II CZ 54/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-07-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 54/07
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący)
SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
w sprawie z powództwa M.K. i Z.K.
przeciwko K.T.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 sierpnia 2007 r.,
zażalenia powodów
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 1 lutego 2007 r., sygn. akt [...],
1. uchyla zaskarżone postanowienie w części dotyczącej
odrzucenia skargi kasacyjnej (pkt 2),
2. odrzuca zażalenie w pozostałej części (pkt 1).
2
Uzasadnienie
W skardze kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 7 września 2006
r. powodowie wnieśli o zwolnienie w całości od opłaty od skargi. Postanowieniem z
dnia 15 stycznia 2007 r. Sąd Apelacyjny uwzględnił wniosek ponad kwotę 1.500 -
zł, a w pozostałej części wniosek oddalił. Wezwał następnie powodów do
uiszczenia opłaty w kwocie 1.500, - zł w terminie tygodniowym pod rygorem
odrzucenia skargi. Przed upływem wymienionego terminu powodowie wnieśli o
zwolnienie od opłaty w kwocie 1.500, - złotych. Zaskarżonym postanowieniem Sąd
Apelacyjny oddalił wniosek oraz odrzucił skargę kasacyjną. Stwierdził, że w
ponownym wniosku o zwolnienie od kosztów powodowie powołali się na te same
okoliczności, co w swoim wniosku zawartym w skardze kasacyjnej, w związku z
czym ponowny wniosek podlegał oddaleniu na podstawie art. 102 ust. 1 i 2 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych oraz, że wniesienie ponownego
wniosku nie przerwało biegu terminu do opłacenia skargi kasacyjnej. Uznając, że
skarga kasacyjna nie została opłacona Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art.
3986
§ 2 k.p.c. o jej odrzuceniu.
W zażaleniu powodowie zaskarżyli rozstrzygnięcie o oddaleniu wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych oraz orzeczenie o odrzuceniu skargi kasacyjnej.
Zarzucili naruszenie art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych przez przyjęcie, że nie wystąpiły okoliczności
uzasadniające zwolnienie, oraz naruszenie art. 107 ust. 1 i 2 w/w ustawy w zw.
z art. 3986
§ 2 k.p.c. przez przyjęcie, że skarga kasacyjna nie została opłacona.
Wskazali m.in., że złożenie przez nich wniosku o zwolnienie od opłaty w kwocie
1.500, - zł przerwało bieg terminu do uiszczenia w/w kwoty oraz, że po odmowie
zwolnienia od tej kwoty powodowie powinni zostać wezwani do jej uiszczenia
w zakreślonym terminie; dopiero bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu
uprawniałby Sąd do odrzucenia skargi kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W części dotyczącej zaskarżenia postanowienia o oddaleniu wniosku
o zwolnienie od opłaty sądowej zażalenie podlegało odrzuceniu, jako
3
niedopuszczalne (art. 373 w zw. z art. 397 § 2, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.).
Odmowa zwolnienia od kosztów sądowych nie może być przedmiotem zażalenia,
gdy pochodzi od sądu drugiej instancji (art. 394 § 1 pkt 2, art. 3941
§ 1 k.p.c.). Brak
było również podstaw do rozpoznania w tej części zaskarżonego orzeczenia na
podstawie art. 380 w zw. z art. 39821
k.p.c. w związku z rozpoznaniem przez Sąd
Najwyższy zażalenia w części dotyczącej odrzucenia skargi kasacyjnej; skarżący
o to nie wnieśli, ani nie powołali się na art. 380 k.p.c., a było to niezbędne w świetle
brzmienia w/w art. 380 k.p.c. (por. postanowienia SN z dnia 3 marca 2005 r. II CZ
197/04 nie publ., z dnia 23 września 2004 r. III CZ 71/04 – nie publ. oraz
uzasadnienie postanowienia SN z dnia 4 października 2006 r. I CZ 81/06 – OSNC
2007, nr 2, poz. 36).
Zasadne było natomiast zażalenie odnośnie do odrzucenia skargi
kasacyjnej.
Sąd Apelacyjny trafnie powołał się na art. 107 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398), ale uszło jego uwagi, że wymieniony przepis
(omyłkowo, jak należy przyjąć – oznaczony w zaskarżonym orzeczeniu liczbą
„102”) przewiduje odrzucenie wniosku, nie zaś oddalenie. Gdyby ponowny wniosek
powodów został odrzucony uprawnione byłoby stanowisko Sądu Apelacyjnego, że
bieg terminu wyznaczonego do uiszczenia opłaty w kwocie 1.500, - złotych nie
zostałby przerwany; tego rodzaju skutek prawny nie jest bowiem związany
z wnioskiem niedopuszczalnym. Skoro jednak ponowny wniosek powodów został
oddalony, to wraz z doręczeniem zaskarżonego postanowienia powinien był Sąd
Apelacyjny wezwać powodów ponownie do uiszczenia kwoty 1.500, - złotych
w terminie tygodniowym i dopiero gdyby ten ponowny termin nie został zachowany
zaistniałaby podstawa do odrzucenia skargi kasacyjnej (patrz uchwała SN z dnia
28 listopada 2006 r. III CZP 98/06 – OSNC 2007, nr 9, poz. 131).
Wobec tego, że skarżący nie zostali wezwani ponownie do uiszczenia kwoty
1.500, - zł w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej
zaskarżone postanowienie w pkt 2 było przedwczesne i podlegało uchyleniu (art.
386 w zw. z art. 3941
i 39821
k.p.c.). Wymaga podkreślenia, że – mając na
względzie art. 384 k.p.c. – Sąd Najwyższy nie był władny przyjąć,
4
iż w rozpoznawanej sprawie znajdował zastosowanie art. 107 ust. 2 ustawy z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ze skutkiem w postaci
przyjęcia, iż ponowny wniosek powodów o zwolnienie od kosztów został w rzeczy
samej odrzucony.
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący)
SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
w sprawie z powództwa M.K. i Z.K.
przeciwko K.T.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 10 sierpnia 2007 r.,
zażalenia powodów
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 1 lutego 2007 r., sygn. akt [...],
1. uchyla zaskarżone postanowienie w części dotyczącej
odrzucenia skargi kasacyjnej (pkt 2),
2. odrzuca zażalenie w pozostałej części (pkt 1).
2
Uzasadnienie
W skardze kasacyjnej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 7 września 2006
r. powodowie wnieśli o zwolnienie w całości od opłaty od skargi. Postanowieniem z
dnia 15 stycznia 2007 r. Sąd Apelacyjny uwzględnił wniosek ponad kwotę 1.500 -
zł, a w pozostałej części wniosek oddalił. Wezwał następnie powodów do
uiszczenia opłaty w kwocie 1.500, - zł w terminie tygodniowym pod rygorem
odrzucenia skargi. Przed upływem wymienionego terminu powodowie wnieśli o
zwolnienie od opłaty w kwocie 1.500, - złotych. Zaskarżonym postanowieniem Sąd
Apelacyjny oddalił wniosek oraz odrzucił skargę kasacyjną. Stwierdził, że w
ponownym wniosku o zwolnienie od kosztów powodowie powołali się na te same
okoliczności, co w swoim wniosku zawartym w skardze kasacyjnej, w związku z
czym ponowny wniosek podlegał oddaleniu na podstawie art. 102 ust. 1 i 2 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych oraz, że wniesienie ponownego
wniosku nie przerwało biegu terminu do opłacenia skargi kasacyjnej. Uznając, że
skarga kasacyjna nie została opłacona Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art.
3986
§ 2 k.p.c. o jej odrzuceniu.
W zażaleniu powodowie zaskarżyli rozstrzygnięcie o oddaleniu wniosku
o zwolnienie od kosztów sądowych oraz orzeczenie o odrzuceniu skargi kasacyjnej.
Zarzucili naruszenie art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych przez przyjęcie, że nie wystąpiły okoliczności
uzasadniające zwolnienie, oraz naruszenie art. 107 ust. 1 i 2 w/w ustawy w zw.
z art. 3986
§ 2 k.p.c. przez przyjęcie, że skarga kasacyjna nie została opłacona.
Wskazali m.in., że złożenie przez nich wniosku o zwolnienie od opłaty w kwocie
1.500, - zł przerwało bieg terminu do uiszczenia w/w kwoty oraz, że po odmowie
zwolnienia od tej kwoty powodowie powinni zostać wezwani do jej uiszczenia
w zakreślonym terminie; dopiero bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu
uprawniałby Sąd do odrzucenia skargi kasacyjnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W części dotyczącej zaskarżenia postanowienia o oddaleniu wniosku
o zwolnienie od opłaty sądowej zażalenie podlegało odrzuceniu, jako
3
niedopuszczalne (art. 373 w zw. z art. 397 § 2, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.).
Odmowa zwolnienia od kosztów sądowych nie może być przedmiotem zażalenia,
gdy pochodzi od sądu drugiej instancji (art. 394 § 1 pkt 2, art. 3941
§ 1 k.p.c.). Brak
było również podstaw do rozpoznania w tej części zaskarżonego orzeczenia na
podstawie art. 380 w zw. z art. 39821
k.p.c. w związku z rozpoznaniem przez Sąd
Najwyższy zażalenia w części dotyczącej odrzucenia skargi kasacyjnej; skarżący
o to nie wnieśli, ani nie powołali się na art. 380 k.p.c., a było to niezbędne w świetle
brzmienia w/w art. 380 k.p.c. (por. postanowienia SN z dnia 3 marca 2005 r. II CZ
197/04 nie publ., z dnia 23 września 2004 r. III CZ 71/04 – nie publ. oraz
uzasadnienie postanowienia SN z dnia 4 października 2006 r. I CZ 81/06 – OSNC
2007, nr 2, poz. 36).
Zasadne było natomiast zażalenie odnośnie do odrzucenia skargi
kasacyjnej.
Sąd Apelacyjny trafnie powołał się na art. 107 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. (Dz.U. Nr 167, poz. 1398), ale uszło jego uwagi, że wymieniony przepis
(omyłkowo, jak należy przyjąć – oznaczony w zaskarżonym orzeczeniu liczbą
„102”) przewiduje odrzucenie wniosku, nie zaś oddalenie. Gdyby ponowny wniosek
powodów został odrzucony uprawnione byłoby stanowisko Sądu Apelacyjnego, że
bieg terminu wyznaczonego do uiszczenia opłaty w kwocie 1.500, - złotych nie
zostałby przerwany; tego rodzaju skutek prawny nie jest bowiem związany
z wnioskiem niedopuszczalnym. Skoro jednak ponowny wniosek powodów został
oddalony, to wraz z doręczeniem zaskarżonego postanowienia powinien był Sąd
Apelacyjny wezwać powodów ponownie do uiszczenia kwoty 1.500, - złotych
w terminie tygodniowym i dopiero gdyby ten ponowny termin nie został zachowany
zaistniałaby podstawa do odrzucenia skargi kasacyjnej (patrz uchwała SN z dnia
28 listopada 2006 r. III CZP 98/06 – OSNC 2007, nr 9, poz. 131).
Wobec tego, że skarżący nie zostali wezwani ponownie do uiszczenia kwoty
1.500, - zł w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej
zaskarżone postanowienie w pkt 2 było przedwczesne i podlegało uchyleniu (art.
386 w zw. z art. 3941
i 39821
k.p.c.). Wymaga podkreślenia, że – mając na
względzie art. 384 k.p.c. – Sąd Najwyższy nie był władny przyjąć,
4
iż w rozpoznawanej sprawie znajdował zastosowanie art. 107 ust. 2 ustawy z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ze skutkiem w postaci
przyjęcia, iż ponowny wniosek powodów o zwolnienie od kosztów został w rzeczy
samej odrzucony.