Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PK 164/08
POSTANOWIENIE
Dnia 9 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Hajn
w sprawie z powództwa K. Z.
przeciwko Akademii Rolniczej w K.
o przywrócenie do pracy i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 grudnia 2008 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w K.
z dnia 28 lutego 2008 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
2. zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej 1.410 (tysiąc
czterysta dziesięć) zł tytułem kosztów postępowania
kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy w K. w sprawie K. Z. przeciwko Akademii
Rolniczej w K. o przywrócenie do pracy i zapłatę wyrokiem z 28 lutego 2008 r.
oddalił apelację powódki od wyroku Sądu Rejonowego z 17 kwietnia 2007 r.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania pełnomocnik
skarżącej uzasadnił tym, że sprawa niniejsza dotyczy rozwiązania stosunku pracy z
mianowanym nauczycielem akademickim, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu
wypowiedzenia, w związku z otrzymaniem przez tego nauczyciela dwukrotnej,
negatywnej oceny, o której stanowi przepis art. 104 ustawy z dnia 12 września
2
1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 1990 r. Nr 65, poz. 385 ze zm.). Stosownie
do tego przepisu, kryteria oceny i tryb oceniania nauczycieli akademickich określa
statut uczelni. Tym samym przepisy statutu uczelni wyższej zatrudniającej
nauczyciela akademickiego uznać należy ponad wszelką wątpliwość za źródło
wewnątrzzakładowego prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p. Oznacza to, że
każdy sąd drugiej instancji ma obowiązek zapoznać się z tego rodzaju źródłem
prawa pracy. W sprawie niniejszej istnieje uzasadniona wątpliwość co do tego, czy
w ogóle, a jeżeli tak, to w jakim zakresie i w oparciu o jakie źródła, Sąd Okręgowy w
K., jako sąd drugiej instancji, zapoznał się z treścią statutu Akademii Rolniczej w K.
Aby przekonać Sąd Najwyższy, że powołana okoliczność ma znaczenie w
kontekście wyniku sprawy, pełnomocnik skarżącej zwraca uwagę na unormowanie
zawarte w § 101 ust. 1 statutu strony pozwanej, w którym znalazł się zapis, iż dla
przeprowadzania okresowej oceny pracowników posiadających tytuł naukowy lub
stopień doktora habilitowanego Senat powołuje komisję z grona pracowników z
tytułem profesora, zatrudnionych na uczelni. W momencie, gdy zapis ten
skonfrontuje się z treścią znajdujących się w aktach sprawy protokołów z posiedzeń
Komisji Senackiej, na których dokonano istotnych dla sprawy ocen powódki, to
okaże się, że zachodzi pytanie, kto z obecnych głosował w przedmiocie oceny
powódki i ile spośród osób, które wzięły udział w głosowaniu posiadało tytuły
profesorskie.
Zdaniem Autora skargi kasacyjnej przedstawione wyżej wątpliwości
przekonują o zasadności przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej opartej na
podstawach procesowych obejmujących zarzut orzekania w oparciu o niepełny
materiał sprawy.
W wypadku natomiast przyjęcia, iż treść statutu, jako wewnątrzzakładowego
źródła prawa pracy była znana Sądowi Okręgowemu, należy przedstawione wyżej
wątpliwości uwzględnić jako projekcję zagadnień prawnych, jakie należy
rozstrzygnąć badając materialnoprawne podstawy skargi kasacyjnej. Na gruncie
przedstawionego stanu faktycznego i prawnego należy bowiem rozważyć, czy
uczestnictwo w głosowaniu nad oceną nauczyciela akademickiego osób
nieuprawnionych (nie spełniających wymogów statutowych) decyduje o
nieważności oceny czy też powoduje inny skutek. Należy dalej rozważyć, czy
3
określona wada oceny zachodzi już w przypadku uczestnictwa w głosowaniu jednej
tylko osoby nieuprawnionej, czy też dla zaistnienia istotnej wady wymagany jest taki
udział osób nieuprawnionych w głosowaniu, by wykluczone było przyjęcie uchwały
głosami uczestniczących w głosowaniu osób uprawnionych. Należy wreszcie
zastanowić się na kim, wobec braku danych imiennych o osobach uczestniczących
w głosowaniu, spoczywa ciężar dowodu w zakresie wykazania prawidłowości
dokonanej oceny.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, względnie
istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, jeśli zachodzi nieważność
postępowania lub jeśli skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Wniesiona w
sprawie skarga nie spełnia żadnej z tych przesłanek.
Należy uznać, że jako przesłanki przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
wskazano: (1) „zasadność przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej opartej na
podstawach procesowych obejmujących zarzut orzekania w oparciu o niepełny
materiał sprawy”; (2) występowanie powołanych wyżej istotnych zagadnień
prawnych.
Co do pierwszej przesłanki, to przyjmując, że w istocie wnoszący skargę
kasacyjną ma na myśli to, że jest ona oczywiście uzasadniona w rozumieniu art.
3989
§ 1 pkt 4 k.p.c., to „oczywista zasadność” w rozumieniu tego przepisu w
sprawie nie występuje. Oparcie skargi kasacyjnej na przesłance wynikającej z art.
3989
§ 1 pkt 4, jest możliwe tylko wówczas, gdy już na pierwszy rzut oka podstawy
wskazane w skardze zasługują na uwzględnienie, to jest, gdy zaskarżone
orzeczenie jest niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej
wykładni przepisami albo zostało wydane w wyniku oczywiście błędnej, widocznej
bez głębszej analizy prawniczej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa.
(zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2002 r., I PKN 341/01,
4
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych, 2004 nr 6, poz. 100).
Jeśli chodzi o występowanie w przedmiotowej sprawie - zgodnie z opinią
Autora skargi kasacyjnej - istotnych zagadnień prawnych w rozumieniu art. 3989
§ 1
k.p.c., to Sąd Najwyższy przyjmuje, że istotne zagadnienie prawne występuje, gdy
istniejące w rozpoznawanej sprawie zagadnienie prawne ma znaczenie dla rozwoju
prawa lub ma znaczenie precedensowe dla rozstrzygania innych podobnych spraw.
Powołanie się w skardze kasacyjnej na występowanie w sprawie istotnego
zagadnienia prawnego wymaga od strony skarżącej sformułowania tego
zagadnienia, wykazania jego istotności oraz nadania mu charakteru prawnego
przez przytoczenie przepisów, w związku z którymi powstało. W przeciwnym
bowiem razie zagadnienie nie jest zagadnieniem prawnym. Pełnomocnik skarżącej
nie wykazał, że przedstawione przez niego zagadnienia prawne uzasadniały
przyjęcie skargi ze względu na publicznoprawne funkcje skargi kasacyjnej,
względnie potrzebę ujednolicenia orzecznictwa sądów powszechnych i rozwoju
jurysprudencji. Tak określony cel skargi kasacyjnej wynika nie tylko z tradycji
procesu cywilnego i szczególnej konstrukcji tego środka odwoławczego, ale przede
wszystkim z ustrojowej, konstytucyjnej funkcji Sądu Najwyższego, którą stanowi
sprawowanie nadzoru nad działalnością wszystkich innych sądów, a także
zapewnianie prawidłowości oraz jednolitości wykładni prawa i praktyki sądowej. W
istocie kwestia wskazana przez wnoszącego skargę jako zagadnienie prawne nie
jest zagadnieniem prawnym w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c., lecz zmierza do
wyjaśnienia skonkretyzowanego i zindywidualizowanego problemu, istotnego
jedynie dla skarżącego. Istotne zagadnienie prawne musi mieć generalny i
abstrakcyjny, ale zarazem realny (rzeczywisty) charakter; nie może więc być
doniosłym jedynie dla indywidualnej i konkretnej sytuacji występującej w sprawie
objętej skargą kasacyjną (zob. np. postanowienie SN z dnia 16 września 2002 r., I
PKN 691/01; postanowienie SN z dnia 20 listopada 2003 r., I PK 436/03;
postanowienie SN z dnia 18 marca 2004 r., I PK 625/03).
Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy orzekł o odmowie przyjęcia
skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
k.p.c.
5