Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 21/08
POSTANOWIENIE
Dnia 16 kwietnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z powództwa I. W. i M. W.
przeciwko Bankowi (...) S.A. I Oddział w K.
o ustalenie istnienia prawa,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 kwietnia 2008 r.,
zażalenia powodów na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 8 stycznia 2008 r.,
sygn. akt I ACa (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 8 stycznia 2008 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną powodów I. W. i M. W. od wyroku tego Sądu z dnia 27 września 2007 r. W
uzasadnieniu wskazał, że skarga kasacyjna, złożona w imieniu strony przez fachowego
pełnomocnika, nie została należycie opłacona opłatą podstawową, należną na
podstawie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.; dalej: „u.k.s.c.”). Wskazał, że przepis
ten został uchylony ustawą z dnia 14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2007, Nr 21, poz. 123), która weszła w życie
w dniu 9 marca 2007 r. Jednakże art. 2 tej ustawy stanowi, że do spraw wszczętych
przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
2
Sprawa została wszczęta w dniu 14 marca 2006 r. Mając powyższe na uwadze,
oraz wobec zwolnienia powodów od kosztów sądowych, uznał Sąd drugiej instancji, że
winni oni wraz ze skargą kasacyjną uiścić opłatę podstawową w wysokości 30 zł. Skoro
tego nie uczynili, Sąd na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c. odrzucił skargę.
W zażaleniu pełnomocnik powoda podniósł zarzut naruszenia art. 2 ustawy z dnia
14 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i
wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia, ewentualnie o przedstawienie pytania
prawnego do Trybunału Konstytucyjnego, co do zgodności art. 2 ustawy z art. 2
Konstytucji.
W uzasadnieniu skarżący wywodził, że zasadą prawa procesowego jest
obowiązywanie przepisów dotychczasowych jedynie do zakończenia postępowania w
danej instancji. Zdaniem pełnomocnika, trudne do zaakceptowania jest stanowisko Sądu
orzekającego, które oznacza, że krótko obowiązujący przepis art. 14 ust. 2 u.k.s.c.
miałby zastosowanie przez wiele lat. Podkreślił, że nawet w przypadku fachowych
pełnomocników zapis taki stanowi pułapkę polegającą na nakładaniu na nich obowiązku
pamiętania, że w wąskim okresie roku 2006 w sprawach należy działać z
zastosowaniem innych reguł. Tym samym przepis ten naruszałby art. 2 Konstytucji
przez naruszenie zasady przyzwoitej legislacji. W konsekwencji pełnomocnik wnosił, by
w przypadku przyjęcia trafności stanowisko Sądu skierować pytanie do Trybunału
Konstytucyjnego, a w innym razie uznać, iż przepisy obowiązują jedynie do zakończenia
sprawy w instancji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne. Artykuł 14 ust. 2 u.k.s.c. uchylony został przez art. 1
pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2006 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 21, poz. 123). Jednocześnie
ustawodawca w art. 2 ustawy określił, że do spraw wszczętych przed dniem wejścia w
życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Niniejsza sprawa została wszczęta
przed wejściem w życie tej ustawy, co miało miejsce z dniem 10 marca 2007 r. Treść
przepisu jest jednoznaczna. Nakazuje stosować dotychczasowe przepisy do
zakończenia rozpoznania sprawy.
Nie można temu zwrotowi nadawać takiego samego znaczenia, jak choćby
regulacji z art. 149 ust. 1 u.k.s.c., określającej, że w sprawach wszczętych przed dniem
wejścia w życie ustawy stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej
instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych. Takie wnioskowanie byłoby
sprzeczne z zasadami wykładni i oznaczało nadawanie różnym zwrotom tego samego
3
znaczenia. Podobieństwa należy raczej szukać w treści art. 149 ust. 2 u.k.s.c., w którym
czytamy, iż w sprawach egzekucyjnych wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy
dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych stosuje się aż do zakończenia
postępowania.
Tym samym trafnie przyjął Sąd Apelacyjny, że nie do zakończenia postępowania
w danej instancji, ale do zakończenia postępowania w sprawie zastosowanie znajdzie
uchylony przepis art. 14 ust. 2. Jakkolwiek ustawodawca zwrotem podobnym jak w art.
149 ust. 1 u.k.s.c. posługuje się dość często, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w
uchwale z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 124/2006, OSNC 2007, nr 6, poz. 91, to nie
znaczy to, iż nie można przyjąć odmiennego rozwiązania legislacyjnego.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego za ustaloną uznać trzeba zasadę, że
nienależycie opłacone pismo procesowe, wnoszone przez adwokata lub radcę
prawnego i zawierające środek zaskarżenia, skutkuje odrzuceniem tego środka bez
wzywania do uzupełnienia braków formalnych (por. m.in. postanowienia SN: z 11 lipca
2006 r., I CSK 146/06, niepubl.; z 19 lipca 2006 r., I CZ 34/06; z 26 lipca 2006 r., IV CZ
59/06, niepubl.; z 13 września 2006 r., II PZ 27/06, niepubl.).
Równie bezprzedmiotowe są wywody pełnomocnika odnośnie do szkody
wyrządzonej stronie na skutek zastosowania „złej legislacji”. Niezależnie bowiem od
oceny jakości stanowionego w Polsce prawa, adwokat lub radca prawny, jako osoba
zawodowo trudniącą się udzielaniem pomocy prawnej, winna stosować się do
obowiązujących przepisów, wszelkie zaś skutki zaś działania czy zaniechania
profesjonalnego pełnomocnika, nawet niekorzystne dla jej interesów, obciążają
reprezentowaną stronę (por. postanowienie SN z 22 marca 1999 r., III CKN 76/99, BSN
1999 nr 6, s. 11, Glosa 2000 nr 4, s. 30).
Należy wreszcie zaznaczyć, że owa „rygorystyczna” interpretacja przepisów
prawa nie stanowi także naruszenia Konstytucji. Ustawodawca nadał bowiem
adwokatom i radcom prawnym szczególny status zawodów zaufania publicznego (art.
17 Konstytucji), z czym wiąże się szczególna odpowiedzialność. Interes klienta nie
powinien przy tym doznać uszczerbku, gdyż ewidentne zaniechanie pełnomocnika
procesowego, noszące znamiona niedbalstwa, uprawnia tego pierwszego do
ewentualnego dochodzenia odszkodowania z uwagi na pozbawienie go tymże
zaniechaniem prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu kasacyjnym (por.
postanowienie SN z 30 maja 2007, I CZ 35/07, niepubl.). Trudności zaś w
4
zapamiętywaniu, że w sprawie zastosowanie znajduje uchylony przepis, nie mogą
uzasadniać koncepcji „pułapki legislacyjnej”.
Mając na względzie powyższe, zażalenie należało oddalić na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13