Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 140/07
POSTANOWIENIE
Dnia 24 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Iwona Koper
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Polskiej Akademii Nauk z siedzibą w W.
przy uczestnictwie Towarzystwa Naukowego (...) z siedzibą w W.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 24 stycznia 2008 r.,
zażalenia uczestnika postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w W. z dnia 23 lipca 2007 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 23 lipca 2007 r. odrzucił skargę kasacyjną
uczestnika postępowania, Towarzystwa Naukowego (...), na postanowienie Sądu
Okręgowego z dnia 13 kwietnia 2007 r., oddalające apelację uczestnika. W
uzasadnieniu Sąd Okręgowy wyjaśnił, że wniosek o doręczenie zaskarżonego
postanowienie z uzasadnieniem został złożony przez adwokat U. P., która nie miała
należytego umocowania do działania w imieniu uczestnika. Pełnomocnictwo udzielone
jej w toku rozpoznawania sprawy w pierwszej instancji obejmowało jedynie umocowanie
do działania w imieniu uczestnika przed Sądem Rejonowym, kolejne zaś nie doszło do
skutku, ponieważ w świetle danych wynikających z krajowego rejestru sądowego nie
pochodziło od osób upoważnionych do reprezentowania uczestnika. Dlatego wniosek
adwokat U. P.j o doręczenie został jej zwrócony zarządzeniem przewodniczącego.
2
Jeżeli więc w dacie złożenia tego wniosku, tj. w dniu 18 kwietnia 2007 r., nie miała ona
umocowania do działania w imieniu uczestnika, to dokonane do jej rąk w wykonaniu
tego wniosku doręczenie postanowienia z uzasadnieniem nie wywołało skutku w postaci
rozpoczęcia biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.
Uczestnik w zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 23 lipca 2007
r. uczestnik podniósł, że działając za pośrednictwem adwokat U. P. złożył wniosek o
doręczenie postanowienia z uzasadnieniem z zachowaniem przewidzianych terminów.
Jego zdaniem, nie można zasadnie twierdzić, że wniosek ten był bezskuteczny, skoro
Sąd Okręgowy sporządził uzasadnienie i doręczył postanowienie z uzasadnieniem
adwokat U. P. Bezpodstawne zatem było zwrócenie jej tego wniosku po sześciu
tygodniach od doręczenia postanowienia z uzasadnieniem.
Ponadto uczestnik wskazał w zażaleniu, że adwokat U. P. złożyła na żądanie
Sądu Okręgowego w zakreślonym jej terminie pełnomocnictwo prawidłowo podpisane
przez osobę uprawnioną do reprezentowania uczestnika. Przeciwny pogląd Sądu
Okręgowego nie znajduje uzasadnienia w regułach reprezentacji uczestnika
ujawnionych w krajowym rejestrze sądowym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z akt sprawy wynika, że adwokat U. P. zgłaszając swój udział w sprawie jako
pełnomocnik uczestnika przedłożyła pełnomocnictwo do działania w jego imieniu przed
Sądem Rejonowym. Ostatnią jej czynnością dokonaną na podstawie tego
pełnomocnictwa było złożenie wniosku o doręczenie postanowienia Sądu Rejonowego
stwierdzającego zasiedzenie z uzasadnieniem. Apelacja uczestniczki od tego
postanowienia została podpisana przez prezesa i skarbnika, upoważnionych do jej
reprezentowania zgodnie z danymi wynikającym z krajowego rejestru sądowego.
Adwokat U. P., mimo że nie przedłożyła pełnomocnictwa do działania w imieniu
uczestnika przed Sądem Okręgowym, została przez Sąd Okręgowy zawiadomiona o
rozprawie przed tym Sądem i w rozprawie tej wzięła udział. Składając wniosek o
doręczenie postanowienia Sądu Okręgowego oddalającego apelację z uzasadnieniem
nie miała więc pełnomocnictwa do działania w imieniu uczestnika. Dlatego
zarządzeniem z dnia 10 maja 2007 r., wydanym jednocześnie z zarządzeniem o
doręczeniu jej wspomnianego postanowienia z uzasadnieniem, została zobowiązana do
przedłożenia w zakreślonym terminie pełnomocnictwa do działania w imieniu uczestnika
przed Sądem Okręgowym. W wyznaczonym terminie przedłożyła dokument
pełnomocnictwa do działania w imieniu uczestnika przed Sądem Okręgowym podpisany
3
przez prezesa zarządu. Kolejnym zarządzeniem przewodniczącego została wezwana do
złożenia w zakreślonym terminie wypisu z krajowego rejestru sądowego. Z wypisu tego,
złożonego w wymaganym terminie, wynikało, że do reprezentowania uczestnika w
sprawach majątkowych upoważnieni są prezes lub wiceprezes i skarbnik lub zastępca
skarbnika. Zarządzeniem z dnia 12 czerwca 2007 r. przewodniczący zwrócił adwokat U.
P. jej wniosek o doręczenie postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 13 kwietnia 2007 r.
z uzasadnieniem.
W świetle powyższych, wynikających z akt sprawy danych zaskarżone
zażaleniem postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej należy uznać za trafne.
Pierwotnie udzielone adwokat U. P. pełnomocnictwo nie umocowywało jej do działania
w imieniu uczestnika przed Sądem Okręgowym, a więc także do złożenia w imieniu
uczestnika wniosku o doręczenie postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 13 kwietnia
2007 r. z uzasadnieniem i do odbioru w jego imieniu tego postanowienia. Nie doszło
także do – co do zasady dopuszczalnego (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 28
lipca 2004 r., III CZP 32/04, OSNC 2006, nr 1, poz. 2, oraz postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 18 listopada 2005 r., IV CZ 112/05, niepubl.) – potwierdzenia przez
uczestnika wspomnianych czynności, dokonanych przez adwokat U. P. bez należytego
umocowania. Jak wynika z danych zawartych w krajowym rejestrze sądowym, sam
prezes zarządu nie mógł skutecznie udzielić pełnomocnictwa procesowego do działania
w imieniu uczestnika. W rezultacie doręczenie adwokat U. P. postanowienia Sądu
Okręgowego z dnia 13 maja 2007 r. z uzasadnieniem nie mogło wywołać skutku w
postaci rozpoczęcia biegu określonego w art. 3985
§ 2 k.p.c. terminu do wniesienia
skargi kasacyjnej.
Doręczenie adwokat U. P. wspomnianego postanowienia stanowiło niewątpliwie
błąd Sądu Okręgowego, jak zresztą w ogóle dopuszczenie jej do działania przed tym
Sądem. Niemniej błąd ten pozostaje w świetle art. 3985
§ 2 k.p.c. bez wpływu na ocenę
zasadności zaskarżonego zażaleniem postanowienia. Mógłby on mieć, co najwyżej,
znaczenie przy rozpatrywaniu wniosku uczestnika o przywrócenie mu przewidzianego w
art. 387 § 3 k.p.c. terminu do wystąpienia o doręczenie postanowienia Sądu
Okręgowego z dnia 13 kwietnia 2007 r. z uzasadnieniem.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie uczestnika na
podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.