Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 120/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krystyna Bednarczyk (przewodniczący)
SSN Roman Kuczyński
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa T. K.
przeciwko Agencji Celnej A. Spółka z o.o. w Z. o zapłatę,
i powództwa wzajemnego Agencji Celnej A. Spółka z o.o. w Z. przeciwko T. K.
o zapłatę
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 8 stycznia 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powódki wzajemnej od wyroku Sądu Okręgowego -
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. Wydział Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 23 listopada 2006 r.,
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 11 lipca 2006 r. Sąd Rejonowy - Sąd Pracy w K. zasądził
od Agencji Celnej A. spółki z o.o. na rzecz T. K. tytułem wynagrodzenia kwotę
10.635,05 zł wraz z ustawowymi odsetkami, a w pozostałym zakresie powództwo
oddalił. Natomiast w sprawie z powództwa wzajemnego, Sąd Rejonowy zasądził od
T. K. na rzecz Agencji Celnej A. spółki z o.o. kwotę 4.183,58 zł z ustawowymi
odsetkami od dnia 18 kwietnia 2006 r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie
powództwo oddalił.
Sąd Rejonowy ustalił, że T. K. pracowała w Agencji Celnej A. spółce z o.o.
od dnia 2 kwietnia 2002 r. na stanowisku agenta celnego na podstawie umowy o
pracę na czas nieokreślony. W dniu 2 kwietnia 2002 r. powódka złożyła pisemne
oświadczenie, w którym zobowiązała się, że w okresie od dnia podpisania tego
oświadczenia do końca trzeciego roku, licząc od daty rozwiązania umowy o pracę,
uzyskanych, dzięki zatrudnieniu u pozwanej, informacji handlowych nie udostępni
innym podmiotom gospodarczym, co dotyczyło przede wszystkim innych agencji
celnych, firm transportowych i ich pośredników. T. K. oświadczyła ponadto, że w
czasie trwania umowy o pracę nie będzie świadczyła osobiście usług agenta
celnego na rzecz osób fizycznych i prawnych. W przypadku naruszenia tych
warunków zobowiązała się natomiast do zapłaty kary umownej w wysokości 10.000
zł, co nie wykluczało jednak roszczeń Agencji Celnej, która mogła dochodzić
rzeczywistej kwoty odszkodowania, jeśli szkoda byłaby wyższa niż 10.000 zł. W
dniu 12 kwietnia 2002 r. powódka na piśmie oświadczyła z kolei, że informacji
handlowych uzyskanych w ramach umowy o pracę nie wykorzysta w innych celach,
aniżeli związanych z działalnością jej pracodawcy, nie udostępni ich innym
podmiotom, w szczególności prowadzącym działalność jako agencje celne i firmy
transportowe oraz ich pośrednicy, w okresie od podpisania oświadczenia do trzech
lat po zaprzestaniu współpracy objętej umową o pracę.
Według ustaleń Sądu pierwszej instancji, w dniu 7 października 2003 r.
pozwana wypowiedziała powódce umowę o pracę, a okres wypowiedzenia upływał
30 listopada 2003 r. Od dnia 1 listopada 2003 r., czyli w okresie biegnącego
wypowiedzenia, T. K. świadczyła pracę w firmie I. spółce z o.o. w K., przedmiotem
działalności której jest produkcja wyrobów chemicznych, gdzie była zatrudniona w
oparciu o umowę o pracę na stanowisku specjalisty do spraw logistyki, zajmując się
3
zamawianiem surowców, organizowaniem ich dostaw, dokonywaniem odpraw
celnych i organizacją wywozu towaru do klienta. W trakcie tego zatrudnienia T. K.
sygnowała pisma kierowane do Agencji Celnej A., podważając jakość
wykonywanych przez nią usług, kwestionując wysokość opłat za usługi, czy też je
reklamując. W dniu 27 listopada 2003 r. pozwana rozwiązała z powódką umowę o
pracę bez wypowiedzenia w związku z ciężkim naruszeniem podstawowych
obowiązków służbowych, co polegało na podjęciu pracy w I. oraz wykonywaniu
usług o podobnym lub identycznym charakterze w czasie trwania stosunku pracy,
łączącego ją z pozwaną, oraz działaniu na szkodę pracodawcy poprzez
podważanie prawidłowości wystawiania faktur, a także ujawnienie tajemnicy
handlowej – zasad obrotu środkami pieniężnymi w Agencji Celnej. Wyrokiem z dnia
10 maja 2005 r. Sąd Rejonowy w K. w sprawie IV P …2/03 oddalił powództwo T. K.
o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia. Stosunek pracy, łączący powódkę z I. spółką z o.o., rozwiązał się z
dniem 30 czerwca 2005 r. Poczynając od 1 września 2005 r. T. K. była
zarejestrowana jako bezrobotna, przy czym od 9 marca 2006r. bez prawa do
zasiłku.
Sąd Rejonowy za uzasadnione uznał roszczenia powódki o wynagrodzenie za
pracę w godzinach nadliczbowych do kwoty 10.635, 05 zł, oddalając powództwo
główne w pozostałej części, uwzględnił także dochodzone przez Agencję Celną
powództwem wzajemnym żądanie zasądzenia od T. K. kwoty 4.183, 58 zł z tytułu
świadczenia nienależnego, natomiast oddalił roszczenie dotyczące zapłaty kary
umownej w wysokości 10.000 zł. Sąd pierwszej instancji przyjął, że to ostatnie
roszczenie oparte jest na przepisach ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, z których wynika możliwość żądania
naprawienia wyrządzonej przez pracownika szkody, ale nie dają one podstaw do
zasądzania kar umownych, które byłyby wypłacane bez konieczności wykazania
szkody. Sąd podkreślił, że powódka wzajemna nie wykazała poniesienia konkretnej
szkody, a na marginesie wskazał, że oświadczeń T. K. nie można uznać również za
umowę o zakazie konkurencji, bowiem w jej ramach konieczne jest określenie
odszkodowania dla pracownika za czas obowiązywania zakazu konkurencji po
ustaniu stosunku pracy. Oceniając w tym świetle treść oświadczenia pozwanej
4
wzajemnej, klauzulę konkurencyjną i tak należałoby uznać za nieważną z uwagi na
jej sprzeczność z treścią art. 1012
§ 1 zdanie drugie k.p.
Wyrokiem z dnia 23 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w O. oddalił apelację Agencji Celnej A. spółki z o.o.
dotyczącą wyroku Sądu Rejonowego w części oddalającej powództwo wzajemne o
zasądzenie kwoty 10.000 zł, uznając ją za bezzasadną.
Sąd drugiej instancji stwierdził, że wyrok w części zaskarżonej jest zgodny z
prawem, ale z innych powodów niż wskazane w jego uzasadnieniu. Kwestią o
zasadniczym znaczeniu dla rozstrzygnięcia tego żądania jest bowiem to, że w dniu
2 kwietnia 2002 r. nie doszło do zawarcia umowy pomiędzy T. K., a Agencją Celną
A. Bezsporne jest bowiem, że we wskazanym dniu pozwana wzajemna złożyła
jedynie jednostronne oświadczenie woli, w którym zobowiązała się do
powstrzymania od dokonywania określonych w nim działań wymierzonych
przeciwko interesom pracodawcy, pod rygorem „zapłaty kary umownej w kwocie
10.000 zł”. Oświadczenia tego nie podpisała jednak osoba reprezentująca Agencję
Celną, przy czym powódka wzajemna nie złożyła w tej kwestii żadnego
oświadczenia woli, tak więc nie doszło do zawarcia umowy między stronami. W tym
stanie rzeczy, w rozpoznawanej sprawie nie będzie mieć zastosowania art. 1012
§
1 k.p., bowiem dotyczy on umowy o zakazie konkurencji, której strony nie zawarły.
Sąd Okręgowy podniósł, że fakt, iż nie doszło do zawarcia umowy między
stronami, wyłącza możliwość oceny, zawartego w jednostronnym oświadczeniu T.
K., zobowiązania finansowego jako zobowiązania do zapłaty kary umownej w
rozumieniu art. 483 k.c. Z wykładni literalnej powyższego przepisu wynika bowiem,
że zastrzeżenie takiej kary jest możliwe wyłącznie w treści umowy.
Sąd odwoławczy wskazał ponadto, że instytucja kary umownej z art. 483 k.c.
ma ściśle cywilistyczny charakter i zasadniczo nie zachodzi możliwość jej
zastosowania na podstawie art. 300 k.p. w stosunkach pracy. Prawo pracy
przewiduje, odrębny od prawa cywilnego, własny system odpowiedzialności
materialnej pracowników, w tym odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną
pracodawcy i za mienie powierzone pracownikowi (art. 114 – 127 k.p.), a także
odszkodowania dla pracodawcy z tytułu naruszenia przez pracownika postanowień
umowy, przewidzianej w art. 1012
§ 1 k.p. Zdaniem tego Sądu, możliwość
5
zastosowania kar umownych na gruncie prawa pracy jest ograniczona wyłącznie do
umów o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiodła powódka wzajemna –
Agencja Celna A. spółka z o.o., zaskarżając go w całości oraz wnosząc o jego
uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu
w O. lub innemu równorzędnemu, albo ewentualnie o uchylenie zaskarżonego
wyroku i orzeczenie o zmianie wyroku Sądu Rejonowego w K. przez zasądzenie od
pozwanej wzajemnej kwoty 10.00 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od
dnia 27 stycznia 2004 r. do dnia zapłaty. Skarżąca wniosła ponadto o zasądzenie
od pozwanej wzajemnej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa
procesowego, według norm prawem przepisanych.
Skarżąca oparła skargę na zarzucie naruszenia przepisów prawa
materialnego – art. 483 k.c. w związku z art. 300 k.p. przez jego niezastosowanie w
stosunkach z zakresu prawa pracy oraz art. 66 k.c. w związku z art. 60 k.c. przez
jego niezastosowanie w sytuacji, gdy oświadczenie pracownika stanowiło ofertę
przyjętą przez pracodawcę, a więc doszło do zawarcia umowy, co oznacza, że
również zastrzeżenie kary umownej nastąpiło w drodze umowy.
W uzasadnieniu skarżący odniósł się do charakteru odpowiedzialności
materialnej pracowników, przywołując pogląd B. Wagner, zgodnie z którym
wyczerpujące unormowanie odpowiedzialności materialnej pracowników w
Kodeksie pracy nie wyklucza możności odpowiedniego stosowania przepisów
Kodeksu cywilnego – nie wyłączając przepisów o czynach niedozwolonych – jeżeli
nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Dotyczy to kwestii
nieunormowanych w przepisach prawa pracy, np. solidarności, pomocnictwa i
odsetek (Kodeks pracy. Komentarz pod red. L. Florka, Warszawa 2005, str. 688)
Skarżący podniósł także, że zastrzeżenie kary umownej zostało już
dopuszczone w sytuacji umów przedwstępnych zobowiązujących do zawarcia
umów o pracę (R. Sadlik, Umowa przedwstępna w stosunkach pracy, Prawo Pracy
1999 nr 12, str. 16), a także przy umowach o zakazie konkurencji po ustaniu
stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1998 r., I PKN 290/98,
OSNP 1999 nr 18, poz. 580).
6
Zdaniem autora skargi, regulacje dotyczące odpowiedzialności materialnej
pracowników za szkodę wyrządzoną pracodawcy nie odnoszą się w ogóle do
charakteru i istoty kary umownej, gdyż ta należy się wierzycielowi bez względu na
wysokość poniesionej straty i bez konieczności jej wykazywania, co należy uznać
za pogląd dominujący i uznany w orzecznictwie sądowym (uchwała Sądu
Najwyższego w składzie 7 sędziów – zasada prawna z dnia 6 listopada 2003 r., III
CZP 61/03, OSNC 2004 nr 5, poz. 69). Przepis art. 483 k.c. nie jest więc sprzeczny
z żadnym przepisem Kodeksu pracy dotyczącym odpowiedzialności materialnej
pracowników, gdzie podstawą roszczenia jest wykazanie szkody.
