Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 223/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 października 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
w sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Usługowego M.
w G. prowadzonego przez A. K.
przeciwko "I." SA w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 października 2007 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 26 października 2006 r.,
odrzuca skargę kasacyjną w części dotyczącej oddalenia
apelacji od rozstrzygnięcia o oddaleniu roszczeń o zapłatę
kwoty 59.484,19 zł za wykonane przez powoda prace
dociepleniowo - elewacyjne oraz kwoty 5.189,95 zł z tytułu
pobranej przez pozwanego kaucji gwarancyjnej;
w pozostałym zakresie uchyla zaskarżony wyrok
i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania
kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
A. K., prowadzący Przedsiębiorstwo Usługowe „M.” w G., wniósł przeciwko
pozwanemu I. trzy sprawy o roszczenia powstałe na tle łączącej strony umowy o
roboty budowlane z dnia 21 maja 1997 r. o numerze […], której przedmiotem było
wykonanie przez niego dla pozwanego stanu surowego budynku biurowego A na
osiedlu D. w S. W pierwszej z tych spraw o numerze IX GC … powód domagał się
zasądzenia od pozwanego następujących roszczeń:
- 59.484,19 zł wraz z odsetkami umownymi z tytułu wykonania prac
dociepleniowo – elewacyjnych (faktura nr 50/08/98),
- 132.901,98 zł wraz z odsetkami umownymi za nieterminowe rozliczenie
płatności pierwszego etapu robót dotyczących płyty fundamentowej (nota
odsetkowa nr l.dz. 01/06/98),
- 954.477,81 zł wraz z odsetkami umownymi za nieterminowe rozliczenie
płatności wykonanego pokrycia dachu budynku (nota odsetkowa nr l.dz.
20/06/98),
- 8.587,83 zł wraz z odsetkami ustawowymi z tytułu odsetek bankowych od
wstrzymanych kaucji gwarancyjnych (nota odsetkowa nr l.dz. 05/06/98),
- 422.869,91 zł wraz z odsetkami umownymi za nieterminowe rozliczenie
płatności za wykonanie XI etapu prac dotyczących izolacji termicznej ścian
elewacji budynku (nota odsetkowa nr l. Dz. 04/06/09),
- 5. 189,95 zł z odsetkami ustawowymi z tytułu bezpodstawnie pobranej przez
pozwanego kaucji gwarancyjnej.
W sprawie IX GC …/00, po sprecyzowaniu żądań, powód domagał się
zasądzenia od pozwanego następujących roszczeń z tytułu opóźnienia
w rozliczeniu wykonanych prac:
- 83.692 zł z umownymi odsetkami (faktura nr 23/04/98)
- 6.736,78 zł z umownymi odsetkami (faktura nr 36/06/98),
- 4.765,46 z ustawowymi odsetkami (faktura nr 27/05/97).
3
W sprawie IX GC …/99 powód domagał się zasądzenia od pozwanego
następujących roszczeń:
- 132.901,97 zł kary umownej za nieterminowe uiszczenie płatności 8 faktur
częściowych za 11 dni opóźnienia, liczone według stopy 0,75 % od kwoty
1.610.933 zł za każdy dzień opóźnienia,
- 22.128,66 zł tytułem kary umownej za zwłokę w przystąpieniu do odbioru
prac,
- 386.623,92 zł tytułem kary umownej za nieterminowe opłacenie części faktur
nr 77/09/97 i 94/10/97, liczone według stopy o 0,75% za każdy dzień
opóźnienia.
Sąd Okręgowy połączył te sprawy do łącznego rozpoznania, prowadząc
je pod sygnaturą pierwszej z nich, zaś po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorstwa
prowadzonego przez powoda, do sprawy po stronie powodowej przystąpił syndyk
masy upadłości. Wyrokiem łącznym z dnia 9 marca 2004 r. Sąd oddalił powództwa
we wszystkich trzech sprawach, po dokonaniu następujących ustaleń:
1. W sprawie GC …/02 Sąd ustalił, że powód zgłosił do odbioru wykonanie
elewacji budynku w dniu 23 kwietnia 1998 r. W sporządzonym na tę okoliczność
protokole strony stwierdziły, że termin wykonania tej pracy został przekroczony o 23
dni, zaś ich jakość jest niedostateczna, w związku z czym pozwany ich nie przyjął.
W dniu 9 maja 1998 r. powód zgłosił ponownie odbiór robót. W dniu 12 maja
sporządzono protokół częściowego odbioru robót. Stwierdzono w nim, że termin
zakończenia został przekroczony o 38 dni, jakość prac jest niedostateczna, wobec
czego nie zostały one odebrane przez pozwanego. Tego protokołu powód nie
podpisał, nie zgadzając się z zawartą w nim oceną i wnioskował o powołanie
rzeczoznawcy. Pozwany w piśmie z dnia 25 czerwca 1998 r. oświadczył, że w tej
sytuacji odstępuje od umowy. Powód zlecił sam wykonanie ekspertyzy dotyczącej
jakości prac elewacyjnych i w dniu 27 lipca 1998 r. sporządził jednostronny protokół
odbioru prac, wystawiając za prace dociepleniowo – elewacyjne fakturę na kwotę
59.484,19 zł, której pozwany nie zapłacił. Z uwagi na istotną wadliwość tych prac,
zdaniem Sądu, żądanie wynagrodzenia za nie jest bezzasadne, a odstąpienie
przez pozwanego od umowy usprawiedliwione. W ocenie Sądu powód
4
bezpodstawnie domaga się zasądzenia kar umownych za opóźnienie w płatności
faktur, gdyż kara umowna może być zastrzeżona tylko za niewykonanie
świadczenia niepieniężnego. Wprawdzie powód w trakcie procesu zmienił
stanowisko w tym względzie, twierdząc, że kary te są w istocie odsetkami
umownymi, ale Sąd nie podzielił tego stanowiska, przyjmując, że pozwany nie
opóźnił się z zapłatą wymagalnych należności na rzecz powoda. W całości
niezasadne jest roszczenie o zapłatę kwoty 8.587,83 zł tytułem wstrzymania przez
pozwanego kaucji gwarancyjnej, gdyż takie uprawnienie przysługiwało pozwanemu
na podstawie § 3 ust. 5 umowy. Jeśli chodzi o żądanie zasądzenia kwoty 5.189,95
zł z tytułu pobranej przez pozwanego kaucji gwarancyjnej, to Sąd Okręgowy
wyraźnie nie ocenił jego merytorycznej zasadności, przyjmując jednak, że obejmuje
ją zarzut potrącenia. Według Sądu bowiem, odstępując od umowy, pozwany zgłosił
pretensje wzajemne wobec powoda na łączną kwotę 2.343.906 zł z tytułu
przysługujących mu kar umownych i złożył oświadczenie o potrąceniu ich z
wierzytelnościami powoda. Kwota wierzytelności pozwanego pokrywa roszczenia
powoda dochodzone w trzech połączonych sprawach. Z tych względów roszczenie
z pierwszej z nich zostało oddalone.
2. W sprawie IX GC …/00 roszczenia powoda są zdaniem Sądu
Okręgowego wprawdzie uzasadnione, ale umorzone zostały na skutek
podniesionego przez pozwanego zarzutu potrącenia.
3. Jeśli chodzi o sprawę trzecią (IX GC …/99), to pierwsze dwa roszczenia
są usprawiedliwione jedynie w niewielkim zakresie (pierwsze do kwoty 794,38 zł za
nieterminową zapłatę 7 faktur i drugie do kwoty 633,49 zł za opóźnioną zapłatę za
roboty 11 etapu, zgłoszone do odbioru 10 stycznia 1998 r. – 0,75 % od kwoty
84.465,59 zł). Naliczenie przez powoda kar umownych z tego tytułu, określonych
później odsetkami umownymi było nieuzasadnione. W całości zaś niezasadne jest
trzecie z roszczeń zgłoszonych w tamtej sprawie, ponieważ zgodnie z umową, a
wbrew twierdzeniom powoda, pozwany miał prawo zatrzymać 5% wynagrodzenia
jako kaucję gwarancyjną. Uzasadnione pretensje powoda z tej sprawy,
ograniczające się do tych dwóch stosunkowo niewielkich kwot za opóźnienie w
zapłacie należności podlegały potrąceniu ze świadczeniem pozwanego zgłoszonym
przeciwko powodowi.
