Pełny tekst orzeczenia

Uchwała z dnia 8 maja 2008 r.
I UZP 1/08
Przewodniczący SSN Herbert Szurgacz (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Zbigniew Hajn, Zbigniew Myszka.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 maja 2008 r. sprawy z
odwołania Ireny D. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi Wo-
jewódzkiemu w C. o wysokość świadczenia, na skutek zagadnienia prawnego prze-
kazanego postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9 stycznia 2008
r. [...]
„Czy ubezpieczona pobierająca wcześniejszą emeryturę przyznaną na pod-
stawie Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r.,
w sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn
dotyczących zakładów pracy (Dz.U. nr 4 poz. 27) po nabyciu w stanie prawnym po 1
lipca 2004 r. prawa do emerytury na podstawie art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998
r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2004 r.
nr 39 poz. 353 ze zm.), która wskazała podstawę wymiaru ustaloną na nowo w myśl
art. 15 wyżej wymienionej ustawy i która po uzyskaniu wcześniejszej emerytury pod-
legała co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu ma prawo do
ustalenia wysokości emerytury z art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, według kwoty bazowej z daty zgłoszenia wniosku o eme-
ryturę nie tylko do części socjalnej świadczenia, ale również do podstawy wymiaru ?”
p o d j ą ł uchwałę:
Ubezpieczona, pobierająca wcześniejszą emeryturę przyznaną na pod-
stawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia
1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwalnianych z
pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 27), która po na-
byciu po 1 lipca 2004 r. prawa do emerytury na podstawie art. 27 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecz-
2
nych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) podlegała przez co
najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emery-
talnym lub rentowym ma prawo do ustalenia wysokości emerytury według
kwoty bazowej z daty zgłoszenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury
zarówno w zakresie tzw. części socjalnej, jak i części stażowej emerytury (art.
53 ust. 1 i 4 w związku z art. 110 tej ustawy).
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach, posta-
nowieniem z dnia 9 stycznia 2008 r. przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzy-
gnięcia zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: „czy ubezpieczona po-
bierająca wcześniejszą emeryturę przyznaną na podstawie Rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r., w sprawie wcześniejszych eme-
rytur dla pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy
po nabyciu w stanie prawnym po 1 lipca 2004 r. prawa do emerytury na podstawie
art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubez-
pieczeń Społecznych, która wskazała podstawę wymiaru ustaloną na nowo w myśl
art. 15 wyżej wymienionej ustawy i która po uzyskaniu wcześniejszej emerytury pod-
legała co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu ma prawo do
ustalenia wysokości emerytury z art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, według kwoty bazowej z daty zgłoszenia wniosku o eme-
ryturę nie tylko do części socjalnej świadczenia, ale również do podstawy wymiaru ?”
Zagadnienie prawne powstało na tle następującego stanu faktycznego. Ubez-
pieczona Irena D. (ur. 22 października 1944 r.) od 1 września 1996 r. pobierała
wcześniejszą emeryturę przyznaną na postawie rozporządzenia Ministra Pracy i Po-
lityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla
pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy (Dz.U. Nr
4, poz. 27). Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru został wyliczony w oparciu o wy-
nagrodzenia z 7 lat i wynosił 112,65%. Po przyznaniu prawa do wcześniejszej eme-
rytury ubezpieczona kontynuowała zatrudnienie i podlegała co najmniej przez 30
miesięcy ubezpieczeniu społecznemu. W dniu 12 grudnia 2005 r., w związku z ukoń-
czeniem 60 roku życia, ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o przyznanie prawa do
emerytury na podstawie art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
3
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Organ rentowy przyznał ubezpie-
czonej decyzją z dnia 29 grudnia 2005 r. prawo do emerytury od 1 grudnia 2005 r., tj.
od dnia złożenia wniosku i jednocześnie zawiesił wypłatę emerytury, gdyż ubezpie-
czona kontynuowała zatrudnienie. Organ rentowy do ustalenia wysokości emerytury
przyjął podstawę wymiaru wcześniejszej emerytury ze wskaźnikiem wysokości pod-
stawy wymiaru wynoszącym 112,65%. Do części socjalnej emerytury organ rentowy
uwzględnił 24% kwoty bazowej obowiązującej w dacie złożenia wniosku o nową
emeryturę w myśl art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej. Decyzją z dnia 28 kwietnia 2006
r. organ rentowy podjął od 1 kwietnia 2006 r. wypłatę świadczenia w związku z roz-
wiązaniem stosunku pracy. Ubezpieczona w odwołaniu od decyzji domagała się
ustalenia wysokości emerytury i przyjęcia do podstawy wymiaru kwoty bazowej obo-
wiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę oraz wskaźnika wysokości pod-
stawy wymiaru wyliczonego zgodnie z art. 15 powołanej wyżej ustawy.
Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonej podnosząc w uzasadnieniu,
że zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z FUS podstawę wymiaru emerytury dla osoby, która wcześniej miała ustalo-
ne prawo do emerytury na podstawie przepisów wymienionych w art. 195 stanowi
podstawa wymiaru emerytury w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz
wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu
prawa do emerytury. Nie ma zatem możliwości ustalenia podstawy wymiaru emerytu-
ry na nowo w myśl art. 15 przy zastosowaniu aktualnej kwoty bazowej. Ograniczenie
to nie dotyczy jednak części socjalnej emerytury (czyli składnika wynoszącego 24%
kwoty bazowej) i zgodnie z art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej osoba, która po uzyska-
niu prawa do świadczenia a przed zgłoszeniem wniosku o nowe świadczenie podle-
gała co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu, ma ustaloną część socjalną od
kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę.
Ubezpieczona w apelacji po sprecyzowaniu roszczenia domagała się ustale-
nia wysokości emerytury przy przyjęciu kwoty bazowej z daty zgłoszenia wniosku o
emeryturę (grudzień 2005 r.) w wysokości 1.903,03 zł nie tylko do części socjalnej
emerytury ale również do podstawy jej wymiaru i przyjęcie wskaźnika wysokości
podstawy wymiaru -104,82% wyliczonego z 20 dowolnie wybranych lat z całego
okresu ubezpieczenia. W uzasadnieniu apelacji ubezpieczona podniosła, że po przy-
znaniu prawa do wcześniejszej emerytury pracowała ponad 30 miesięcy, wskazała
zarobki w oparciu o art. 15 ustawy, nabyła prawo do nowego świadczenia w oparciu
4
o art. 27 ustawy oraz że cała emerytura powinna być wyliczona od jednej kwoty ba-
zowej. Powołała się również na przepis art. 53 ust. 3 i 4 ustawy oraz zarzuciła, że ma
prawo w każdym czasie złożyć wniosek o obliczenie wysokości jej emerytury w spo-
sób prawidłowy.
Sąd Apelacyjny, rozpoznając apelację uznał, że powstało zagadnienie prawne
budzące poważne wątpliwości i w trybie art. 390 k.p.c. przedstawił je do rozstrzy-
gnięcia Sądowi Najwyższemu. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w stanie faktycznym
rozpoznawanej sprawy nie znajdzie zastosowania uchwała Sądu Najwyższego z dnia
14 czerwca 2006 r., I UZP 3/06 (OSNP 2007 nr 1-2, poz. 22), gdyż była ona odpo-
wiedzią na pytanie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku w sytuacji, gdy ubezpieczona
nie podlegała ubezpieczeniu przez co najmniej 30 miesięcy. Sąd Apelacyjny stwier-
dził, że podziela pogląd Sądu Najwyższego, że w stanie prawnym obowiązującym po
dniu 1 lipca 2004 r. wysokość emerytury ubezpieczonej, która nabyła prawo na pod-
stawie art. 27 ustawy, a wcześniej pobierała emeryturę wcześniejszą na podstawie
przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990
r., podlega ustaleniu przy zastosowaniu art. 53 ust. 3 i 4 ustawy.
W przedstawionym stanie faktycznym istotne znaczenie ma okoliczność pod-
legania przez ubezpieczoną co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu po
przyznaniu prawa do wcześniejszej emerytury oraz niewskazanie przez nią jako pod-
stawy wymiaru emerytury podstawy wymiaru wcześniejszej emerytury, ale wskazanie
podstawy wymiaru na nowo w myśl art. 15 ustawy.
Ze względu na udział ubezpieczonej w tworzeniu funduszu ubezpieczeniowe-
go i uregulowanie zawarte w treści art. 53 ust. 4 ustawy przepis ten, zdaniem Sądu
Apelacyjnego, stanowi samodzielną przesłankę do ustalenia podstawy wymiaru eme-
rytury ubezpieczonej w oderwaniu od zasad wynikających z przepisu art. 21 ust. 1
pkt 1 i ust. 2 ustawy nakazujących ustalenie podstawy wymiaru emerytury jako pod-
stawy wymiaru wcześniejszej emerytury w wysokości uwzględniającej rewaloryzację
oraz wszystkie kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustale-
niu prawa do wcześniejszej emerytury. Zdaniem Sądu Apelacyjnego ograniczenie
zasad wynikających z treści art. 53 ust. 4 w związku z ust. 3 ustawy tylko do uznania,
że ubezpieczona ma prawo po przepracowaniu co najmniej 30 miesięcy po przyzna-
niu prawa do wcześniejszej emerytury do przyjęcia aktualnej kwoty bazowej z daty
przejścia na nową emeryturę z art. 27 ustawy do części socjalnej emerytury stoi w
sprzeczności z wcześniejszym stanowiskiem Sądu Najwyższego, że ubezpieczona
5
ma prawo do ustalenia wysokości emerytury w oparciu o jedną kwotę bazową
(uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2006 r., I UZP 2/06, OSNP 2007
nr 5-6, poz. 76). Co prawda, w stanie faktycznym tej uchwały podstawę wymiaru
emerytury stanowiła podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy, ale
przecież istotny zarzut organów rentowych jeszcze przed podjęciem uchwały Sądu
Najwyższego z dnia 29 października 2002 r., III UZP 7/02 (OSP 2003 nr 9, poz. 107),
sprowadzał się do kwestionowania przyjęcia dwóch różnych kwot bazowych do tego
samego świadczenia.
W stanie faktycznym sprawy, przy przejściu z wcześniejszej emerytury na
emeryturę z art. 27 ustawy, nie sposób nie nawiązać do tych orzeczeń Sądu Najwyż-
szego, które stwierdzały, że nabycie świadczenia w wieku powszechnym wiąże się z
ponownym ustaleniem uprawnień emerytalnych (między innymi w zakresie kwoty
bazowej), czyli wszczęciem postępowania w nowej sprawie z zakresu ubezpieczeń
społecznych - por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2005 r., I UK 120/04
(OSNP 2005 nr 16, poz. 257) oraz orzeczenia zapadłe pod rządami starego prawa
emerytalnego: uchwała z dnia 12 maja 1993 r., II UZP 2/93 OSNCP 1993 nr 12, poz.
220) oraz potwierdzający ją wyrok z dnia 17 kwietnia 1998 r., II UKN 607/97
(OSNAPiUS 1999 nr 7, poz. 255).
Wprawdzie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do uchwały z dnia 14 czerwca
2006 r., I UZP 3/06, zajął stanowisko, że emerytura z tytułu osiągnięcia wieku eme-
rytalnego u osoby, która ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury nie stanowi
nowego świadczenia ustalonego według reguł świadczenia przyznawanego po raz
pierwszy, tym niemniej podkreślił, że nie sposób pominąć wcześniejszych zastrzeżeń
w tej mierze wyrażonych przez Sąd Najwyższy w powołanych wyżej uchwałach i
orzeczeniach.
Również okoliczność, że emerytura ubezpieczonej z art. 27 ustawy została
zawieszona w związku z treścią przepisu art. 103 ust. 2a ustawy zdaje się świadczyć
o tym, że jest to nowe świadczenie.
Sąd Apelacyjny podkreślił także, że znane jest mu stanowisko Sądu Najwyż-
szego zawarte w wyroku z dnia 5 października 2006 r., I UK 82/06. Sąd Najwyższy
wskazał w uzasadnieniu tego wyroku, że jeżeli zainteresowany po nabyciu upraw-
nień emerytalnych podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecz-
nemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 53 ust. 4 ustawy) uprawnia
go to do ubiegania się o ponowne ustalenie wysokości emerytury według zasad
6
określonych w art. 109 do 112 ustawy. Należy także podkreślić, że Trybunał Konsty-
tucyjny wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2006 r., P 9/05 (OTK-A 2006 nr 4, poz. 46),
orzekł, że art. 53 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest zgodny z art. 2 i 32 Konstytucji RP.
W ocenie Sądu Apelacyjnego przy przejściu z wcześniejszej emerytury na
emeryturę w wieku powszechnym i wskazanie przez ubezpieczonego podstawy wy-
miaru na nowo w myśl art. 15 ustawy - o ile ubezpieczony posiada 30 miesięczny
okres ubezpieczenia następujący po dacie przyznania pierwotnego świadczenia -
można uznać, zgodnie z treścią przepisu art. 53 ust. 4 ustawy, że wyłączony jest
przepis art. 21 ust. 2 pkt 1 ustawy.
Sąd Apelacyjny skłania się wobec powyższego ku poglądowi, że wyłączenie
przepisu art. 21 ust. 2 pkt 1 z mocy obowiązującego od dnia 1 lipca 2004 r. przepisu
art. 53 ust. 4 ustawy daje możliwość ubezpieczonym przy przejściu z emerytury
wcześniejszej na emeryturę z art. 27 ustawy do wyliczenia emerytury w oparciu o
kwotę bazową z daty zgłoszenia wniosku o emeryturę z art. 27 ustawy nie tylko w
odniesieniu do części socjalnej ale również do podstawy wymiaru „nowej” emerytury
pod warunkiem wskazania podstawy wymiaru na nowo w myśl art. 15 ustawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Regulacja prawna ustalenia wysokości emerytury osób zainteresowanych,
które wcześniej miały ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy względ-
nie miały wcześniej ustalone prawo do emerytury (wcześniejszej) nasuwa szereg
wątpliwości interpretacyjnych i prowadzi do rozbieżnej praktyki. Dotyczy to szczegól-
nie sytuacji po dokonaniu ustawą z dnia 10 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o eme-
ryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. Nr 121, poz. 1264) zmiany art. 53 ustawy emerytalnej poprzez dodanie
ustępów 3 - 5. W związku ze wskazaną nowelizacją pojawiły się nawet wątpliwości
odnośnie do jej zgodności z Konstytucją, rozstrzygnięte przez Trybunał Konstytucyj-
ny wyrokiem z 24 kwietnia 2006 r., P 9/05, stwierdzającym, że art. 53 ust. 3 i 4
ustawy emerytalnej jest zgodny z art. 2 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
W kwestii zbliżonej do rozpatrywanego zagadnienia prawnego, mianowicie, czy
ubezpieczonej, która w stanie prawnym obowiązującym po nowelizacji art. 53 nabyła
prawo do emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, będąc poprzednio na
7
wcześniejszej emeryturze przyznanej na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i
Polityki Socjalnej z 26 stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla pra-
cowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy wysokość
emerytury może być ustalona przy uwzględnieniu podstawy wymiaru w myśl art. 15
ustawy emerytalnej i zastosowaniu kwoty bazowej aktualnej w dacie zgłoszenia
wniosku, czy też jedynie przy zastosowaniu art. 53 ust. 3 i 4 ustawy, Sąd Najwyższy
w uchwale z 14 czerwca 2006 r., I UZP 3/06, stwierdził, że wysokość emerytury
podlega ustaleniu przy zastosowaniu art. 53 ust. 3 i 4 ustawy. Przytoczona uchwała,
w związku z treścią zagadnienia prawnego, ograniczała się do kwestii kwoty bazowej
w zakresie tzw. części socjalnej (art. 53 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej). Zagadnie-
nie, będące przedmiotem pytania prawnego dotyczy natomiast kwestii kwoty bazowej
w zakresie podstawy wymiaru w przypadku, kiedy ustala się prawo do emerytury a
ubezpieczona po uzyskaniu wcześniejszej emerytury podlegała co najmniej przez 30
miesięcy ubezpieczeniu społecznemu.
Udzielając odpowiedzi należy w pierwszym rzędzie wskazać na przepisy
prawa znajdujące zastosowanie oraz na relacje między nimi. Sąd Apelacyjny powołał
jedynie przepisy art. 27 oraz 53 ustawy emerytalnej. Zdaniem Sądu Najwyższego
należy mieć na uwadze również przepis art. 110 tej ustawy. Zmiany w zakresie sytu-
acji prawnej ubezpieczonych korzystających ze świadczeń emerytalnych (rentowych)
mogą być powodowane przez różne okoliczności uznane przez ustawodawcę za re-
lewantne dla prawa do świadczeń. Należą do nich - między innymi - potrzeba dosto-
sowania wysokości świadczeń długoterminowych do wzrostu kosztów utrzymania,
czemu służy waloryzacja (rewaloryzacja) przyznanych emerytur, również emerytur
wcześniejszych (art. 27 w związku z art. 53 ust. 3 ustawy emerytalnej), wzgląd na
udział ubezpieczonego w tworzeniu funduszu ubezpieczeniowego w razie dalszego
opłacania przez ubezpieczonego składek na ubezpieczenie społeczne związanego z
dalszym zatrudnieniem po nabyciu prawa do emerytury (por. powołany wyrok Trybu-
nału Konstytucyjnego). W kontekście przedstawionego zagadnienia prawnego mogą
to być zwłaszcza osiągnięcie wieku przewidzianego powszechnie dla uzyskania
prawa do emerytury przez korzystających z emerytury wcześniejszej, kontynuowanie
zatrudnienia po uzyskaniu prawa do emerytury (oraz emerytury wcześniejszej).
Wpływ osiągnięcia wieku emerytalnego na uprawnienia emerytalne osób ko-
rzystających z emerytury wcześniejszej został uregulowany w art. 21 ustawy emery-
talnej. Według art. 21 ust. 1 pkt 1 w związku z ust. 2 pkt 1 podstawę wymiaru eme-
8
rytury dla osoby, która wcześniej miała ustalone prawo do emerytury stanowi pod-
stawa wymiaru emerytury w wysokości uwzględniającej rewaloryzację oraz wszystkie
kolejne waloryzacje przypadające w okresie następującym po ustaleniu prawa do
emerytury. Ustawodawca nowelizując art. 53 ustawy emerytalnej sprecyzował, że
emeryturę dla tych osób oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przy-
jęto do podstawy wymiaru, a następnie podwyższa się w ramach waloryzacji przypa-
dających do dnia nabycia uprawnień do emerytury (ust. 3); zasady tej nie stosuje się,
jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę
wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy
ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (ust. 4).
Na gruncie tej regulacji prawnej powstała wzmiankowana już powyżej wątpliwość
interpretacyjna dotycząca kwoty bazowej, rozstrzygnięta w uchwale Sądu Najwyż-
szego z 14 czerwca 2006 r. Sąd Najwyższy w składzie orzekającym podtrzymuje
wyrażony w tej uchwale pogląd oraz powołane na jego uzasadnienie argumenty, że
emerytura obliczona na nowo nie stanowi nowego świadczenia.
Wysokość emerytury wyznacza tzw. część socjalna (24% kwoty bazowej) oraz
część stażowa emerytury (1,3 % podstawy wymiaru za każdy rok okresów składko-
wych i 0,7% za każdy rok okresów nieskładkowych). Przepis art. 53 ust. 3 dotyczy
przyjmowania do obliczeń określonej kwoty bazowej w zakresie części socjalnej
emerytury. Przepis art. 53 ust. 4 wyłącza w pierwszym rzędzie zastosowanie przewi-
dzianej art. 53 ust. 3 reguły dotyczącej kwoty bazowej w przypadku, kiedy zaintere-
sowany po nabyciu uprawnień do świadczenia (wcześniejszej emerytury) podlegał co
najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom eme-
rytalnemu i rentowym. Ponieważ mechanizm art. 21 ustawy znajduje zastosowanie
do przypadków, kiedy emeryturę ustala się w następstwie osiągnięcia wieku, ozna-
cza to w konsekwencji, że w przypadku dalszego podlegania ubezpieczeniu do obli-
czenia emerytury znajdą zastosowanie ogólne zasady ustawy emerytalnej regulujące
wpływ podlegania ubezpieczeniu społecznemu (dalszego zatrudnienia) po nabyciu
prawa do emerytury, także emerytury wcześniejszej, na pobierane dotychczas
świadczenie. Są one zawarte w art. 110 ustawy emerytalnej. Zgodnie z tym przepi-
sem wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru usta-
lonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem ust. 3, jeżeli do jej obliczenia
wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia
emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w cało-
9
ści lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik podstawy wymiaru jest wyż-
szy od poprzednio obliczonego. Stosownie do art. 15 ustawy emerytalnej, w celu ob-
liczenia podstawy wymiaru emerytury (lub renty) należy wykorzystać między innymi
element w postaci kwoty bazowej, o której mowa w art. 19 i która, zgodnie z tym
przepisem, wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone
od ubezpieczonych składki na ubezpieczenie społeczne w poprzednim roku kalenda-
rzowym.
Równocześnie jednak art. 53 ust. 4 ma charakter przepisu szczególnego w
stosunku do art. 110 ustawy przez to, iż przewidziane w tym ostatnim przepisie za-
sady znajdą zastosowanie dopiero w przypadku, kiedy zainteresowany, pobierający
wcześniejszą emeryturę, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu
społecznemu. Przy krótszym okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu wyso-
kość wcześniejszej emerytury będzie ustalana zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 w
związku z ust. 2 pkt 1 i w związku z art. 53 ust. 3, tzn. przy zastosowaniu „tej samej
kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru”.
Wymóg podlegania przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu, a także
wymagania art. 110 dotyczące tego, że nowy wskaźnik podstawy wymiaru musi być
wyższy od poprzedniego Trybunał Konstytucyjny w powołanym wyroku uznał za
zgodne z Konstytucją.
Z przytoczonych motywów orzeczono jak w uchwale.
========================================