Zdaniem skarżącego, dopuszczalne jest zatem stosowanie kary umownej w
umowach z zakresu prawa pracy, z takim jednak zastrzeżeniem, że przy ustalaniu
odszkodowania uwzględniana będzie funkcja wychowawcza instytucji
odpowiedzialności materialnej pracownika, tj. ograniczenie wysokości
odszkodowania do trzykrotnego wynagrodzenia pracownika.
Skarżący wskazał wreszcie, że ani art. 483 k.c., ani przepisy Kodeksu pracy
nie przewidują zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności dla
zastrzeżenia kary umownej. Zgodnie z art. 66 k.c., biorąc pod uwagę, że pozwana
wzajemna w sposób nie budzący wątpliwości oświadczyła pracodawcy wolę
zastrzeżenia kary umownej na wypadek, gdyby dopuściła się podjęcia pracy na
stanowisku agenta celnego w innym podmiocie w trakcie trwania stosunku pracy,
porozumienie z dnia 2 kwietnia 2002 r. należy traktować jako ofertę. W
konsekwencji uznać też należy, że pracodawca, załączając ten dokument do akt
osobowych i posługując się nim w późniejszym czasie, złożył oświadczenie o
przyjęciu oferty pracownika (art. 60 k.c.).
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna powódki wzajemnej oparta została wyłącznie na podstawie
naruszenia prawa materialnego, a tym samym sformułowane w niej zarzuty
oceniane być muszą przez pryzmat stanowiących podstawę rozstrzygnięcia ustaleń
faktycznych, którymi Sąd Najwyższy jest związany (art. 39813
§ 2 k.p.c.). Z
okoliczności tych wynika zaś, że pozwana wzajemna złożyła w dniu 2 kwietnia
2002r. oświadczenie, w którym zobowiązała się do tego, że nie wykorzysta
uzyskanych w czasie trwania umowy o pracę informacji handlowych, w
7
szczególności danych o klientach, w innych celach niż związanych z działalnością
jej pracodawcy, nie udostępni ich innym podmiotom w okresie od dnia podpisania
oświadczenia do upływu trzech lat od dnia rozwiązania stosunku pracy oraz że nie
będzie świadczyła osobiście usług agenta celnego na rzecz osób fizycznych i
prawnych w okresie trwania tej umowy. W przypadku naruszenia tych warunków,
zobowiązała się zaś do zapłaty kary umownej w wysokości 10.000 zł. Treść tego
oświadczenia przedmiotowo odpowiada pojęciu „zakazu konkurencji”,
sformułowanemu w art. 1011
§ 1 k.p., który oznacza zakaz prowadzenia przez
pracownika działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy, jak również
świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz
podmiotu prowadzącego taką działalność. Nie budzi wątpliwości, że roszczenie
powódki wzajemnej o zasądzenie kary umownej wywodziło się z naruszenia przez
pozwaną wzajemną warunków zobowiązania, przytoczonego powyżej, jeszcze w
czasie trwania stosunku pracy łączącego ją z Agencją Celną. Przy rozstrzyganiu
sprawy należało zatem wziąć pod uwagę przepis art. 1011
§ 1 k.p. jako dotyczący
umowy o zakazie konkurencji zawieranej na czas trwania stosunku pracy, i
odmówić jego zastosowania. Hipoteza tego przepisu dotyczy bowiem umowy
zawartej pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, zaś zobowiązanie pozwanej
wzajemnej z 2 kwietnia 2002 r. było jednostronnym oświadczeniem woli.
