Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 14/08
POSTANOWIENIE
Dnia 23 kwietnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa D. K.
przeciwko (…) Fabryce Urządzeń Górniczych "N.(...)" S.A. z siedzibą w N.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 23 kwietnia 2008 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 24 października
2007 r., sygn. akt I ACa (…),
odrzuca zażalenie i zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.600 zł
tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 24 października 2007 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
pozwanego wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 29.06.2007 r. W
uzasadnieniu wskazano, że apelacja powinna zostać odrzucona już przez sąd pierwszej
instancji na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c., ponieważ środek prawny został wniesiony
przez radcę prawnego, który uiścił opłatę stosunkową w niewłaściwej wysokości (27 505
zł zamiast 27 755 zł). W konsekwencji należało uznać, że apelacja została niewłaściwie
opłacona. Wskazano dalej, że jedynie wówczas, kiedy strona dochodzi kilku
przedmiotowo odrębnych roszczeń, a uiści opłatę tylko od jednego z nich, to należy
prowadzić dalej postępowanie co do tego opłaconego roszczenia. Tymczasem w
badanej sprawie występuje jedno roszczenie (zwrot uiszczonego wynagrodzenia w
2
związku z odstąpieniem od umowy), a zatem opłacenie apelacji w niepełnej wysokości
dotyczy apelacji w całości i w przypadku wniesienia apelacji przez fachowego
pełnomocnika, prowadzi do jej odrzucenia.
Na wskazane postanowienie Sądu Apelacyjnego pozwany wniósł zażalenie
zarzucając naruszenie art. 130 § 3 k.p.c. i art. 370 k.p.c. oraz oparcie rozstrzygnięcia na
art. 1302
§ 3 k.p.c. sprzecznym z art. 45 ust. 1 i art. 176 ust. 1 w zw. z art. 87 ust. 1
Konstytucji RP.
Na uzasadnienie swoich twierdzeń wnoszący zażalenie dowodził, że przedmiot
sporu (świadczenie pieniężne) jest z natury podzielny, a zatem dopuszczalne było
wyłącznie odrzucenie apelacji w części nieopłaconej, a nie w całości. Powołał się także
na niekonstytucyjność art. 1302
§ 3 k.p.c. twierdząc, że w przypadku zwrotu pisma
możliwe jest uzupełnienie braku w postaci wadliwie wniesionej opłaty, natomiast przy
apelacji sankcja jest dużo surowsza. Przedstawiając te zarzuty wnosił o uchylenie
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pozwany wnosząc zażalenie sporządzone przez radcę prawnego nie wskazał
wartości przedmiotu zaskarżenia. Sąd Apelacyjny wezwał do uzupełnienia tego braku
formalnego, co pozwany wykonał, ale następnie uiścił opłatę sądową po oddaleniu jego
wniosku o zwolnienie od obowiązku uiszczenia opłaty. Sprawa ma charakter
gospodarczy. W związku z tym należy zauważyć, że ustawą z dnia 16.11.2006 r. (Dz. U.
Nr 235, poz. 1699) wprowadzono do kodeksu postępowania cywilnego art. 4798a
, który
przewiduje sankcję zwrotu pisma wniesionego przez stronę względnie odrzucenia
sprzeciwu od wyroku zaocznego, wniesionych przez profesjonalnego pełnomocnika,
jeżeli nie mogą one otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków
formalnych. W świetle tych uregulowań do oceny formalnej zażalenia należy zastosować
art. 4798a
§ 5 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c., a to
dlatego, że ani przepisy o postępowaniu zażaleniowym przed Sądem Najwyższym, ani
przepisy o postępowaniu ze skargi kasacyjnej przed Sądem Najwyższym, ani wreszcie
ogólne przepisy o postępowaniu apelacyjnym nie zawierają szczególnej regulacji
braków pisma procesowego wniesionego w sprawie gospodarczej przez fachowego
pełnomocnika. W efekcie należało zatem stosować przepisy o postępowaniu przed
sądem l instancji w tym względzie, a więc art. 4798a
§ 5 k.p.c. Zastosowanie zaś tego
przepisu uzasadnia odrzucenie zażalenia, skoro zawierało ono braki formalne, których
istnienie uniemożliwiało nadanie mu prawidłowego biegu.
3
Niezależnie od tego podnieść należy, że zażalenie także merytorycznie nie było
uzasadnione. Jest przecież poza sporem, że apelacja wniesiona przez radcę prawnego
jako profesjonalnego pełnomocnika pozwanego nie była należycie opłacona. Uiszczono
bowiem 27.505 zł zamiast 27.755 zł. Art. 1302
§ 1 k.p.c. stanowiąc o piśmie nienależycie
opłaconym obejmuje zarówno przypadek nieopłacenia w ogóle apelacji, jak i opłacenia
jej w wysokości niższej, niż należna. Sankcją jest odrzucenie apelacji jako środka
zaskarżenia, i to w całości, a nie – jak sugeruje pozwany – w części nieopłaconej. Takie
stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22.11.2006 r. III CZP 83/06 (OSNC
2007, nr 7-8, poz. 106) i ten pogląd jako uzasadniony, podziela skład orzekający w
niniejszej sprawie. Jest przy tym zrozumiałe, że nieprawidłowe opłacenie apelacji
obciąża pełnomocnika pozwanego, tym samym nie można zarzucać, że strona została
pozbawiona możliwości rozpatrzenia jej sprawy przez wyższą instancję sądową. Tak
przyjął Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10.09.1998 r. III CZ 114/98 (OSNC 1999,
nr 2, poz. 42) oraz w niepublikowanym postanowieniu z dnia 21.03.2000 r. II CKN
713/00. Stwierdzono, że jeżeli strona korzysta nieprawidłowo z przysługującego jej
prawa do zaskarżenia orzeczenia sądowego i wskutek tego spotyka się z zasadnym
odrzuceniem wniesionego przez nią środka, to nie może skutecznie odwoływać się do
art. 45 ust. 1 Konstytucji RP dla wykazania, że została pozbawiona możliwości
sprawiedliwego rozpatrzenia jej sprawy przez wyższą instancję sądową. Pogląd ten
skład orzekający podziela. Z takim przypadkiem mamy do czynienia w niniejszej
sprawie.
Z tych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 i 3986
§ 3 k.p.c. orzeczono jak w
sentencji.

III CZ 14/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia