Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 113/08
POSTANOWIENIE
Dnia 20 listopada 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z wniosku H. K. i J. Z.
przy uczestnictwie S. N., A. H., A. M., A. P., M. M., J. W., M. K., J. P., W. P., E. K., B. K.,
J. G., A. K. i L. K.
o zniesienie współwłasności,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 listopada 2008 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w K.
postanowieniem z dnia 2 czerwca 2008 r., sygn. akt II Cz (…), II CZ (…):
"1. Czy na postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia zarządcy nieruchomości
ustanowionemu w ramach zabezpieczenia roszczenia w sprawie o zniesienie
współwłasności przysługuje zażalenie?
2. Czy na postanowienie o zatwierdzeniu sprawozdania z zarządu takiegoż zarządcy
przysługuje zażalenie ?"
odmawia podjęcia uchwały.
Uzasadnienie
W sprawie o zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w K. przy ul. D.,
Sąd Rejonowy w K. wydał w dniu 16 maja 2001 r. w ramach postępowania
zabezpieczającego zarządzenie tymczasowe, ustanawiając na czas trwania sprawy
zarząd tymczasowy nieruchomością, sprawowany obecnie przez „S.(…)” sp. z o.o. w K.
2
Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2007 r. Sąd Rejonowy przyznał zarządcy
wynagrodzenie za sprawowanie zarządu, a postanowieniem z dnia 14 czerwca 2007 r.
zatwierdził sprawozdanie z zarządu wykonywanego w okresie od 1 stycznia 2003 r. do 30
września 2006 r.
Oba postanowienia zostały zaskarżone zażaleniami przez część uczestników
postępowania. Przy rozpoznawaniu zażaleń Sąd Okręgowy w K. powziął wątpliwość co
do dopuszczalności zaskarżenia tych postanowień zażaleniami, którą na podstawie art.
390 k.p.c. przedstawił do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wymaga podkreślenia, że przedmiotowe rozstrzygnięcia, dotyczące zarządu
nieruchomości, zapadły nie na podstawie przepisów prawa materialnego (art. 203 bądź
art. 269 § 1 k.c.), lecz w ramach postępowania zabezpieczającego wniosek o zniesienie
współwłasności. Formułując zagadnienia prawne dotyczące tej materii, Sąd Okręgowy nie
przywiązał należytej uwagi do kwestii intertemporalnych, które mają w niniejszej sprawie
zasadnicze znaczenie, w związku z nowelizacją procedury cywilnej dokonaną ustawą z
dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 172, poz. 1804). Ustawa nowelizująca weszła w życie z dniem 5
lutego 2005 r., jednakże zgodnie z jej art. 7, postępowania zabezpieczające i egzekucyjne
wszczęte przed dniem jej wejścia w życie toczą się według przepisów dotychczasowych.
Oznacza to, że do rozważanej w sprawie problematyki zaskarżenia postanowień
wydanych w ramach zabezpieczenia wniosku mają zastosowanie przepisy kodeksu
postępowania cywilnego sprzed wspomnianej nowelizacji. Podstawowe znaczenie ma
zatem ma art. 757 k.p.c. w ówczesnym brzmieniu , zgodnie z którym, jeżeli jako
zabezpieczenie ustanowiono zarząd, będzie on wykonywany według przepisów o
zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości, z tym zastrzeżeniem, że dłużnik nie może
być ustanowiony zarządcą. Nie ulega kwestii, że na mocy odesłania zawartego w tym
przepisie, do zaskarżenia postanowienia w przedmiocie wynagrodzenia zarządcy będzie
miał zastosowanie art. 939 § 3 k.p.c., który przewidywał możliwość zakwestionowania
takiego postanowienia zażaleniem.
Z kolei problematyka dotycząca sprawozdania z wykonywanego zarządu w toku
egzekucji regulowana była i jest nadal w art. 937 k.c. Zgodnie z § 2 tego przepisu, sąd, po
wysłuchaniu wierzycieli, dłużnika i zarządcy oraz po rozpatrzeniu sprawozdań, a
zwłaszcza przedstawionych w nich pozycji rachunkowych, zatwierdza sprawozdania
zarządcy albo odmawia ich zatwierdzenia w całości lub w części. Przepisy postępowania
3
egzekucyjnego sprzed nowelizacji, mające tu zastosowanie z mocy odesłania zawartego
w art. 757 k.p.c. nie przewidywały zażalenia na postanowienie sądu wydane w tym
przedmiocie, w związku z czym zarówno w doktrynie, jak i w judykaturze przyjmowano
zgodnie, że zażalenie tu nie przysługuje (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z
dnia 31 stycznia 2001 r., III CZP 51/00, OSNC 2001, nr 6, poz. 61).
Z powyższych rozważań wynika, że w stanie prawnym obowiązującym przed
dniem 5 lutego 2005 r., który ma zastosowanie do problematyki zarządu ustanowionego
przez sąd w ramach zabezpieczenia wniosku o zniesienie współwłasności w niniejszej
sprawie, kwestia dopuszczalności zaskarżenia obu postanowień objętych przedstawionym
zagadnieniem prawnym nie nasuwa wątpliwości.
W orzecznictwie przyjmuje się jednolicie, że przedmiotem zagadnienia prawnego
przedstawionego na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. może być tylko taka poważna
wątpliwość prawna, której wyjaśnienie uchwałą Sądu Najwyższego jest niezbędne do
rozstrzygnięcia sprawy (por. przykładowo postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 14
listopada 2006 r., III CZP 84/06, czy z dnia 19 stycznia 2007 r., III CZP 144,06, niepubl.).
Skoro, jak się okazało, w niniejszej sprawie nie zachodzą takiego rodzaju wątpliwości,
należało odmówić podjęcia uchwały (art. 61 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r., Dz. U.
Nr 240, poz. 2052, ze zm.).

III CZP 113/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia