III CZ 30/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-04-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CZ 177/98
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 30/08
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku A. K.
przy uczestnictwie G. S., M. T. i Gminy Miejskiej K.
przy udziale S. K.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 lipca 2008 r.,
zażalenia uczestniczki na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 12 marca 2008
r., sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 28.11.2007 r. Sąd Rejonowy zniósł współwłasność
nieruchomości gruntowej zabudowanej wielolokalowym budynkiem przez wyodrębnienie
lokali mieszkalnych i użytkowych, które przyznał:
- lokale nr 3, nr 4 i nr 7 na współwłasność po ½ części wnioskodawczyni A. K. i
uczestnikowi postępowania G. S.;
- lokal nr 6 uczestniczce postępowania M. T.;
- lokale nr 1, 2, 3 i 5 uczestnikowi postępowania Gminie K. oraz orzekł o dopłatach.
Apelację od tego postanowienia wniosła Gmina K. W toku postępowania
międzyinstancyjnego do Sądu II instancji skierowała pismo S. K., która powołując się na
to, że jest najemcą lokalu nr 4 w tym budynku wniosła o zmianę orzeczenia Sądu I
2
instancji przez przyznanie na własność lokalu nr 4 Gminie K.. Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 11.03.2008 r. odmówił dopuszczenia do udziału w sprawie S. K.
podnosząc, że nie wykazała interesu prawnego, zaś postanowieniem z dnia 12.03.2008
r. oddalił apelację Gminy K.
Postanowienie z dnia 11.03.2008 r. S. K. zaskarżyła zażaleniem. Zarzucając
naruszenie art. 510 § 1 k.p.c. przez błędną wykładnię oraz błąd w ustaleniach
faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia wniosła o zmianę zaskarżonego
postanowienia, a także postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 12.03.2008 r. i Sądu
Rejonowego z dnia 28.11.2007 r. i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zagadnienie dopuszczalności zażalenia do Sądu Najwyższego reguluje art. 3941
§ 1 i 2 k.p.c. W szczególności zgodnie z art. 3941
§ 2 k.p.c. w sprawach, w których
przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na
postanowienie sądu II instancji kończące postępowanie w sprawie, z wyjątkiem
postanowień, o których mowa w art. 3981
k.p.c. oraz postanowień wydanych w wyniku
rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu I instancji. Odnosząc te wymagania do
okoliczności niniejszej sprawy stwierdzić należy, że w świetle art. 5191
§ 1 i § 4 pkt 4
k.p.c. przysługiwała w tej sprawie skarga kasacyjna. Dopuszczalność więc zażalenia
uzależniona jest od oceny, czy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego o
odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie S. K. jako uczestniczki postępowania
należy zakwalifikować jako postanowienie kończące postępowanie w sprawie.
Zgodnie z ukształtowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego sformułowanie
„postanowienie kończące postępowanie w sprawie” odpowiada kodeksowemu
podziałowi postanowień na kończące i niekończące postępowanie w sprawie. Użyty
przez ustawodawcę zwrot „w sprawie” wskazuje na zamiar ustawodawcy zacieśnienia
kręgu postanowień zaskarżalnych zażaleniem do orzeczeń kończących postępowanie
jako całości. Postępowanie kończące postępowanie w sprawie, jako pewnej całości
poddanej pod osąd, sąd wydaje zatem wtedy, gdy orzeka o całości postępowania, a nie
zachodzą warunki do wydania wyroku lub postanowienia merytorycznie
rozstrzygającego sprawę. W szczególności występuje to w przypadkach, gdy
merytorycznie rozstrzygnięcie sprawy jest niedopuszczalne lub zbędne.
W postanowieniu z dnia 18.11.1998 r. I CZ 177/98 (niepublik.) Sąd Najwyższy
przyjął, że postanowienie Sądu II instancji, oddalające zażalenie na postanowienie
3
odmawiające dopuszczenia do wzięcia udziału w sprawie, nie kończy postępowania w
sprawie w jakimkolwiek jej zakresie. Gdyby podzielić ten pogląd, to zażalenie podlegałoby
odrzuceniu. Prezentowany jest jednak pogląd odmienny, który opowiada się za
dopuszczalnością zażalenia na postanowienie nie dopuszczające do udziału w sprawie z
tego względu, że jest to postanowienie częściowo kończące postępowanie w sprawie.
Przyjęcie tego poglądu, za którym opowiada się skład orzekający w niniejszej sprawie
uzasadnia merytoryczne rozpoznania zażalenia. W tym względzie należy jednak podzielić
pogląd Sądu II instancji, że składająca zażalenie nie wykazała interesu prawnego, w
rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c., który uzasadniałyby przyznanie jej statusu uczestniczki
postępowania. Uzasadnienie, zgłoszenia udziału w sprawie, które wskazała pozwala
stwierdzić, że chodzi o interes faktyczny, a nie prawny. Taki zaś interes nie uzasadnia
uznania skarżącej za uczestnika postępowania w sprawie o zniesienie współwłasności
nieruchomości.
Z tych względów zażalenie należało oddalić (art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art.
39814
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku A. K.
przy uczestnictwie G. S., M. T. i Gminy Miejskiej K.
przy udziale S. K.
o zniesienie współwłasności,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 lipca 2008 r.,
zażalenia uczestniczki na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 12 marca 2008
r., sygn. akt II Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 28.11.2007 r. Sąd Rejonowy zniósł współwłasność
nieruchomości gruntowej zabudowanej wielolokalowym budynkiem przez wyodrębnienie
lokali mieszkalnych i użytkowych, które przyznał:
- lokale nr 3, nr 4 i nr 7 na współwłasność po ½ części wnioskodawczyni A. K. i
uczestnikowi postępowania G. S.;
- lokal nr 6 uczestniczce postępowania M. T.;
- lokale nr 1, 2, 3 i 5 uczestnikowi postępowania Gminie K. oraz orzekł o dopłatach.
Apelację od tego postanowienia wniosła Gmina K. W toku postępowania
międzyinstancyjnego do Sądu II instancji skierowała pismo S. K., która powołując się na
to, że jest najemcą lokalu nr 4 w tym budynku wniosła o zmianę orzeczenia Sądu I
2
instancji przez przyznanie na własność lokalu nr 4 Gminie K.. Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 11.03.2008 r. odmówił dopuszczenia do udziału w sprawie S. K.
podnosząc, że nie wykazała interesu prawnego, zaś postanowieniem z dnia 12.03.2008
r. oddalił apelację Gminy K.
Postanowienie z dnia 11.03.2008 r. S. K. zaskarżyła zażaleniem. Zarzucając
naruszenie art. 510 § 1 k.p.c. przez błędną wykładnię oraz błąd w ustaleniach
faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia wniosła o zmianę zaskarżonego
postanowienia, a także postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 12.03.2008 r. i Sądu
Rejonowego z dnia 28.11.2007 r. i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zagadnienie dopuszczalności zażalenia do Sądu Najwyższego reguluje art. 3941
§ 1 i 2 k.p.c. W szczególności zgodnie z art. 3941
§ 2 k.p.c. w sprawach, w których
przysługuje skarga kasacyjna, zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na
postanowienie sądu II instancji kończące postępowanie w sprawie, z wyjątkiem
postanowień, o których mowa w art. 3981
k.p.c. oraz postanowień wydanych w wyniku
rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu I instancji. Odnosząc te wymagania do
okoliczności niniejszej sprawy stwierdzić należy, że w świetle art. 5191
§ 1 i § 4 pkt 4
k.p.c. przysługiwała w tej sprawie skarga kasacyjna. Dopuszczalność więc zażalenia
uzależniona jest od oceny, czy zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego o
odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie S. K. jako uczestniczki postępowania
należy zakwalifikować jako postanowienie kończące postępowanie w sprawie.
Zgodnie z ukształtowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego sformułowanie
„postanowienie kończące postępowanie w sprawie” odpowiada kodeksowemu
podziałowi postanowień na kończące i niekończące postępowanie w sprawie. Użyty
przez ustawodawcę zwrot „w sprawie” wskazuje na zamiar ustawodawcy zacieśnienia
kręgu postanowień zaskarżalnych zażaleniem do orzeczeń kończących postępowanie
jako całości. Postępowanie kończące postępowanie w sprawie, jako pewnej całości
poddanej pod osąd, sąd wydaje zatem wtedy, gdy orzeka o całości postępowania, a nie
zachodzą warunki do wydania wyroku lub postanowienia merytorycznie
rozstrzygającego sprawę. W szczególności występuje to w przypadkach, gdy
merytorycznie rozstrzygnięcie sprawy jest niedopuszczalne lub zbędne.
W postanowieniu z dnia 18.11.1998 r. I CZ 177/98 (niepublik.) Sąd Najwyższy
przyjął, że postanowienie Sądu II instancji, oddalające zażalenie na postanowienie
3
odmawiające dopuszczenia do wzięcia udziału w sprawie, nie kończy postępowania w
sprawie w jakimkolwiek jej zakresie. Gdyby podzielić ten pogląd, to zażalenie podlegałoby
odrzuceniu. Prezentowany jest jednak pogląd odmienny, który opowiada się za
dopuszczalnością zażalenia na postanowienie nie dopuszczające do udziału w sprawie z
tego względu, że jest to postanowienie częściowo kończące postępowanie w sprawie.
Przyjęcie tego poglądu, za którym opowiada się skład orzekający w niniejszej sprawie
uzasadnia merytoryczne rozpoznania zażalenia. W tym względzie należy jednak podzielić
pogląd Sądu II instancji, że składająca zażalenie nie wykazała interesu prawnego, w
rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c., który uzasadniałyby przyznanie jej statusu uczestniczki
postępowania. Uzasadnienie, zgłoszenia udziału w sprawie, które wskazała pozwala
stwierdzić, że chodzi o interes faktyczny, a nie prawny. Taki zaś interes nie uzasadnia
uznania skarżącej za uczestnika postępowania w sprawie o zniesienie współwłasności
nieruchomości.
Z tych względów zażalenie należało oddalić (art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art.
39814
k.p.c.).