Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 14 listopada 2008 r.
II PZ 35/08
1. Zmiana wartości przedmiotu sporu musi być wyraźna i dokonana w
trakcie postępowania przed sądem, a nie w postępowaniu międzyinstancyjnym.
2. Nie stanowi zmiany wartości przedmiotu sporu oznaczenie wartości
przedmiotu zaskarżenia w sposób odbiegający (niższy) od określonej w pozwie
wartości dochodzonych roszczeń.
Przewodniczący SSN Romualda Spyt, Sędziowie SN: Małgorzata Gersdorf
(sprawozdawca), Jerzy Kwaśniewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 listopa-
da 2008 r. sprawy z powództwa Wojciecha S. przeciwko Krzysztofowi O. o wynagro-
dzenie za pracę w godzinach nadliczbowych i zapłatę, na skutek zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Le-
gnicy z dnia 10 lipca 2008 r. [...]
o d d a l i ł zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 28 marca 2008 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Lublinie zasą-
dził od pozwanego Krzysztofa O. na rzecz powoda Wojciecha S. kwotę 5.126,71 zł
brutto z odsetkami ustawowymi od kwot wskazanych w pkt I wyroku tytułem wyna-
grodzenia za godziny nadliczbowe, w pozostałym zakresie powództwo oddalił, umo-
rzył postępowanie w zakresie ograniczonego powództwa oraz orzekł o kosztach pro-
cesu.
Reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika - powód wnosząc ape-
lację i skarżąc wyrok w całości określił wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę
43.926,40 zł i uiścił opłatę sądową od apelacji w kwocie 30 zł.
W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej odrzucenie z powodu nieuisz-
czenia we właściwej wysokości opłaty sądowej. Zdaniem pozwanego wartość
2
przedmiotu sporu przewyższała 50.000 zł, stąd apelacja powoda powinna być opła-
cona opłatą stosunkową (5%) od wartości przedmiotu zaskarżenia.
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy postanowieniem z dnia 10
lipca 2008 r. [...] apelację odrzucił jako źle opłaconą na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c.
W sprawie powód określił w pozwie swoje roszczenia na kwotę ponad 70.000
zł, zatem opłata sądowa od apelacji powinna być stosunkowa (5% od wartości za-
skarżenia) a nie podstawowa (30 zł), jaką apelacja powoda została opłacona.
Zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 10 lipca
2008 r. [...] wniósł powód, zarzucając mu: 1) obrazę przepisów postępowania, w
szczególności art. 370 k.p.c., przez błędną wykładnię prowadzącą do przyjęcia, iż w
sprawie zaszły okoliczności upoważniające sąd do odrzucenia apelacji; 2) narusze-
nie art. 130 § 1 k.p.c., przez jego niezastosowanie. Wskazując na powyższe zarzuty
powód wniósł o: 1) uchylenie zaskarżonego postanowienia; 2) zwolnienie powoda z
kosztów niniejszego postępowania.
W uzasadnieniu zażalenia powód podniósł, iż apelacja została opłacona w
prawidłowej wysokości. Powód wprawdzie w pozwie określił swoje roszczenie na
kwotę ponad 70.000 zł, niemniej ostatecznie, w oparciu o dowód z opinii biegłego z
zakresu rachunkowości, określił swoje żądanie na kwotę 43.926,40 zł i zasądzenia
kwoty w takiej wysokości domagał się od pozwanego przed zamknięciem przewodu
sądowego. Tym samym, podstawą do określania opłaty od apelacji, winna być kwota
pieniężna podana ostatecznie przez powoda, stanowiąca w myśl art. 19 k.p.c. war-
tość przedmiotu sporu. Potwierdzeniem wartości przedmiotu zaskarżenia jest pismo
powoda z dnia 12 maja 2008 r., w którym w wykonaniu zobowiązania Sądu, podaje
wartość przedmiotu zaskarżenia na kwotę 43.926,40 zł.
Uzasadniając zażalenie skarżący podniósł dodatkowo, że postanowienie Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy nie respektuje wy-
roku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 maja 2008 r., P 18/07, który wyeliminował
z porządku prawnego art. 3701
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie ma uzasadnionych podstaw. Rodzaj opłaty sądowej od środków
zaskarżenia wymienionych w sprawach z zakresu prawa pracy zależy od wartości
przedmiotu sporu, która może być w trakcie postępowania przed Sądem pierwszej
3
instancji ograniczona (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2008 r., I
PZP 14/08). Zmiana ta jednak musi być dokonana w trakcie postępowania przed są-
dem meriti. Nie stanowi zatem zmiany wartości przedmiotu sporu oznaczenie warto-
ści przedmiotu zaskarżenia, w sposób odbiegający (niższy) od określonej w pozwie
wartości dochodzonych roszczeń.
Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), w sprawach z zakresu prawa
pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażale-
nia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia (zdanie pierwsze), przy czym w sprawach, w których wartość przedmiotu
sporu przewyższa kwotę 50.000 zł, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie
pism procesowych opłatę stosunkową. Przepis art. 35 ust. 1 zdanie drugie ustawy
dotyczy spraw, w których wartość przedmiotu sporu, a nie wartość przedmiotu za-
skarżenia, przewyższa kwotę 50.000 zł. Wartość przedmiotu sporu i wartość przed-
miotu zaskarżenia nie są pojęciami tożsamymi. Stosownie do treści art. 19 k.p.c.
wartość przedmiotu sporu stanowi suma właściwa dla chwili wniesienia pozwu albo
dla ostatecznego sprecyzowania żądań przed Sądem pierwszej instancji. Tak okre-
ślona wartość pozostaje niezmieniona do końca postępowania, chyba że w dalszym
jego toku nastąpi dopuszczalne przekształcenie przedmiotowe powództwa (jego
zmiana) pociągające za sobą zmianę wartości przedmiotu sporu (por. orzeczenie
Sądu Najwyższego z 14 listopada 1997 r., III CZ 82/97, Prokuratura i Prawo 1998 nr
6, poz. 38).
W rozpoznawanej sprawie nie doszło do zmiany powództwa. Dopiero bowiem
na etapie postępowania międzyinstancyjnego (nawet nie w piśmie procesowym za-
wierającym apelację) skarżąca wskazała na wartość przedmiotu zaskarżenia niższą
niż pierwotnie określona wartości dochodzonych pozwem roszczeń. Zarzut niere-
spektowania przez Sąd drugiej instancji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z
dnia 20 maja 2008 r., P 18/07, nie może się ostać z tego powodu, że wyrok Trybu-
nału dotyczy braków formalnych apelacji nie zaś opłaty od pisma składanego przez
profesjonalnego pełnomocnika.
Z tych względów, na zasadzie art. 3941
§ 1 i § 3 k.p.c. orzeczono jak w sen-
tencji.
========================================