Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CK 6/08
POSTANOWIENIE
Dnia 29 października 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa E. B. i L. B.
przeciwko „P.(…)” Spółce z o.o. w upadłości w G. (poprzednio "R.(...)" Spółka z o.o. w
G.)
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 29 października 2008 r.,
na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 29 października
1999 r., sygn. akt I ACa (…),
1) podejmuje postępowanie
2) uchyla wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 29 października 1999 r. oraz wyrok
Sądu Okręgowego w G. z dnia 9 marca 1999 r. w punktach I (pierwszym) i III
(trzecim) i w tym zakresie umarza postępowanie w sprawie
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny w sprawie z powództwa E. i L. małż. B. przeciwko R.(...) Spółka
z o.o. w G. o zapłatę, po rozpoznaniu apelacji pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego
w G. z dnia 9 marca 1999 r., wyrokiem z dnia 29 października 1999 r. oddalił apelację,
rozstrzygając o kosztach procesu jak w sentencji.
Od powyższego wyroku pozwany, występujący już pod firmą P.(…) Spółka z o.o.
w G. w dniu 20 stycznia 2000 r. wniósł kasację. Zarzucając sądowi drugiej instancji
obrazę przepisów prawa materialnego i prawa procesowego wniósł o uchylenie
2
zaskarżonego wyroku w całości i o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Sądowi Apelacyjnemu., ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie
powództwa.
Postanowieniem z dnia 13 marca 2000 r. Sąd Rejonowy w G. ogłosił upadłość
pozwanego Przedsiębiorstwa Specjalistycznego Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością w G. Z uwagi na powyższe Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia
28 sierpnia 2000 r. zawiesił postępowanie w sprawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W okresie zawieszenia postępowania weszła w życie ustawa z dnia 22 grudnia
2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o
ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98), która w miejsce
dotychczasowej kasacji wprowadziła do Kodeksu postępowania cywilnego skargę
kasacyjną, nadzwyczajny środek zaskarżenia, przysługujący od prawomocnych
orzeczeń sądów drugiej instancji. W przepisach intertemporalnych ustawodawca określił
skutki wejścia w życie nowej regulacji dla toczącego się postępowania przyjmując jako
regułę zasadę bezpośredniego działania ustawy nowej, jednocześnie dopuszczając od
niej wyjątek, w myśl którego do złożenia i rozpoznania kasacji od orzeczenia wydanego
przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, a także do odmowy przyjęcia jej do
rozpoznania, stosuje się przepisy dotychczasowe (art. 3 powołanej ustawy).
Dlatego w rozpoznawanej sprawie ma zastosowanie m.in. przepis art. 39316
k.p.c., obowiązujący do dnia wejścia w życie powołanej ustawy, tj. do dnia 6 lutego 2005
r., na podstawie którego Sąd Najwyższy, w wypadku gdy pozew ulega odrzuceniu albo
istnieje podstawa do umorzenia postępowania, uchyla wydane w sprawie wyroki oraz
odrzuca pozew lub umarza postępowanie. Z redakcji tego przepisu wynika, że
umorzeniu podlega całe nie zakończone jeszcze postępowanie, nie zaś tylko pewien
jego etap np. postępowanie kasacyjne.
Z uwagi na fakt ogłoszenia upadłości pozwanego, w niniejszej sprawie znajdzie
zastosowanie art. 1821
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c. , który stanowi podstawę umorzenia
postępowania z tego powodu. Przepis ten dodany został ustawą z dnia 16 listopada
2006 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 235, poz. 1699), która weszła w życie dnia 20 marca 2007 r. Regulując
kwestie intertemporalne ustawodawca przyjął – w odniesieniu do art. 1821
k.p.c. -
zasadę bezpośredniego działania ustawy nowej, stanowiąc, że przepis ten stosuje się z
dniem wejścia w życie ustawy (art. 4 ust. 3 ustawy zmieniającej).
3
Według art. 1821
§ 1 k.p.c., postępowanie w sprawie winno zostać umorzone,
jeżeli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku pozwanego, a postępowanie
dotyczy masy upadłości. Wprawdzie powołany przepis traktuje o upadłości obejmującej
likwidację majątku pozwanego, zaś przedmiotowe postępowanie upadłościowe zostało
wszczęte i toczy się w oparciu o przepisy rozporządzenia Prezydenta RP z dnia
24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (jedn. tekst: Dz. U. z 1991 r. Nr 118, poz.
512 ze zm.; zob. art. 540 Prawa upadłościowego i naprawczego z 2003 r.), które nie
wyróżniały takiej kategorii postępowania upadłościowego, niemniej jednak, nie ulega
wątpliwości, że art. 1821
§ 1 k.p.c. znajduje również zastosowanie do postępowań
upadłościowych toczących się na podstawie Prawa upadłościowego z 1934 r. Jak trafnie
wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 19 października 2007 r.
(sygn. akt I CK 4/07 nie publ.), postępowanie upadłościowe, które toczyło się na
podstawie przepisów rozporządzenia ukierunkowane było, co do zasady na likwidację
majątku upadłego a ponadto w art. 543 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo
upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) wyrażono regułę
interpretacyjną, zgodnie z którą ilekroć w przepisach odrębnych była mowa
o „postępowaniu upadłościowym”, rozumieć przez to należało postępowanie
upadłościowe obejmujące likwidację majątku upadłego.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy podjął zawieszone postępowanie a
następnie na podstawie art. 39316
k.p.c. w zw. z art. 1821
§ 1 k.p.c. rozstrzygnął jak w
sentencji.

IV CK 6/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia