Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 18 września 2008 r.
II PK 18/08
Przejście zakładu pracy ze skutkiem określonym w art. 231
k.p. następuje
także, gdy nowy pracodawca przejmuje zadania i składniki majątkowe zakładu
dotychczasowego pracodawcy na podstawie umowy z podmiotem trzecim, do
którego należało dysponowanie tymi zadaniami i składnikami.
Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie: SN
Zbigniew Myszka, SA Halina Kiryło.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 wrześ-
nia 2008 r. sprawy z powództwa Krzysztofa K., Pawła R., Bogusława K. przeciwko
„I.” Zarządowi Nieruchomości Spółce z o.o. w S., Zarządowi Budynków i Lokali
Komunalnych Zakład Budżetowy w S., Z. Spółce z o.o. w S., B. Spółce z o.o. w S. o
odprawę, odszkodowanie i wydanie świadectwa pracy, na skutek skarg kasacyjnych
powodów od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w
Szczecinie z dnia 29 sierpnia 2007 r. [...]
1) o d d a l i ł skargi kasacyjne powodów,
2) nie obciążył powodów kosztami postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
W sprawie z powództwa Krzysztofa K., Pawła R. i Bogusława K. występował
problem ustalenia pracodawcy, właściwego ze względu na dochodzone roszczenia
dotyczące odprawy i odszkodowania za rozwiązanie umów o pracę, wynikający z
kolejnego przejmowania zadań z zakresu zarządzania określonymi budynkami oraz
lokalami komunalnymi.
Powodowie pozwali Spółkę z o.o. I. w S. (1) i Zarząd Budynków i Lokali Ko-
munalnych - Zakład Budżetowy Miasta S. (2), a Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Szcze-
cinie wezwał nadto do udziału w sprawie w charakterze pozwanych jeszcze dwie
2
spółki z o.o. B. Spółkę z o.o. (3) i Zarządzanie Nieruchomościami - K. Spółkę z o.o.
(4).
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Szczecinie wyrokiem
z dnia 18 maja 2005 r. uwzględnił powództwa tylko w stosunku do pozwanego Za-
rządu Budynków i Lokali Komunalnych Zakładu Budżetowego w S., od którego zasą-
dził na rzecz powodów dochodzone odprawy oraz odszkodowania z odsetkami od
dnia 1 lutego 2003 r. W sentencji tego wyroku orzeczenia zasądzające zawarte są w
trzech punktach, osobno dla każdego powoda (pkt I, II i III); zobowiązanie do wyda-
nia powodom świadectw pracy za okres od 1 stycznia 1997 r. do 31 stycznia 2003 r.
zawarte jest w punkcie IV wyroku, a orzeczenie o rygorze natychmiastowej wykonal-
ności w punkcie V. O „oddaleniu powództwa w pozostałym zakresie” Sąd orzekł w
punkcie VI wyroku. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Rejonowy stwierdził, że powo-
dowie przeszli w trybie art. 231
§ 1 k.p. w dniu 31 stycznia 2003 r. ze Spółki I. do Za-
rządu Budynków i Lokali Komunalnych Zakładu Budżetowego w S., który - przez
oświadczenie woli wyrażone konkludentnie - rozwiązał z nimi umowy o pracę. W tej
sytuacji powodowie nie zostali przejęci przez Spółki B. i Zarządzanie Nieruchomo-
ściami - K., bo w chwili przejmowania przez tych pracodawców zadań (także składni-
ków majątkowych) z zakresu zarządu budynkami - lokalami komunalnymi, nie byli
pracownikami.
Apelację od tego wyroku wniósł tylko pozwany Zarząd Budynków i Lokali Ko-
munalnych Zakład Budżetowy w S. Zaskarżył wyrok w całości, wnosząc o uchylenie
wyroku w całości lub o jego zmianę i oddalenie powództwa w stosunku do niego.
Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 31 maja 2006 r. po rozpoznaniu
powyższej apelacji orzekł o zmianie wyroku Sądu Rejonowego w punktach I, II, III i
IV, w ten sposób, że zasądził od pozwanej Spółki z o.o. Zarządzanie Nieruchomo-
ściami - K. w S. na rzecz powodów te kwoty, które w zaskarżonym wyroku były zasą-
dzone od apelującego oraz nakazał wydać im świadectwa pracy. Sentencja wyroku
Sądu drugiej instancji nie zawiera rozstrzygnięcia o żądanej w apelacji zmianie wyro-
ku Sądu pierwszej instancji przez oddalenie powództw wobec apelującego, chociaż
w uzasadnieniu Sąd Okręgowy powołując się na art. 386 § 1 k.p.c. powołał się na
odmienne niż w zaskarżonym wyroku ustalenie, iż - według Sądu drugiej instancji -
powodowie przeszli ze Spółki I. do Spółki Zarządzanie Nieruchomości - K., która
rozwiązała z nimi umowy o pracę.
3
Powyższy wyrok z dnia 31 maja 2006 r. został zaskarżony skargą kasacyjną
przez pozwaną Spółkę Zarządzanie Nieruchomościami - K. Wyrokiem z dnia 8 maja
2007 r., II PK 293/06, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok (poza orzeczeniem o
wydaniu świadectw pracy), zniósł postępowanie przed drugą instancją obejmujące
rozpoznanie apelacji w odniesieniu do Spółki z o.o. Zarządzanie Nieruchomościami -
K. i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Szczecinie do ponownego rozpozna-
nia oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego. Sąd Najwyższy uznał w
tym wyroku, że skoro powodowie nie zaskarżyli orzeczenia oddalającego ich po-
wództwa do pozwanej Spółki Zarządzanie Nieruchomościami - K. w S., to w tym za-
kresie orzeczenie pierwszej instancji (pkt VI) stało się prawomocne. Sytuacji tej nie
zmieniła apelacja współpozwanego, który jako współuczestnik formalny nie mógł za-
skarżyć wyroku pierwszej instancji na niekorzyść innego pozwanego. Sąd Najwyższy
stwierdził, że apelacja skierowana do orzeczenia dotyczącego innego współuczest-
nika jest niedopuszczalna (por. uchwała z dnia 22 kwietnia 1991 r., III CZP 34/91,
OSNCP 1992 nr 2, poz. 24; wyrok z dnia 6 maja 2004 r., III PK 7/04, OSNP 2005 nr
2, poz. 21). Prowadzenie w takiej sytuacji postępowania przez drugą instancję nadal
przeciwko pozwanemu skutkiem apelacji współpozwanego oraz objęcie go wyroko-
waniem dotknięte jest nieważnością postępowania i to niezależnie od tego, czy
uczestniczył w postępowaniu odwoławczym. Wobec niedopuszczalnej we wskaza-
nych granicach podmiotowych apelacji pozwanego współuczestnika formalnego, wy-
rok Sądu pierwszej instancji oddalający powództwo wobec pozwanej spółki Zarzą-
dzanie Nieruchomościami K. stał się prawomocny z chwilą upływu terminu do jego
zaskarżenia przez powodów (pkt VI wyroku). Apelacja współpozwanego nie mogła
więc zmienić terminu uprawomocnienia się orzeczenia określonego ustawą. Podsta-
wę nieważności postępowania przed drugą instancją w przedmiotowej sprawie sta-
nowił art. 379 pkt 3 k.p.c. Sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stro-
nami została już bowiem prawomocnie osądzona. Apelacja w części zaskarżającej
oddalenie powództwa w stosunku do współpozwanego powinna być odrzucona, a
skoro mimo jej niedopuszczalności została rozpoznana i skutkiem tego doszło do
orzeczenia w stosunku do pozwanego, co do którego prawomocnie powództwo zo-
stało oddalone, to w tej części postępowanie było nieważne i podlegało zniesieniu na
podstawie art. 3981
§ 1 k.p.c. oraz art. 3982
k.p.c. w związku z art. 386 § 2 k.p.c.
Natomiast ze względu na brak rozstrzygnięcia o apelacji wniesionej przez Zarząd
Budynków i Lokali Komunalnych Zakład Budżetowy w S., konieczne było przekaza-
4
nie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania, w celu rozstrzygnięcia
sprawy co do jej istoty.
Po ponownym rozpoznaniu apelacji Zarządu Budynków i Lokali Komunalnych
wyrokiem z dnia 29 sierpnia 2007 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy w Szczecinie na pod-
stawie art. 373 w związku z art. 370 k.p.c. odrzucił apelację pozwanego Zarządu Bu-
dynków i Lokali Komunalnych w zakresie zaskarżenia punktu VI wyroku Sądu Rejo-
nowego z dnia 18 maja 2005 r. (pkt I); natomiast na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.
zmienił zaskarżony wyrok w punktach od I do IV i oddalił powództwo w stosunku do
skarżącego Zarządu. Sąd drugiej instancji w uzasadnieniu powyższego wyroku
uwzględniając stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 8 maja
2007 r., II PK 293/06, że pozwany nie jest legitymowany do zaskarżenia orzeczenia
przeciwko współuczestnikowi występującemu po tej samej stronie uznał, iż orzecze-
nie oddalające powództwo do pozwanej Spółki Zarządzanie Nieruchomościami - K.,
a także Spółek I. i B., stało się prawomocne, a wobec tego apelacja pozwanego Za-
rządu Budynków i Lokali Komunalnych Zakładu Budżetowego w S. w zakresie za-
skarżenia punktu VI wyroku Sądu Rejonowego podlegała odrzuceniu jako niedo-
puszczalna. Po rozpoznaniu natomiast apelacji w zakresie jej podstaw i wniosku
odnoszących się do skarżącego Sąd drugiej instancji podzielił podstawę faktyczną
orzeczenia Sądu Rejonowego. Uznał jednak, że z prawidłowo ustalonych faktów Sąd
pierwszej instancji wyprowadził błędne wnioski. Apelujący (ZBiLK) nie był pracodaw-
cą, który przejął powodów od Spółki I. Nie było także rozwiązania stosunków pracy
powodów przez ZBiLK. Ustalenia te Sąd drugiej instancji wiąże ze zweryfikowanym
zastosowaniem do okoliczności sprawy art. 231
§ 1 k.p.
W punkcie wyjścia oceny w zakresie zastosowania art. 231
§ 1 k.p. - zdaniem
Sądu drugiej instancji - jest bezsporny fakt, że powodowie świadczyli pracę w rejonie
będącym początkowo pod zarządem Zakładu Budynków i Lokali Komunalnych i że tę
część zakładu pracy powodów przejęła Spółka I.; za bezsporne Sąd uznał również
to, że z dniem 1 lutego 2003 r. zarząd nad rejonem, w którym byli zatrudnieni powo-
dowie przejęło Konsorcjum K. B., utworzone wyłącznie na potrzeby przetargu, a
składające się z dwóch odrębnych spółek. Zaraz po wygraniu przetargu zostało ono
rozdzielone na dwa odrębne podmioty obsługujące odrębne rejony: Spółkę Zarzą-
dzanie Nieruchomościami K. (obecnie Z.) oraz Spółkę B. Ostatecznie rejon, do ob-
sługi którego zatrudnieni byli powodowie, wraz z zadaniami wykonywanymi wcze-
śniej przez Spółkę I. przejął Z.
5
Z okoliczności tych wynika, że pracodawcą, do którego na podstawie art. 231
§
1 k.p. przeszli powodowie bezpośrednio ze Spółki l., była spółka Z. i to na niej, jako
na ostatnim pracodawcy ciążył obowiązek dalszego zatrudniania powodów, ewentu-
alnie rozwiązania z nimi umowy o pracę. Według Sądu drugiej instancji Sąd pierw-
szej instancji błędnie uznał, że decydujące znaczenie dla ponownego przejęcia za-
kładu pracy przez ZBiLK miało wygaśnięcie - z dniem 31 stycznia 2003 r. - umowy o
najem lokalu przy ul. G. i umowy o zarządzanie nieruchomościami komunalnymi za-
wartymi ze Spółką „I.” i że dlatego stał się ZBiLK pracodawcą odpowiedzialnym za
zatrudnienie powodów po dniu 31 stycznia 2003 r. Według Sądu drugiej instancji,
błąd w ocenie prawnej Sądu pierwszej instancji polega na niezauważeniu tego, że po
zaprzestaniu wykonywania zadań przedmiotowego zarządu przez Spółkę „I.”, zada-
nia te zostały powierzone przez ZBiLK - na podstawie przetargu - i zostały przejęte w
zakresie zarządu mieniem komunalnym przez Spółkę Z., a zatem powrót władztwa
faktycznego (chwilowy i iluzoryczny) do ZBiLK nie miał znaczenia dla przejęcia pra-
cowników.
Sąd drugiej instancji zauważył, że dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie
miał znaczenia fakt nieujęcia w umowach podpisywanych przez ZBiLK z nowymi za-
rządcami obowiązku przejęcia przez nich pracowników zatrudnionych w przekazy-
wanych im rejonach. Przejęcie bowiem zakładu pracy (a co za tym idzie i pracowni-
ków) cechuje automatyzm i ma miejsce nie tylko przy przekazaniu składników mająt-
kowych, ale także przy przejęciu zadań zakładu pracy (por. wyrok Sądu Najwyższe-
go z dnia 9 grudnia 2004 r., I PK 103/04, OSNP 2005 nr 15, poz. 220). W rozpatry-
wanej sprawie bezsporne jest, że pozwana Spółka Z. wykonywała dokładnie te same
zadania i wobec tego samego mienia komunalnego co pozwana Spółka I. Nadto, na-
wet siedziba podmiotów przy ul. G. nie uległa zmianie. Rozważając zarzut dotyczący
źródła przejęcia pracowników w 2001 r. Sąd drugiej instancji stwierdził, że w § 26
umowy o zarządzanie znajdowało się wyraźne postanowienie, że Spółka l. przejmie
część mienia ZBiLK „C.P.” na podstawie odrębnej umowy. W tych ramach mieściło
się także przejęcie dotychczasowych pracowników ZBiLK. Z kolei w umowie najmu
lokalu przy ul. G. wyraźnie wskazano, że lokal ten został wynajęty wyłącznie do ce-
lów związanych z wykonywaniem przez Spółkę I. zobowiązań określonych w umowie
podstawowej, tj. w umowie o zarządzanie oraz że zmiana zakresu działalności była
niedopuszczalna bez zgody wynajmującego (ZBiLK).
6
Powyższy wyrok Sądu Okręgowego - w jego części objętej pkt II - powodowie
Krzysztof K., Paweł R., Bogusław K. zaskarżyli skargami kasacyjnymi. Każda z tych
skarg zawiera tę samą podstawę dotyczącą - mającego istotny wpływ na wynik
sprawy - naruszenia przepisów prawa procesowego: 1) art. 233 § 1 k.p.c., przez
uznanie, że po wygaśnięciu umowy o zarządzanie i umowy najmu łączącej pozwaną
I. Zarząd Nieruchomościami Spółkę z o.o. oraz pozwany Zarząd Budynków i Lokali
Komunalnych doszło tylko do „iluzorycznego” powrotu władztwa faktycznego zakładu
pracy do pozwanego Zarządu Budynków i Lokali Komunalnych, w sytuacji gdy oko-
liczności faktyczne niniejszej sprawy - w szczególności fakt powrotnego przejęcia
przez pozwany ZBiLK zadań w zakresie zarządu gminnym zasobem komunalnym
oraz składników majątkowych, spisania protokołu zdawczo - odbiorczego oraz za-
warcia przez Zarząd Budynków i Lokali Komunalnych kolejnej umowy o zarządzanie
z „Konsorcjum K. B.” - wskazują bezsprzecznie, że zakład pracy został przejęty przez
Zarząd Budynków i Lokali Komunalnych, który uzyskał realną możliwość zarządzania
tym zakładem, (tj. korzystania z jego majątku i kierowania zespołem pracowniczym);
b) art. 233 § 1 k.p.c., przez uznanie, że pozwany ZBiLK po powrotnym przejęciu po-
woda od pozwanej I. Zarząd Nieruchomościami Spółki z o.o. nie złożył powodowi w
sposób konkludentny oświadczenia woli o rozwiązaniu z nim umowy o pracę, w sytu-
acji gdy z przeprowadzonych w sprawie niniejszej osobowych źródeł dowodowych -
w szczególności zeznań samych powodów - bezspornie wynikało, że do złożenia
takowego oświadczenia w rzeczywistości doszło; c) art. 365 § 1 k.p.c., przez zmianę
wyroku Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 18 maja 2005 r. w punktach od I do IV
i oddalenie powództwa w stosunku do pozwanego Zarządu Budynków i Lokali Ko-
munalnych Zakładu Budżetowego w S. wskutek uznania, że „pracodawcą do którego
na podstawie art. 231
§ 1 KP przeszli powodowie bezpośrednio ze spółki I., była
spółka Z.”, w sytuacji gdy w stosunku do pozwanej Zarząd Nieruchomościami - K.
Spółki z o.o. istniał prawomocny wyrok oddalający powództwo, zatem powyższa
kwestia prawna (tj. okoliczność, że powód nie przeszedł do Z. co Sąd drugiej instan-
cji ocenił odmiennie niż Sąd pierwszej instancji i na tej podstawie wydał zaskarżony
wyrok) w toku niniejszej sprawy nie mogła zostać oceniona odmiennie przez Sąd
Okręgowy wskutek związania go w powyższym zakresie prejudykatem w postaci wy-
roku Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 18 maja 2005 r. w zakresie pozwanego
Z.; d) art. 316 § 1 k.p.c., przez nieuwzględnienie stanu rzeczy istniejącego w chwili
wydania orzeczenia, tj. pominięcie faktu powrotnego przejścia zakładu pracy powoda
7
z pozwanej Zarządzanie Nieruchomościami K. Spółki z o.o. „na pozwany” ZBiLK, po
wygaśnięciu umowy o zarządzanie z dniem 31 stycznia 2006 r., w sytuacji gdy przy
jednoczesnym ustaleniu przez Sąd drugiej instancji, że żaden z pozwanych nie roz-
wiązał z powodem umowy o pracę, powyższy fakt powodował ponowne przejęcie
powoda przez pozwany ZBiLK w trybie art. 231
k.p.
Skarżący wnieśli o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w zaskarżonej części
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji, bądź też
o uchylenie w całości także wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania temu Sądowi przy uwzględnieniu kosztów zastępstwa pro-
cesowego według norm przepisanych.
W odpowiedziach na skargi kasacyjne strona pozwana wniosła o odmowę
przyjęcia ich do rozpoznania; o przyznanie od każdego z powodów na rzecz pozwa-
nej kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. W wypadku przyjęcia
skarg do rozpoznania strona pozwana wniosła o oddalenie skarg w całości oraz o
przyznanie od każdego z powodów na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa prawne-
go według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozpatrzone zostały w sprawie trzy skargi kasacyjne - wniesione w imieniu
powodów Krzysztofa K., Pawła R. i Bogusława K. Wobec identyczności: podstaw
tych skarg, podniesionych w nich zarzutów i przedstawionego ich uzasadnienia, nie
zachodzi potrzeba osobnego uzasadnienia rozstrzygnięcia sprawy, które jest takie
samo w odniesieniu do każdej z rozpoznawanych skarg kasacyjnych. Podstawa tych
skarg kasacyjnych i podniesione w niej wszystkie zarzuty okazały się bezzasadne.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że skargi powodów nie mają pod-
stawy materialnoprawnej i w ten sposób - nie kwestionując zawartej w zaskarżonym
wyroku podstawy prawnej (por. art. 39813
§ 1 w związku z art. 3983
pkt 1 k.p.c.) -
omijają zasadniczy problem sprawy, tj. problem, który stanowi przesłankę zaskar-
żonego wyroku. Jak to bowiem wynika z wyżej przedstawionego uzasadnienia wyro-
ku Sądu drugiej instancji, Sąd ten oparł się na faktach wyjaśnionych w sprawie w
postępowaniu pierwszoinstancyjnym, jednakże uznał, że zastosowanie do tych fak-
tów art. 231
§ 1 k.p. prowadzi w konsekwencji do przyjęcia skutku prawnego określo-
nego w tym przepisie - tj. rozstrzygającego ustalenia, że „ostatnim pracodawcą” za-
8
trudniającym powodów była Spółka Z. Wobec tego, że skargi kasacyjne powodów
nie zostały oparte na podstawie określonej w art. 3981
§ 1 pkt 1 k.p.c., Sąd Najwyż-
szy - stosownie do art. 39813
§ 1 k.p.c. - rozpoznał tylko te z aspektów prawa mate-
rialnego, które pozostają w związku z procesowymi zarzutami skarg, zauważając
przy tym nieodpowiedniość tych zarzutów do podstaw zaskarżonego wyroku.
Nie wiadomo dlaczego skarżący powołuje się na art. 233 § 1 k.p.c., to jest na
przepis określający zasadę sądowej oceny wiarygodności i mocy dowodów, jako na
podstawę kwestionowanych ocen Sądu drugiej instancji dotyczących zastosowania
art. 231
§ 1 k.p. Niezależnie od nieadekwatności tego zarzutu do wskazanej podsta-
wy procesowej należy zauważyć, że skarżący koncentruje uwagę na tę z ocen za-
skarżonego wyroku, która nie ma rozstrzygającego znaczenia. Cóż stąd, że określe-
nie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku „władztwa”, które ponownie odzyskał po-
zwany ZBiLK nad przedmiotową częścią zakładu pracy, jako władztwa tylko chwilo-
wego i iluzorycznego, może wydawać się nazbyt enigmatycznym czy niewystarcza-
jąco precyzyjnym. Pomimo takiego niedostatecznego określenia sytuacji, która zaist-
niała w dniach 31 stycznia 2003 r. i 1 lutego 2003 r., Sąd drugiej instancji w przeko-
nywujący sposób, a w każdym razie - jak to wyżej podniesiono - niezakwestionowany
w skargach, ustalone fakty odniósł do zastosowanego art. 231
k.p. Argument skar-
żących, że Zarząd Budynków i Lokali Komunalnych uzyskał „realną” możliwość za-
rządzania przedmiotową częścią zakładu pracy w dniu 31 stycznia 2003 r. jest bez
znaczenia, skoro z bezspornie ustalonych faktów wynika, że ta ówczesna realność
zarządzania sprowadziła się do zorganizowania i przekazania wszystkich zadań
przedmiotowego zakładu pracy i związanych z tym zakładem jego majątkowych
komponentów bezpośrednio do Konsorcjum K. B., a faktycznie do należącej do tego
Konsorcjum spółki Zarządzanie Nieruchomościami - K. Ostatecznie - jak to zostało
ustalone - już z dniem 1 lutego 2003 r. cały przedmiotowy zespół zadań, majątku i
pracowników określony w wyroku jako część zakładu pracy w rozumieniu art. 231
§ 1
k.p., przeszedł na spółkę Zarządzanie Nieruchomościami - K. Jeżeli zaś tak było, to z
mocy art. 231
§ 1 k.p. wobec przejścia części zakładu pracy na innego pracodawcę w
dniu 1 lutego 2003 r. nowy pracodawca, tj. wyżej wymieniona Spółka stała się - z
mocy prawa - stroną w dotychczasowych stosunkach pracy powodów i to niezależnie
od tego jak należałoby kwalifikować sytuację zaistniałą wobec ZBiLK.
W tym kontekście bezzasadne jest powoływanie się przez skarżących na to,
że przed przekazaniem zakładu pracy Spółce Z., Zarząd Budynków i Lokali Komu-
9
nalnych był pracodawcą powodów. Jeśliby tak było, to powodowie zostaliby nie bez-
pośrednio - jak to uznał Sąd drugiej instancji przekazani do Spółki Z. - ale za owym
„chwilowym i iluzorycznym” pośrednictwem ZBiLK. Istotne jest - co ze względu na
argumenty skarg wymaga podkreślenia - że nie zaistniała sytuacja, z którą możnaby
łączyć rozwiązanie stosunków pracy z powodami przed przejściem zakładu pracy na
Spółkę Z.
Zupełnie nietrafne są argumenty skarg jakoby - wbrew ustaleniu Sądu drugiej
instancji - ZBiLK złożył powodom w sposób konkludentny oświadczenia woli o roz-
wiązaniu z nimi umów o pracę. Najpierw trzeba zauważyć, że skarżący twierdzą, iż
owe oświadczenia woli nie zostały wprost złożone, ale mają wynikać „konkludentnie”
z okoliczności. Pomimo to ocenie Sądu, że z okoliczności ustalonych w żaden spo-
sób nie wynika złożenie oświadczeń o wypowiedzeniu umów o pracę - przeciwsta-
wiają skarżący bliżej niewskazane „osobowe źródła dowodowe”. Nie umożliwia
oceny takiego argumentu określenie, że chodzi tu o „zeznania samych powodów”, z
których miałoby wynikać, „że do złożenia takowego oświadczenia w rzeczywistości
doszło”. Jeżeli skarżący przyznają, że może tu chodzić wyłącznie o wnioskowanie z
okoliczności, iż doszło do konkludentnego wypowiedzenia umów o pracę, to nieokre-
ślone „zeznanie powodów”, na które skarżący się powołują, mogłoby odnosić się do
ich opinii lub wniosków, a nie do faktów. Tymczasem, ocena Sądu drugiej instancji
jest przekonywująco uzasadniona. W szczególności Sąd ten prawidłowo wyjaśnił, że
brak uwidocznienia pracowników w dokumentach „ewidencjonujących” stan przeka-
zywania zakładu pracy przez ZBiLK do nowego pracodawcy, nie oznacza, że stosun-
ki pracy zostały rozwiązane. Wreszcie można zauważyć niekonsekwencję argumen-
tacji skarżących, którzy powołując się na własne twierdzenia o konkludentnym wy-
powiedzeniu umowy o pracę łączą z nim skutek rozwiązania stosunków pracy, za-
znaczając równocześnie, że z pewnością nie mogło tu chodzić o dorozumiane roz-
wiązanie stosunków pracy bez wypowiedzenia. Skarżący nie wyjaśniają zatem dla-
czego owe konkludentne wypowiedzenia, które musiałyby być dokonane 31 stycznia
2003 r., wywarły skutek rozwiązujący stosunki pracy już z dniem 1 lutego 2003 r.,
kiedy to - z mocy prawa - nastąpiło przejście strony pracodawczej stosunków pracy.
Bezzasadnie powołują się skarżący na art. 365 § 1 k.p.c., którego zastosowa-
nie do okoliczności sprawy, ich zdaniem powinno oznaczać związanie przesłankami
prawomocnego oddalenia powództwa wobec Spółki Z. Po pierwsze, unormowana w
art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążąca prawomocnego wyroku dotyczy związania treścią
10
sentencji, a nie uzasadnienia, zawierającego prezentację przeprowadzonych dowo-
dów i ocenę ich wiarygodności (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 23 maja 2002
r., IV CKN 1073/00 - LEX nr 55501; z dnia 13 października 2005 r., I CK 217/05 -
LEX nr 187004; z dnia 15 listopada 2007 r., II CSK 347/07 - LEX nr 345525; z dnia
13 marca 2008 r., III CSK 284/07 - LEX nr 380931). Po drugie, gdy chodzi o powagę
rzeczy osądzonej, to zgodnie z art. 366 k.p.c., dotyczy ona przedmiotu rozstrzygnię-
tego już pomiędzy tymi samymi stronami. Bezzasadnie zatem powołują się skarżący
na powagę rzeczy osądzonej pomiędzy innymi stronami, bo w stosunku do Spółki Z.,
której nie dotyczy zaskarżony wyrok.
Bezzasadny jest także ostatni z zarzutów skarg - zarzut dotyczący naruszenia
art. 316 k.p.c. Do stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, który -
stosownie do wskazanego przepisu - stanowi podstawę wyroku, nie należą - wbrew
temu co twierdzą skarżący - zdarzenia faktyczne, które nie mieszczą się w przedmio-
cie rozpatrywanej sprawy. Takie zaś jest powołane w skardze nowe zdarzenie, że z
dniem 31 stycznia 2006 r. ZBiLK przejął zadania z zakresu zarządzania lokalami ko-
munalnymi od Spółki Z. Zdarzenie to nie może być traktowane jako element podsta-
wy faktycznej powództwa, które dotyczyło określonych zdarzeń z zakresu przejmo-
wania zadań przez podmioty administrujące i zarządzające budynkami i lokalami ko-
munalnymi. Zdarzenie z 31 stycznia 2006 r. nie dotyczy dochodzonych w sprawie
roszczeń (o świadectwo pracy, odprawę i odszkodowanie za rozwiązanie umów o
pracę) wyraźnie wynikających ze zdarzeń wcześniejszych, które - według powodów -
stanowiły podstawę roszczeń do ówczesnego pracodawcy.
Z powyższych względów, wobec bezzasadności podstawy skarg kasacyjnych
Sąd Najwyższy orzekł stosownie do art. 39814
k.p.c.
========================================