, od takiego samego uchybienia dotyczącego skargi kasacyjnej, zatem zarzuty
oparte na założeniu, że niezaokrąglenie opłaty od skargi kasacyjnej powinno być
traktowane łagodnej, są chybione.
Skarżący podnosił również niewspółmierność sankcji przewidzianej w art. 1302
§ 3 k.p.c. w stosunku do rozmiaru uchybienia. Także jednak w tym zakresie podzielić
należy stanowisko wyrażone w przywołanej wcześniej uchwale z 22 listopada 2006 r.,
że rygory procesowe przewidziane na wypadek nieopłacenia lub nienależytego
opłacenia środka odwoławczego przez profesjonalnego pełnomocnika
są konsekwencją wprowadzenia przez ustawodawcę z dniem 2 marca 2006 r. zasady
samoobliczania i samoopłacania kosztów sądowych przez profesjonalistów.
Zaś uiszczenie opłaty w wysokości niższej niż należna nie stanowi wypełnienia
fiskalnego obowiązku wobec Skarbu Państwa. Przyjęcie stanowiska pozwanej,
że obowiązek opłacenia pisma procesowego zostaje spełniony również przy
niewielkiej niedopłacie nie znajduje podstawy prawnej i prowadziłoby do chaosu.
Argumenty skarżącej, że wartość przedmiotu zaskarżenia budziła wątpliwości
Sądu, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, bowiem ostatecznie
Sąd Apelacyjny przyjął za prawidłową wartość przedmiotu zaskarżenia wskazaną
przez pozwaną, od której pozwana powinna była prawidłowo obliczyć opłatę
stosunkową. Obowiązek wezwania pełnomocnika przez sąd do uiszczenia dopłaty
powstaje jedynie wówczas, kiedy obowiązek uiszczenia opłaty stosunkowej powstał
na skutek sprawdzenia przez ten sąd wskazanej przez stronę wartości przedmiotu
zaskarżenia (art. 1302
§ 5 k.p.c.), a zatem – kiedy sąd określił wyższą wartość niż
wskazana przez stronę.
Dla oceny prawidłowości uiszczonej opłaty nie są też istotne takie
okoliczności, jak stan zdrowia pełnomocnika pozwanej i możność dopilnowania przez
niego sposobu obliczenia opłaty. Te fakty, jeżeli strona uważa je za niezawinioną
przez siebie przyczynę nieuiszczenia prawidłowej opłaty, mogłyby ewentualnie
4
stanowić uzasadnienie wniosku o przywrócenie terminu do złożenia skargi
kasacyjnej.
Z przytoczonych względów, skoro nie budzi wątpliwości, że wniesiona przez
radcę prawnego skarga kasacyjna nie została należycie opłacona opłatą stosunkową
od wskazanej w niej wartości przedmiotu zaskarżenia, odrzucenie tej skargi przez
Sąd Apelacyjny było prawidłowe. Zażalenie pozwanej należało zatem oddalić
na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.
jz