5
Powód zaskarżył to orzeczenie apelacją w następującym zakresie:
W sprawie IX GC …/02 w części oddalającej powództwo o zapłatę 59.484,19
zł tytułem wynagrodzenia za prace określone w fakturze nr 50/08/98 oraz o zapłatę
kwoty 5.189,95 zł tytułem niesłusznie pobranej kaucji gwarancyjnej. W sprawie IX
GC …/00 w części oddalającej powództwo o zapłatę 95.308,78 zł, a w sprawie IX
GC …/98 w części oddalającej powództwo o zapłatę kwoty 130.866, 63 zł.
Apelacja ta została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 26
października 2006 r. Sąd Apelacyjny, po przeprowadzeniu uzupełniającego
postępowania dowodowego w postaci dowodu z opinii biegłego S. A., potwierdził
istnienie istotnych wad elewacji budynku wykonanej przez powoda (biegły wymienił
14 usterek tej elewacji). Na tej podstawie uznał jednak, że pozwany miał prawo
odstąpić nie od całej umowy 10/AK/97, jak to przyjął Sąd Okręgowy, lecz tylko w
odniesieniu do tego etapu budowy, obejmującego elewację, a określonego przez
strony etapem XIII. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, za takim stanowiskiem
przemawia to, że świadczenie wykonawcy miało z natury charakter podzielny, a
dodatkowo w taki sposób potraktowały je strony w treści umowy, dzieląc roboty na
trzynaście etapów, z których każdy stanowił pewną samodzielną całość. Zresztą
opóźnienie w realizacji budowy, stanowiące przyczynę odstąpienia przez
pozwanego od umowy, odnosiło się tylko do jej etapu XIII , wobec czego nie mogło
być skuteczne w stosunku do poprzednich etapów budowy. Z tego ustalenia Sąd
Apelacyjny wyciągnął następujące wnioski: Pozwany nie miał obowiązku odbioru
XIII etapu robót, a wobec odmowy przez wykonawcę usunięcia ich wad, był
uprawniony do odstąpienia od tej części umowy, przysługiwało mu prawo do
obciążenia powoda karą umowną na podstawie § 12 ust. 3 umowy w wysokości
322.186 zł, miał zaś obowiązek zapłaty tylko połowy wynagrodzenia za wykonane
prace w ramach tego etapu z faktury 50/08/98 opiewającej na 59.484,19 zł,
tj. kwoty 29.742,10 zł. Ta kwota należności powoda podlegała jednak umorzeniu,
wobec zgłoszonego przez pozwanego zarzutu potrącenia z przysługującej mu
względem powoda wierzytelności w kwocie 322.186 zł. W ocenie Sądu
Apelacyjnego zasadnie też Sąd Okręgowy nie uwzględnił roszczenia powoda
o zapłatę z drugiej połączonej sprawy o zapłatę 95.194,24 zł, prawidłowo
uwzględniając zarzut potrącenia. Za częściowo trafny uznał Sąd Apelacyjny zarzut
6
apelacji błędnego ustalenia wysokości wierzytelności powoda w trzeciej
z połączonych spraw z tytułu odsetek za opóźnione opłacenie faktur przez
pozwanego. W ocenie Sądu Apelacyjnego powodowi należały się odsetki umowne
na podstawie § 11 ust. 2a w zw. z § 12 ust. 2 zd. 2 umowy według stopy 0,75% za
każdy dzień, a nie, jak to przyjął Sąd Okręgowy, odsetki ustawowe. Dlatego też za
opóźnienie w opłaceniu siedmiu faktur należy się powodowi kwota 6.214,82 zł,
a nie tylko kwota 794,38 zł, jak to przyjął Sąd Okręgowy. Jednakże i ta należność
powoda podlega umorzeniu w ramach zgłoszonego przez pozwanego zarzutu
potrącenia. W rezultacie z wyroku Sądu I - ej Instancji w części zaskarżonej
apelacją oraz w części niezaskarżonej, w której ten Sąd oddalił powództwo na
skutek uwzględnienia zarzutu potrącenia, uzasadnione wierzytelności powoda
ograniczają się do następujących należności:
- w pierwszej z połączonych spraw 5.189,95 zł z tytułu zatrzymanej kaucji
gwarancyjnej oraz 29.742,10 zł tytułem połowy zapłaty za wykonane prace
elewacyjne z faktury nr 50/08/98,
- w drugiej sprawie (IX GC …/00) 95.194,24 zł z tytułu odsetek (uwzględniony
przez Sąd Okręgowy zarzut potrącenia),
- w sprawie trzeciej (IX GC …/99) tytułem odsetek 6.214,82 zł plus
uwzględniony przez Sąd Okręgowy zarzut potrącenia w stosunku do kwoty
odsetek 633,49 zł. Razem uzasadniona należność powoda wynosiła
136.974,60 zł. Pozwany zaś przedstawił do potrącenia usprawiedliwioną
wierzytelność wobec powoda na kwotę 322.186 zł. Wierzytelność stron
podlegały umorzeniu do wysokości wierzytelności niższej, wobec czego brak
było podstaw do uwzględnienia apelacji.
Wyrok Sądu Apelacyjnego zaskarżył skargą kasacyjną powód w części
oddalającej apelację. Zarzucił naruszenie następujących przepisów prawa
materialnego: art. 498 oraz art. 499 k.c. przez dokonanie przez Sąd z urzędu
kompensaty wzajemnych roszczeń stron; art. 36 i 37 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (Dz. U.
1999 r., nr 118, poz. 512, ze zm.) przez przyjęcie dopuszczalności potrącenia; art.
647 k.c. oraz art. 484 § 2 k.c. w zw. z § 10 ust. 5 oraz § 12 ust. 3 umowy przez
7
przyjęcie dopuszczalności odstąpienia od części umowy i naliczenia kar umownych;
art. 481 k.c. w zw. z § 11 ust. 2a w zw. z § 12 ust. 2 zd. drugie umowy oraz art. 65
k.c. przez naliczenie odsetek od wartości faktur, zamiast od całego wynagrodzenia
umownego. W ramach procesowej podstawy skargi zarzucił naruszenie art. 378 § 1
k.p.c. przez nierozważenie wszystkich zarzutów apelacji, a w szczególności zarzutu
co do braku oświadczenia pozwanego o potrąceniu. Na tych podstawach wniósł
o uchylenie skarżonego wyroku oraz wyroku Sądu Okręgowego w części
zaskarżonej apelację i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego
rozpoznania, ewentualnie o jego uchylenie i zmianę przez „zasądzenie należności
zgodnie z żądaniami apelacji”.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną pozwany wnosił o jej odrzucenie
w części dotyczącej sprawy oznaczonej sygnaturą Sądu Okręgowego w G. IX GC
…/02 oraz o jej oddalenie w pozostałej części, z obciążeniem powoda kosztami
postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarządzenie o połączeniu kilku oddzielnych spraw do łącznego rozpoznania
i rozstrzygnięcia, podyktowane najczęściej względami na ekonomię procesową, nie
pozbawia ich samodzielności, co przejawia się w tym, że w wydanym werdykcie
łącznym sąd powinien zawrzeć rozstrzygnięcie o roszczeniach z każdej
z połączonych spraw (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1983 r.,
I CR 158/67, OSNCP 1968, nr 6, poz. 105 i z dnia 26 września 1983 r., I VPR
101/83, OSPiKa 1984, nr 7 – 8, poz. 173). Nie następuje tu zatem żądne stopienie
się czy zlanie ich w jedną, co m.in. oznacza konieczność badania dopuszczalności
skargi kasacyjnej oddzielnie dla każdej z połączonych spraw. W sprawie pierwszej,
noszącej sygnaturę IX GC …/02, przedmiotem zaskarżenia apelacją stały się dwa
roszczenia: o zapłatę 59.481,19 za wykonane przez pozwanego prace
dociepleniowo – elewacyjne oraz o zapłatę 5.189,95 zł z tytułu pobranej przez
pozwanego kaucji gwarancyjnej. Taki sam jest zakres zaskarżenia obu tych
roszczeń skargą kasacyjną. Wartość tych roszczeń jest niższa od ustalonego w art.
3982
§ 1 k.p.c. progu dopuszczalności tej skargi w sprawach gospodarczych na
8
75.000 zł., wobec czego w tym zakresie skarga podlegała odrzuceniu, jako
niedopuszczalna (art. 3986
§ 3 k.p.c.).
Natomiast w pozostałym zakresie skargę kasacyjną należało uwzględnić
(art. 39815
§ 1 k.p.c.).
Orzeczenie o oddaleniu roszczeń, zgłoszonych pierwotnie w sprawie IX GC
…/00 w całości, a w sprawie IX GC …/99 w znacznej części, było wynikiem uznania
zarzutu potrącenia, który, zdaniem Sądów obu Instancji, został skutecznie
zgłoszony i przedstawiony przez pozwanego. Skarżący trafnie wskazuje jednak,
że przyjęte przez Sądy założenie, iż doszło do umorzenia dochodzonych przez
niego roszczeń na skutek potrącenia dokonanego przez pozwanego, jest
co najmniej wątpliwe. Jak wielokrotnie wyjaśniał Sąd Najwyższy, należy odróżniać
potrącenie jako czynność materialnoprawną od czynności procesowej, jaką jest
zgłoszenie zarzutu potrącenia w postępowaniu sądowym (ostatnio obszerne uwagi
w tej materii zawiera uzasadnienie wyroku z dnia 13 października 2006 r., III CSK
256/06, OSNC 2007, nr 7 – 8, poz. 116 i powołane tam orzecznictwo). Zgodnie
z art. 499 k.c. potrącenia dokonywa się przez oświadczenie woli złożone drugiej
stronie. Oświadczenie to jest jednostronną czynnością prawną o charakterze
prawokształtującym. Stosownie do art. 61 k.c., staje się ono skuteczne dopiero
z chwilą dojścia do wierzyciela wzajemnego w taki sposób, że mógł on zapoznać
się z jego treścią. Wobec braku wymogu zachowania szczególnej formy dla takiej
czynności, należy przyjąć, że do chwili uchylenia art. 75 k.c. (por. ustawa z dnia
14 lutego 2003 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. nr 49, poz. 408), jedynym wymogiem co do formy było zachowanie formy
pisemnej dla celów dowodowych. Nie ulega jednak wątpliwości, że oświadczenie
woli potrącenia powinno być takim zachowaniem się wierzyciela, które ujawnia
tę jego wolę w sposób dostatecznie czytelny na zewnątrz, czyli dla adresata oraz
dla organu rozpatrującego ewentualny spór na tym tle. Sądy obu Instancji przyjęły,
że oświadczenie o potrąceniu przez pozwanego zawarte zostało w dwóch notach
obciążających powoda karami umownymi z racji odstąpienia z jego przyczyn
od umowy. Jednakże zarówno w samym piśmie z dnia 25 czerwca 1998 r.
o odstąpieniu od umowy, jak i w notach obciążeniowych z dnia 26 czerwca 1998 r.
nie ma mowy o ewentualnym potrąceniu zgłoszonych w nich roszczeń pretensji
9
powoda. Pozwany ogranicza się bowiem w tych pismach tylko do żądania zapłaty
przez powoda odpowiednich kwot (322.186 zł i 2.021.720 zł). W tej sytuacji nie da
się odeprzeć zarzutu skargi kasacyjnej naruszenia art. 498 i art. 499 k.c.,
kwestionującej złożenie oświadczenia woli przez pozwanego o potrąceniu. Zasadny
też okazał się zarzut uchybienia art. 378 § 1 k.p.c., gdyż Sąd Apelacyjny nie
wskazał czy i kiedy pozwany podniósł zarzut procesowy dotyczący potrącenia,
zwłaszcza w sytuacji, kiedy jeszcze w odpowiedzi na apelację pozwany
kwestionował, że w ogóle do potrącenia doszło i podtrzymał to swoje stanowisko
w piśmie procesowym z dnia 15 grudnia 2005 r. (k. 1159).
Skoro wątpliwym jest, czy pozwany w ogóle zgłosił zarzut potrącenia, na
obecnym etapie postępowania przedwczesnym staje się przesądzanie kwestii, jaki
wpływ miało na dopuszczalność podniesienia tego zarzutu ogłoszenie upadłości
strony powodowej oraz jakie skutki wywierało to ewentualne potrącenie
w kontekście prowadzonego postępowania upadłościowego. Zwalnia to Sąd
Najwyższy od konieczności szczegółowego ustosunkowywania się do zarzutu
skargi kasacyjnej o naruszeniu art. 36 i art. 37 Prawa upadłościowego. Wystarczy
w tym miejscu wskazać, że Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym niniejszą
sprawę opowiada się za stanowiskiem, iż jeżeli potrącenie zostało dokonane
jeszcze przed ogłoszeniem upadłości, to nie mogły mieć do niego zastosowania
przepisy Prawa upadłościowego, gdyż w chwili ogłoszenia upadłości wzajemna
wierzytelność upadłego już nie istniała z powodu jej umorzenia, wobec czego nie
mogła zostać objęta masą upadłości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
14 grudnia 2004 r., II CK 263/04, niepubl.).
Z kolei odnosząc się do zarzutów skargi dotyczących błędnej interpretacji
zapisów umowy zawartych w § 10 ust. 5 i § 12 ust. 3 oraz § 11ust. 2a i § 12 ust. 2
w zw. z art. 647 k.c., art. 484 § 2, art. 481 oraz art. 65 § 2 k.c., należy stwierdzić,
że nie sposób ich odeprzeć ze względu na to, iż Sąd Apelacyjny nie przedstawił
pogłębionej analizy tych postanowień umowy. W związku z tym trudno jest
jednoznacznie przesądzić jaki był ostatecznie zgodny zamiar stron i jaki
przyświecał im cel przy redagowaniu tych fragmentów umowy, a co za tym idzie,
nie ustalono w sposób przekonujący treści rzeczywistej woli kontrahentów,
wyrażonej w tej umowie. I tak, jeśli idzie o kwestię kary umownej zastrzeżonej
10
w § 12 ust. 3 umowy dla zamawiającego w związku z jego uprawnieniem
do odstąpienia od umowy, sformułowanym w § 11 ust. 3 umowy. Otóż nie zostało
dostatecznie ustalone i wyjaśnione, czy uprawnienie to obejmuje odstąpienie
od całości umowy, jak to wynikałoby z gramatycznego brzmienia tego ostatniego
paragrafu umowy, czy też, jak to przyjął Sąd Apelacyjny, także od poszczególnych,
wyodrębnionych umownie etapów realizacji tej umowy. Wątpliwości te idą zresztą
dalej. Chodzi przecież o ostatni etap tych robót (wykonanie docieplenia budynku
i elewacji), przy czym jest bezsporne, że powód je wykonał, tyle tylko,
że z opóźnieniem i z wadami. W związku z tym rodzi się pytanie, czy w takiej
sytuacji rzeczywiście zamiarem stron była możliwość skorzystania przez
pozwanego z uprawnienia do odstąpienia od umowy w całości lub w części,
czy też , jak to przyjmuje powód, uprawnienie to ograniczało się do naliczenia kar
za opóźnienie w zakończeniu prac i za nieusunięcie stwierdzonych wad elewacji.
Bez przedstawienia głębszej argumentacji przyjęto też w zaskarżonym wyroku tezę,
że ustalone w § 11 ust. 2a umowy odsetki umowne za zwłokę zamawiającego
w płatności faktur (nazwane karami umownymi), należą się od wartości robót
wskazanych w fakturze, a nie, jak to wynika z gramatycznego brzmienia tego
zapisu umowy, od wartości wynagrodzenia umownego, określonego w § 3 ust. 1
umowy. Wątpliwości skarżącego w tym względzie są tym bardziej uzasadnione,
że w § 11 wyraźnie różnicuje się odsetki liczone od całego wynagrodzenia
umownego (ust. 2a) od odsetek liczonych od wartości umownej prac będących
przedmiotem odbioru poszczególnego etapu tych robót (§ 11 ust. 2b).
W tym stanie rzeczy, zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu w części
oddalającej apelację od rozstrzygnięć w sprawach oznaczonych pierwotnie
sygnaturami IX GC ./00 oraz GC …/00, a sprawa przekazaniu w tym zakresie do
ponownego rozpoznania (art. 398/15 k.p.c.). Postanowienie o kosztach uzasadnia
art. 108 § 2 w zw. z art. 398/21 k.p.c.).
jz