Prawidłowości dokonanej w tym zakresie przez Sąd drugiej instancji
oceny prawnej nie może podważyć powołanie się przez skarżącą na
przepis art. 66 § 1 k.c., zgodnie z którym oświadczenie drugiej stronie
woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne
postanowienia umowy. Pomijając bowiem nawet zasadnicze wątpliwości co do
możliwości uznania, że doszło do przyjęcia takiej oferty (art. 66 § 2 k.c.), w żadnym
wypadku nie można byłoby stwierdzić, iż w taki sposób (art. 60 k.c.) została
zawarta umowa w formie pisemnej. Zgodnie bowiem z art. 78 § 1 zdanie drugie
k.c., pisemna forma umowy jest zachowana wówczas, gdy strony wymienią się
dokumentami obejmującymi treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany
przez jedną ze stron, lub dokumentami, z których każdy obejmuje treść
oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany. Niesporne jest, że w
niniejszej sprawie nie doszło do wymiany takich dokumentów między stronami i nie
8
istnieje żaden podpisany przez powódkę wzajemną. Umowy o zakazie konkurencji,
o których mowa w art. 1011
§ 1 i art. 1012
§ 1 k.p., wymagają zaś formy pisemnej
pod rygorem nieważności (art. 1013
k.p.), a zatem dokonanie takiej czynności bez
zachowania formy pisemnej powoduje jej nieważność (art. 73 § 1 k.c.).
Przepis art. 483 § 1 k.c. przewiduje możliwość zastrzeżenia, iż naprawienie
szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania
niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna) jedynie w
umowie. Skoro zatem strony nie zawarły takiej umowy, to prawidłowo Sąd
odwoławczy przyjął, iż zobowiązanie T. K. do zapłaty pracodawcy kwoty 10.000 zł
nie może być zakwalifikowane jako zastrzeżenie kary umownej, wobec czego
powódka wzajemna nie jest uprawniona do żądania zapłaty takiej kwoty na
podstawie art. 483 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.
Naprawienie szkody wyrządzonej pracodawcy przez pracownika wskutek
niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych odbywa się
według zasad określonych w przepisach rozdziału I w dziale piątym Kodeksu pracy.
Na marginesie warto wskazać, że na takich samych zasadach wyrównania szkody
może dochodzić pracodawca, jeżeli ją poniósł wskutek naruszenia przez
pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie zawartej na czas trwania
stosunku pracy (art. 1011
§ 2 k.p.). W całości zaakceptować należy stanowisko
Sądu Okręgowego, iż przewidziane Kodeksem pracy zasady odpowiedzialności
pracowników za szkodę wyrządzoną pracodawcy wskutek niewykonania lub
nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych stanowią odrębną od
przewidzianej w Kodeksie cywilnym regulację skutków niewykonania tego rodzaju
zobowiązania, która w zakresie dotyczącym reguł naprawiania szkody wyrządzonej
pracodawcy przez pracownika ma charakter wyczerpujący, co czyni
niedopuszczalnym stosowanie w tym przedmiocie przepisów Kodeksu cywilnego, w
tym art. 483 k.c., przewidującym możliwość zastrzeżenia kary umownej. Zgodnie z
art. 300 k.p., do stosunku pracy stosuje się bowiem odpowiednio przepisy Kodeksu
cywilnego, ale tylko w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy, do
których nie można zaliczyć odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną
pracodawcy na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków
pracowniczych. Wbrew stanowisku skarżącego, pogląd taki nie jest sprzeczny z
9
dotychczasowym stanowiskiem judykatury, dopuszczającym zastrzeżenie kary
umownej w umowie o zakazie konkurencji, łączącej strony po ustaniu stosunku
pracy. W uzasadnieniu wyroku z dnia 10 października 2003 r., I PK 528/02 (OSNP
2004 nr 19, poz. 336), na który powołał się skarżący, Sąd Najwyższy wyraźnie
bowiem stwierdził, że „przez zawarcie umowy o zakazie konkurencji w czasie
trwania stosunku pracy (art. 1011
k.p.) powstaje, objęty treścią stosunku pracy,
pracowniczy obowiązek powstrzymania się od prowadzenia działalności
konkurencyjnej wobec pracodawcy oraz świadczenia pracy w ramach stosunku
pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. Za
naruszenie tego obowiązku pracownik ponosi odpowiedzialność na zasadach
przewidzianych w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 1011
§ 2 k.p., pracodawca, który
poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji może
dochodzić jej naprawienia na zasadach określonych w przepisach rozdziału
pierwszego działu piątego, tj. na podstawie art. 114 -122 k.p. Do umowy o zakazie
konkurencji po ustaniu stosunku pracy (klauzuli konkurencyjnej) stosuje się
odpowiednio art. 1011
§ 1. Wobec tego - a contrario - nie stosuje się art. 1011
§ 2
k.p. Odpowiedzialność pracownika za naruszenie zakazu konkurencji po ustaniu
stosunku pracy (także odszkodowawcza) nie została przewidziana i określona w
Kodeksie pracy. W świetle art. 1 k.p., zgodnie z którym Kodeks pracy „określa
prawa i obowiązki pracowników i pracodawców", jest to uzasadnione. Zakaz
konkurencji po ustaniu zatrudnienia nie dotyczy wszak pracownika, lecz byłego
pracownika. Klauzula konkurencyjna nie jest umową prawa cywilnego, lecz umową
prawa pracy. Pozostaje w bezpośrednim podmiotowym i przedmiotowym
powiązaniu ze stosunkiem pracy. Zawierana jest przez podmioty stosunku pracy, a
zakaz konkurencji wynika z rodzaju świadczonej przez pracownika pracy. Mają
więc do klauzuli konkurencyjnej zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, ale nie
wprost, lecz odpowiednio. Dlatego trzeba się opowiedzieć za dopuszczalnością
zastrzeżenia w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy kary
umownej na rzecz byłego pracodawcy w razie niewykonania lub nienależytego
wykonania przez byłego pracownika obowiązku powstrzymania się od działalności
konkurencyjnej (art. 483 k.c. w związku z art. 300 k.p.).” Z przytoczonego fragmentu
motywów orzeczenia Sądu Najwyższego wynika, że ocena prawna Sądu
10
Okręgowego jest w całości zbieżna z poglądem wyrażonym w tym wyroku. Sąd
Najwyższy wyraźnie bowiem oddzielił odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną
przez pracownika na skutek naruszenia zakazu konkurencji przewidzianego w
umowie zawartej na czas trwania stosunku pracy od szkody wyrządzonej przez
byłego pracownika w związku z naruszeniem postanowień umowy o zakazie
konkurencji, łączącej strony po rozwiązaniu stosunku pracy i opowiedział się w
sposób stanowczy za tym, że w pierwszym przypadku wyrównanie szkody
następuje na zasadach określonych w Kodeksie pracy, zaś możliwość
odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego do drugiej sytuacji
uzasadnił brakiem przepisów prawa pracy regulujących odpowiedzialność za
szkodę wyrządzoną przez byłego pracownika byłemu pracodawcy, a więc powstałej
w relacjach pomiędzy osobami (podmiotami), których nie łączy już stosunek pracy.
Teza tego wyroku, według której w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu
stosunku pracy dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej na rzecz byłego
pracodawcy w razie niewykonania lub nienależytego wykonania przez byłego
pracownika obowiązku powstrzymania się od działalności konkurencyjnej (art. 483
k.c. w związku z art. 300 k.p.), precyzyjnie odzwierciedla zatem pogląd Sądu
Najwyższego co do dopuszczalności stosowania przepisu art. 483 k.c. jedynie w
umowie łączącej byłe strony stosunku pracy i nie może być traktowana jako
interpretująca w ten sposób również zasady odpowiedzialności pracownika za
szkodę wyrządzoną pracodawcy w trakcie trwania stosunku pracy.
Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Najwyższy uznał, iż skarga kasacyjna
powódki wzajemnej nie ma usprawiedliwionych podstaw, wobec czego orzekł jak w
sentencji (art. 39814
k.p.c.).
/tp/