Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 31/08
POSTANOWIENIE
Dnia 16 kwietnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z wniosku M. P. i E. P. wspólników P. (…) s.c. w W.
przy uczestnictwie A. Z. i A. D.
o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 kwietnia 2008 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania A. Z.
na postanowienie Sądu Okręgowego w W. z dnia 21 czerwca 2007 r., sygn. akt XXIII Ga
(…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w W. w sprawie z wniosku M. P. i
E. P., P.(…) s.c. z udziałem A. Z. i A. D. o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności
odrzucił skargę kasacyjną A. Z. na postanowienie tego Sądu z dnia 13 lutego 2007 r. ze
względu na niezłożenie przez skarżącą wniosku o doręczenie uzasadnienia
postanowienia. Dopuszczalność wniesienia skargi kasacyjnej uzależniona jest zaś m.in.
od uprzedniego doręczenia stronie odpisu orzeczenia sądu drugiej instancji z
uzasadnieniem, po złożeniu przez stronę wniosku z tym przedmiocie.
W zażaleniu na to postanowienie uczestniczka A. Z. wskazała, że co prawda
sama nie złożyła wniosku o uzasadnienie orzeczenia sądu drugiej instancji, lecz w jej
imieniu uczyniła to na jej prośbę druga uczestniczka postępowania – A. D. W ocenie
2
skarżącej, sformułowanie zawarte we wniosku o sporządzenie uzasadnienia i jego
doręczenie odnosiło się do obu uczestniczek, choć tylko jedna z nich je podpisała.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności pojawia się potrzeba ustalenia, czy zażalenie A. Z. zostało
wniesione prawidłowo, w tym przede wszystkim czy dochowany został obowiązek
zastępstwa uczestniczki przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym
(art. 871
§ 1 k.p.c.).
Jak wynika z akt sprawy, uczestniczka w dniu 2 sierpnia 2007 r. wniosła do Sądu
drugiej instancji zażalenie na postanowienie tego Sądu o odrzuceniu skargi kasacyjnej.
Zażalenie to nie było podpisane. Na skutek tego pisma przewodniczący w Sądzie
drugiej instancji zarządzeniem z dnia 16 sierpnia 2007 r. wezwał jej pełnomocnika do
podpisania zażalenia w terminie siedmiu dni pod rygorem jego odrzucenia. W wyniku
wezwania zażalenie uczestniczki zostało w dniu 7 września 2007 r. podpisane przez
pełnomocnika adw. A. M. W ocenie Sądu Najwyższego, ponieważ brak formalny pisma
procesowego został w terminie usunięty, a pismo zostało podpisane przez fachowego
pełnomocnika, należy przyjąć, że zażalenie wniesione w dniu 2 sierpnia 2008 r. zostało
wniesione skutecznie, zgodnie z wymaganiem przewidzianym w art. 871
§ 1 k.p.c.
Kwestia kształtowałaby się inaczej, gdyby zażalenie było przez uczestniczkę
postępowania podpisane. Wówczas bowiem należałoby przyjąć, że zażalenie wniosła
osoba pozbawiona w postępowaniu przed Sądem Najwyższym zdolności postulacyjnej.
Z tego zaś powodu podlegałoby ono odrzuceniu a limine, gdyż środek zaskarżenia
dotknięty tego rodzaju wadliwością nie podlega sanacji przez uruchomienie
odpowiedniego postępowania naprawczego.
Odnosząc się natomiast do zarzutów podniesionych w zażaleniu należy zważyć,
co następuje.
Zgodnie z art. 3985
§ 1 k.p.c., skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał
zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z
uzasadnieniem stronie skarżącej. Doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem, o którym
mowa w art. 3985
§ 1 k.p.c., rozumieć należy jako doręczenie dokonane stosownie do
art. 387 § 3 k.p.c. Przepis ten zaś uzależnia dokonanie doręczenia od zgłoszenia przez
stronę w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji orzeczenia wniosku
zawierającego żądanie doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem. Tylko doręczenie
prawidłowe, tj. zgodne z wymaganiami art. 387 § 3 k.p.c., skutkować może
3
rozpoczęciem biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Oznacza to zatem, że
jeżeli strona nie zażądała skutecznie doręczenia jej orzeczenia z uzasadnieniem, termin
do wniesienia skargi kasacyjnej nie rozpoczyna w ogóle biegu i tym samym wniesienie
jej nie jest dopuszczalne. Pogląd ten jest powszechnie przyjęty w orzecznictwie Sądu
Najwyższego (por. post. SN z 14.09.2004 r., III CZ 74/04; post. Z 13.10.2005 r., I CZ
111/05; post. SN z 29.09.2006 r., I CSK 304/06) i nie budzi żadnych wątpliwości.
Przez skuteczne złożenie wniosku o uzasadnienie orzeczenia należy rozumieć
zgłoszenie go przez stronę lub osobę uprawnioną do dokonywania za stronę czynności
procesowych. Wniosek uczestniczki A. D. z dnia 19.02.2007 r., w którym wniosła o
doręczenie „uczestniczkom” odpisu postanowienia z uzasadnieniem zawierał wniosek w
imieniu obu uczestniczek postępowania. W tej sytuacji Sąd drugiej instancji był
zobligowany, zgodnie z art. 130 § 1 k.p.c., wezwać uczestniczkę postępowania A. D. do
usunięcia braku formalnego pisma procesowego przez przedstawienie pełnomocnictwa
procesowego do dokonywania czynności procesowych w imieniu drugiej uczestniczki
postępowania – A. Z. Skarżąca mogła bowiem udzielić pełnomocnictwa drugiej z
uczestniczek do złożenia tego wniosku w jej imieniu, gdyż nie zachodziła między nimi
kolizja interesów. Uczestniczka A. Z. wskazuje wyraźnie na tę okoliczność w treści
swojego zażalenia, podnosząc, że „prosiła” drugą z uczestniczek o złożenie wniosku o
sporządzenie uzasadnienia także w jej imieniu.
Podkreślić należy, że niniejsza sprawa była rozpoznawana w ramach przepisów o
postępowaniu nieprocesowym, w którym przepisy o współuczestnictwie nie mają
zastosowania. Każdy z uczestników postępowania nieprocesowego działa więc
wyłącznie we własnym imieniu, a podjęte przez niego czynności są skuteczne jedynie
względem niego. Nie wyklucza to jednak, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu
Najwyższego, możliwości udzielenia przez jednego ze współuczestników
pełnomocnictwa procesowego w przypadku, gdy między nimi nie zachodzi kolizja
interesów.
Mimo wszystko odrzucenie skargi kasacyjnej uczestniczki postępowania A. Z.
było zasadne, lecz z innych względów niż wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego
postanowienia. Wniesiona przez A. Z. skarga kasacyjna była niedopuszczalna jako
przedwczesna, gdyż w stosunku do tej uczestniczki nie rozpoczął biegu dwumiesięczny
termin, przewidziany w art. 3985
§ 1 k.p.c., skoro Sąd drugiej instancji zaniechał
wezwania uczestniczki A. D. do usunięcia braku formalnego wniosku o doręczenie
odpisu postanowienia z uzasadnieniem Z tych względów zażalenie podlegało oddaleniu.
4
Jest jednak oczywiste, że w zaistniałej sytuacji procesowej konieczne jest
przeprowadzenie przez Sąd Apelacyjny postępowania zmierzającego do usunięcia
braku formalnego wniosku A. D. z dnia 19 lutego 2007 r. Dopóki postępowanie w tym
zakresie nie zostanie przeprowadzone termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla
uczestniczki A. Z. nie może rozpocząć biegu.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie uczestniczki jako nieuzasadnione
(art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).