IV CNP 59/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:30-05-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CNP 59/08
POSTANOWIENIE
Dnia 23 października 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi wierzyciela
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Sądu
Okręgowego w B. z dnia 27 czerwca 2006 r., sygn. akt VII Gz (…),
w sprawie z wniosku wierzyciela E. S.
przy uczestnictwie dłużnika Gminnej Spółdzielni "S.(...)" w K. w likwidacji przy udziale
Syndyka masy upadłości Gminnej Spółdzielni "S.(...)" w K. w likwidacji o ogłoszenie
upadłości, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 23 października 2008 r.,
odrzuca skargę
Uzasadnienie
E. S. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Okręgowego w B. z dnia 27 czerwca 2006 r., który oddalił jego
zażalenie na postanowienie sędziego komisarza z dnia 23 sierpnia 2005 r. w
przedmiocie zarzutów zgłoszonych do planu podziału w postępowaniu upadłościowym
Gminnej Spółdzielni S.(...) w K. W planie tym kwota przeznaczona do wypłaty została
pomniejszona o 29.517,02 złotych nienależnie wyegzekwowane w drodze egzekucji
komorniczej w toku postępowania upadłościowego oraz o 3.663,43 złotych należne
masie upadłości a bezskutecznie potrącone przez E. S. z jego wierzytelnością z
kategorii VI i nie objętą planem podziału. Sąd Okręgowy wskazał, że mający
zastosowanie w sprawie art. 63 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z
dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. Nr 118, poz. 512 z
późniejszymi zmianami), wykluczał możliwość prowadzenia egzekucji po ogłoszeniu
2
upadłości. Dlatego uzasadnione było pomniejszenie kwoty podlegającej wypłacie w
drodze planu podziału na skutek zarachowania na poczet tych należności, stosownie do
art. 451 § 1 k.c., świadczenia już spełnionego w drodze egzekucji.
W skardze zarzuca się naruszenie art. 451 § 3, 455, 498 § 1 oraz art. 499 k.c.
przez niewłaściwe ich zastosowanie polegające na przyjęciu, że zostało prawidłowo
dokonane potrącenie przez Syndyka Masy Upadłości w wyniku, którego zmniejszeniu
uległa kwota należna skarżącemu, pomimo tego, że wierzytelność wzajemna do
potrącenia nie istniała i nie była wymagalna. Jednocześnie według skarżącego
zaskarżone postanowienie jest niezgodne z wymienionymi przepisami. W ramach
obowiązku uprawdopodobnienia szkody skarżący podał, że wobec nieprawidłowego
planu podziału nie otrzymał kwoty 30.393,01 złotych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jednym z konstrukcyjnych elementów skargi jest uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy.
Jak przyjmuje się w orzecznictwie uprawdopodobnienie szkody (art. 4245
§ 1 pkt. 4
k.p.c.) polega na przedstawieniu wyodrębnionego wywodu wskazującego, że szkoda
została wyrządzona oraz określającego czas jej powstania, postać i związek
przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006 nr 7-8, poz. 141).
Uprawdopodobnienie nie jest wprawdzie poddane ścisłym regułom dowodzenia,
natomiast musi zachować walor wiarygodności w świetle reguł logiki i doświadczenia
życiowego. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05
(OSNC 2006 nr 1, poz. 16), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że uprawdopodobnienie
szkody oznacza złożenie przez skarżącego oświadczenia, iż szkoda wystąpiła - ze
wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru. Spełnienie tego warunku można przyjąć tylko wtedy,
gdy twierdzenie zostanie uzasadnione na tyle, że będzie można uznać je za prawdziwe.
Tych warunków nie spełnia wniesiona skarga. Pomija się w niej, iż w istocie
konstrukcja planu podziału funduszy masy i wysokości kwoty przeznaczonej dla
skarżącego opierała się na założeniu bezprawności egzekucji singularnej
przeprowadzonej w toku postępowania upadłościowego określanego w literaturze jako
egzekucja uniwersalna. Celem obu postępowań jest zaspokojenie wierzycieli. Przy
wielości wierzycieli i braku możliwości pełnego ich zaspokojenia, postępowanie
upadłościowe daje wierzycielom prawo do równego zaspokojenia w ustawowo
określonej kolejności. Dlatego art. 63 prawa upadłościowego wykluczał prowadzenie
3
egzekucji długów osobistych upadłego po ogłoszeniu upadłości. Zasadne jest wobec
tego stwierdzenie, że zgodnie z prawem, skarżący nie mógł uzyskać nic więcej po
ogłoszeniu upadłości niż to, co faktycznie otrzymał, łącznie z bezprawnie
wyegzekwowanym świadczeniem. Skarżący nie wskazał jednocześnie, na czym polega
jego dalsza szkoda i jaki jest związek przyczynowy pomiędzy jej wystąpieniem a
prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego, który uwzględnił przy podziale
funduszów masy upadłości samodzielnie wyegzekwowane przez wierzyciela
świadczenie.. Skarżący nie odniósł się także do przyjętej przez sąd drugiej instancji
oceny bezskuteczności dokonanego przez niego potrącenia jego własnej wierzytelność
należącej do VII kategorii i nie objętej planem podziału.
Ponieważ twierdzenia skarżącego dotyczące szkody nie odpowiadają wymaganiu
zawartemu w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. Sąd Najwyższy odrzucił skargę na podstawie art.
