IV CSK 276/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:23-06-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CSK 276/08
POSTANOWIENIE
Dnia 7 listopada 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca).
SSN Krzysztof Pietrzykowski.
SSN Katarzyna Tyczka-Rote.
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Nadleśniczego Nadleśnictwa B. w B.
o założenie księgi wieczystej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 listopada 2008 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od postanowienia Sądu Okręgowego w B. z dnia 11
marca 2008 r., sygn. akt II Ca (…),
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w B. postanowieniem z dnia 11 marca 2008 r. oddalił apelację od
postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 30 stycznia 2008 r. oddalającego wniosek
Skarbu Państwa – Nadleśniczego Nadleśnictwa B. w B. o założenie księgi wieczystej
dla szczegółowo opisanej nieruchomości leśnej.
Do wniosku dotyczącego działek nr (...)/2 i (...)/4 dołączone zostały następujące
dokumenty: wypis z rejestru gruntów, fragment mapy, rejestr pomiarowo-klasyfikacyjny z
1962 r., protokół ustalenia stanu władania gruntami z 1960 r., z którego wynika, że
działki, z których powstały działki objęte wnioskiem o założenie księgi wieczystej
zapisane były na Skarb Państwa - Państwowy Fundusz Ziemi jako władającego, decyzje
administracyjne wydane przez Naczelnika Gminy w B. z roku 1985 i z roku 1992 wraz z
protokołami zdawczo-odbiorczymi dotyczącymi przejęcia na rzecz Lasów Państwowych
Nadleśnictwa B. odpowiednio działek nr (...)/2 i (...)/4.
2
W ocenie zarówno Sądu Rejonowego (Sądu wieczystoksięgowego),
zaakceptowanej przez Sąd Okręgowy wniosek o założenie księgi wieczystej nie spełniał
wymagań wskazanych w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach
wieczystych i hipotece, dalej jako „u.k.w.h.” (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.)
oraz w § 19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w
sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów, dalej jako: „rozp.k.w.zd.”
(Dz. U. Nr 102, poz. 1122 ze zm.). Z dołączonych do wniosku dokumentów, które
posiadają charakter jedynie ewidencyjny i techniczny nie wynika bowiem, aby Skarb
Państwa był właścicielem przedmiotowych nieruchomości. Dokumenty te poświadczają
jedynie stan faktyczny, a nie prawny, polegający na władaniu nieruchomościami przez
Skarb Państwa.
Sąd Okręgowy – odnosząc się do podniesionego zarzutu apelacyjnego –
podniósł, że nie było podstaw do wydania zarządzenia o obwieszczeniu publicznym w
trybie § 24 rozp.k.w.z.d., skoro może ono mieć miejsce tylko wtedy, gdy zakładana jest
księga wieczysta, a prawo własności tego kto ma być wpisany, nie zostało dostatecznie
wykazane. Obwieszczenie nie może zatem zastępować w całości obowiązku wykazania
tytułu własności ani nie jest sposobem nabycia własności.
Skarga kasacyjna oparta została na podstawie naruszenia § 24 rozp.k.w.z.d.
przez jego niezastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W skardze kasacyjnej, jej autor, poza zrelacjonowaniem orzeczeń wydanych
przez oba orzekające Sądy oraz stwierdzeniem, że „inne Sądy Rejonowe Apelacji
Białostockiej zakładały księgi wieczyste dla skarżącego – wnioskodawcy, mając takie
same dokumenty uprawdopodabniające prawo własności”, nie przedstawił żadnych
argumentów, które miałyby uzasadniać zarzut naruszenia § 24 rozp.k.w.z.d. przez jego
niezastosowanie.
Sądy obu instancji trafnie uznały, że dokumenty załączone do wniosku
o założenie księgi wieczystej poświadczają jedynie stan faktyczny, a nie prawny,
polegający na władaniu nieruchomościami przez Skarb Państwa. Załączone dokumenty
w istocie poświadczają tylko fakt wieloletniego posiadania przez wnioskodawcę
przedmiotowych nieruchomości. Dokumenty poświadczające jedynie długoletnie
posiadanie nieruchomości nie mogą uzasadniać wniosku o zarządzenie obwieszczenia
w trybie § 24 rozp.k.w.z.d. Zakresem działania tego przepisu jest sytuacja, gdy osoba
składająca wniosek o założenie księgi wieczystej dysponuje pewnymi dokumentami
3
wskazującymi, że najprawdopodobniej jest właścicielem jednakże nie są to dokumenty
wystarczające do założenia księgi wieczystej i wpisania jego prawa w trybie „zwykłym”.
Przepis ten ma więc zastosowanie tylko wtedy, gdy przedstawione przez wnioskodawcę
dowody nie wykazują w sposób dostateczny prawa własności. Oznacza to, że załączone
do wniosku o założenie księgi wieczystej dokumenty powinny mieć walor dowodów
stwierdzających stan prawny, a nie tylko stan faktyczny. Gdy są to dowody, które
wprawdzie nie wykazują, ale uprawdopodabniają w wysokim stopniu prawo własności
nieruchomości, wtedy może mieć zastosowanie § 24 rozp.k.w.z.d. Jeśli wnioskodawca
jest długoletnim posiadaczem nieruchomości, powinien – jak trafnie podkreślił Sąd
Rejonowy - przedstawić w postępowaniu o założenie księgi wieczystej orzeczenie
sądowe potwierdzające nabycie własności nieruchomości wskutek upływu terminów
dawności.
Z przytoczonych względów należało skargę kasacyjną, jako pozbawiona
uzasadnionych podstaw, oddalić (art. 39814
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 7 listopada 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca).
SSN Krzysztof Pietrzykowski.
SSN Katarzyna Tyczka-Rote.
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Nadleśniczego Nadleśnictwa B. w B.
o założenie księgi wieczystej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 7 listopada 2008 r.,
skargi kasacyjnej wnioskodawcy od postanowienia Sądu Okręgowego w B. z dnia 11
marca 2008 r., sygn. akt II Ca (…),
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w B. postanowieniem z dnia 11 marca 2008 r. oddalił apelację od
postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 30 stycznia 2008 r. oddalającego wniosek
Skarbu Państwa – Nadleśniczego Nadleśnictwa B. w B. o założenie księgi wieczystej
dla szczegółowo opisanej nieruchomości leśnej.
Do wniosku dotyczącego działek nr (...)/2 i (...)/4 dołączone zostały następujące
dokumenty: wypis z rejestru gruntów, fragment mapy, rejestr pomiarowo-klasyfikacyjny z
1962 r., protokół ustalenia stanu władania gruntami z 1960 r., z którego wynika, że
działki, z których powstały działki objęte wnioskiem o założenie księgi wieczystej
zapisane były na Skarb Państwa - Państwowy Fundusz Ziemi jako władającego, decyzje
administracyjne wydane przez Naczelnika Gminy w B. z roku 1985 i z roku 1992 wraz z
protokołami zdawczo-odbiorczymi dotyczącymi przejęcia na rzecz Lasów Państwowych
Nadleśnictwa B. odpowiednio działek nr (...)/2 i (...)/4.
2
W ocenie zarówno Sądu Rejonowego (Sądu wieczystoksięgowego),
zaakceptowanej przez Sąd Okręgowy wniosek o założenie księgi wieczystej nie spełniał
wymagań wskazanych w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach
wieczystych i hipotece, dalej jako „u.k.w.h.” (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.)
oraz w § 19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w
sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów, dalej jako: „rozp.k.w.zd.”
(Dz. U. Nr 102, poz. 1122 ze zm.). Z dołączonych do wniosku dokumentów, które
posiadają charakter jedynie ewidencyjny i techniczny nie wynika bowiem, aby Skarb
Państwa był właścicielem przedmiotowych nieruchomości. Dokumenty te poświadczają
jedynie stan faktyczny, a nie prawny, polegający na władaniu nieruchomościami przez
Skarb Państwa.
Sąd Okręgowy – odnosząc się do podniesionego zarzutu apelacyjnego –
podniósł, że nie było podstaw do wydania zarządzenia o obwieszczeniu publicznym w
trybie § 24 rozp.k.w.z.d., skoro może ono mieć miejsce tylko wtedy, gdy zakładana jest
księga wieczysta, a prawo własności tego kto ma być wpisany, nie zostało dostatecznie
wykazane. Obwieszczenie nie może zatem zastępować w całości obowiązku wykazania
tytułu własności ani nie jest sposobem nabycia własności.
Skarga kasacyjna oparta została na podstawie naruszenia § 24 rozp.k.w.z.d.
przez jego niezastosowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W skardze kasacyjnej, jej autor, poza zrelacjonowaniem orzeczeń wydanych
przez oba orzekające Sądy oraz stwierdzeniem, że „inne Sądy Rejonowe Apelacji
Białostockiej zakładały księgi wieczyste dla skarżącego – wnioskodawcy, mając takie
same dokumenty uprawdopodabniające prawo własności”, nie przedstawił żadnych
argumentów, które miałyby uzasadniać zarzut naruszenia § 24 rozp.k.w.z.d. przez jego
niezastosowanie.
Sądy obu instancji trafnie uznały, że dokumenty załączone do wniosku
o założenie księgi wieczystej poświadczają jedynie stan faktyczny, a nie prawny,
polegający na władaniu nieruchomościami przez Skarb Państwa. Załączone dokumenty
w istocie poświadczają tylko fakt wieloletniego posiadania przez wnioskodawcę
przedmiotowych nieruchomości. Dokumenty poświadczające jedynie długoletnie
posiadanie nieruchomości nie mogą uzasadniać wniosku o zarządzenie obwieszczenia
w trybie § 24 rozp.k.w.z.d. Zakresem działania tego przepisu jest sytuacja, gdy osoba
składająca wniosek o założenie księgi wieczystej dysponuje pewnymi dokumentami
3
wskazującymi, że najprawdopodobniej jest właścicielem jednakże nie są to dokumenty
wystarczające do założenia księgi wieczystej i wpisania jego prawa w trybie „zwykłym”.
Przepis ten ma więc zastosowanie tylko wtedy, gdy przedstawione przez wnioskodawcę
dowody nie wykazują w sposób dostateczny prawa własności. Oznacza to, że załączone
do wniosku o założenie księgi wieczystej dokumenty powinny mieć walor dowodów
stwierdzających stan prawny, a nie tylko stan faktyczny. Gdy są to dowody, które
wprawdzie nie wykazują, ale uprawdopodabniają w wysokim stopniu prawo własności
nieruchomości, wtedy może mieć zastosowanie § 24 rozp.k.w.z.d. Jeśli wnioskodawca
jest długoletnim posiadaczem nieruchomości, powinien – jak trafnie podkreślił Sąd
Rejonowy - przedstawić w postępowaniu o założenie księgi wieczystej orzeczenie
sądowe potwierdzające nabycie własności nieruchomości wskutek upływu terminów
dawności.
Z przytoczonych względów należało skargę kasacyjną, jako pozbawiona
uzasadnionych podstaw, oddalić (art. 39814
k.p.c.).