4248
§ 1 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 23 października 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie ze skargi wierzyciela
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Sądu
Okręgowego w B. z dnia 27 czerwca 2006 r., sygn. akt VII Gz (…),
w sprawie z wniosku wierzyciela E. S.
przy uczestnictwie dłużnika Gminnej Spółdzielni "S.(...)" w K. w likwidacji przy udziale
Syndyka masy upadłości Gminnej Spółdzielni "S.(...)" w K. w likwidacji o ogłoszenie
upadłości, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 23 października 2008 r.,
odrzuca skargę
Uzasadnienie
E. S. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Okręgowego w B. z dnia 27 czerwca 2006 r., który oddalił jego
zażalenie na postanowienie sędziego komisarza z dnia 23 sierpnia 2005 r. w
przedmiocie zarzutów zgłoszonych do planu podziału w postępowaniu upadłościowym
Gminnej Spółdzielni S.(...) w K. W planie tym kwota przeznaczona do wypłaty została
pomniejszona o 29.517,02 złotych nienależnie wyegzekwowane w drodze egzekucji
komorniczej w toku postępowania upadłościowego oraz o 3.663,43 złotych należne
masie upadłości a bezskutecznie potrącone przez E. S. z jego wierzytelnością z
kategorii VI i nie objętą planem podziału. Sąd Okręgowy wskazał, że mający
zastosowanie w sprawie art. 63 Rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z
dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz. U. Nr 118, poz. 512 z
późniejszymi zmianami), wykluczał możliwość prowadzenia egzekucji po ogłoszeniu
2
upadłości. Dlatego uzasadnione było pomniejszenie kwoty podlegającej wypłacie w
drodze planu podziału na skutek zarachowania na poczet tych należności, stosownie do
art. 451 § 1 k.c., świadczenia już spełnionego w drodze egzekucji.
W skardze zarzuca się naruszenie art. 451 § 3, 455, 498 § 1 oraz art. 499 k.c.
przez niewłaściwe ich zastosowanie polegające na przyjęciu, że zostało prawidłowo
dokonane potrącenie przez Syndyka Masy Upadłości w wyniku, którego zmniejszeniu
uległa kwota należna skarżącemu, pomimo tego, że wierzytelność wzajemna do
potrącenia nie istniała i nie była wymagalna. Jednocześnie według skarżącego
zaskarżone postanowienie jest niezgodne z wymienionymi przepisami. W ramach
obowiązku uprawdopodobnienia szkody skarżący podał, że wobec nieprawidłowego
planu podziału nie otrzymał kwoty 30.393,01 złotych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jednym z konstrukcyjnych elementów skargi jest uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy.
Jak przyjmuje się w orzecznictwie uprawdopodobnienie szkody (art. 4245
§ 1 pkt. 4
k.p.c.) polega na przedstawieniu wyodrębnionego wywodu wskazującego, że szkoda
została wyrządzona oraz określającego czas jej powstania, postać i związek
przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006 nr 7-8, poz. 141).
Uprawdopodobnienie nie jest wprawdzie poddane ścisłym regułom dowodzenia,
natomiast musi zachować walor wiarygodności w świetle reguł logiki i doświadczenia
życiowego. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05
(OSNC 2006 nr 1, poz. 16), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że uprawdopodobnienie
szkody oznacza złożenie przez skarżącego oświadczenia, iż szkoda wystąpiła - ze
wskazaniem jej rodzaju i rozmiaru. Spełnienie tego warunku można przyjąć tylko wtedy,
gdy twierdzenie zostanie uzasadnione na tyle, że będzie można uznać je za prawdziwe.
Tych warunków nie spełnia wniesiona skarga. Pomija się w niej, iż w istocie
konstrukcja planu podziału funduszy masy i wysokości kwoty przeznaczonej dla
skarżącego opierała się na założeniu bezprawności egzekucji singularnej
przeprowadzonej w toku postępowania upadłościowego określanego w literaturze jako
egzekucja uniwersalna. Celem obu postępowań jest zaspokojenie wierzycieli. Przy
wielości wierzycieli i braku możliwości pełnego ich zaspokojenia, postępowanie
upadłościowe daje wierzycielom prawo do równego zaspokojenia w ustawowo
określonej kolejności. Dlatego art. 63 prawa upadłościowego wykluczał prowadzenie
3
egzekucji długów osobistych upadłego po ogłoszeniu upadłości. Zasadne jest wobec
tego stwierdzenie, że zgodnie z prawem, skarżący nie mógł uzyskać nic więcej po
ogłoszeniu upadłości niż to, co faktycznie otrzymał, łącznie z bezprawnie
wyegzekwowanym świadczeniem. Skarżący nie wskazał jednocześnie, na czym polega
jego dalsza szkoda i jaki jest związek przyczynowy pomiędzy jej wystąpieniem a
prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego, który uwzględnił przy podziale
funduszów masy upadłości samodzielnie wyegzekwowane przez wierzyciela
świadczenie.. Skarżący nie odniósł się także do przyjętej przez sąd drugiej instancji
oceny bezskuteczności dokonanego przez niego potrącenia jego własnej wierzytelność
należącej do VII kategorii i nie objętej planem podziału.
Ponieważ twierdzenia skarżącego dotyczące szkody nie odpowiadają wymaganiu
zawartemu w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. Sąd Najwyższy odrzucił skargę na podstawie art.
4248
§ 1 k.p.c.