III CZ 42/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-07-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 42/08
POSTANOWIENIE
Dnia 18 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie postępowania upadłościowego Biura Inwestycyjnego "C.(...)" S.A. w K.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 grudnia 2008 r.,
zażalenia wierzyciela D.(...) sp. z o.o. w K. na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z
dnia 30 października 2008 r., sygn. akt XII Gz (...),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Z uzasadnienia postanowienia Sądu Okręgowego w K. Wydział XII
Gospodarczy-Odwoławczy z 23 maja 2008 r. sygn. akt XII Gz (...) znajdującego się w
XXXVII tomie akt postępowania upadłościowego Biura Inwestycyjnego „C.(...)“ S.A. w K.
wynika, że oddalenie zażalenie wierzyciela D.(...) spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością było wynikiem uznania przez sąd drugiej instancji, że art. 68, 76 § 5
i 79 prawa upadłościowego (Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z
24.10.1934 r.) stanowią unormowanie szczególne w stosunku do regulacji kodeksu
postępowania cywilnego dotyczących sposobu i terminu zaskarżania postanowień i
wyłączają art. 394 § 2 i art. 357 § 1 k.p.c. Usprawiedliwiało to rozstrzygnięcie Sądu
Rejonowego odrzucające jako spóźnione zażalenie wierzycielka na postanowienie
rozstrzygające jego zarzuty przeciwko trzeciemu planowi podziału funduszy masy
upadłości.
2
Wierzyciel zaskarżył postanowienie z 23 maja 2008 r. skargą kasacyjną, którą
Sąd Okręgowy odrzucił postanowieniem z 30 października 2008 r. wyrażając w
uzasadnieniu pogląd prawny o niedopuszczalności skargi kasacyjnej w postępowaniu
upadłościowym od wszelkich postanowień sądu drugiej instancji, z wyjątkiem
postanowień przewidzianych w art. 17 § 3 i art. 193 prawa upadłościowego.
W zażaleniu na to postanowienie wierzyciel wprowadził rozróżnienie orzeczeń
wydanych „we właściwym” postępowaniu upadłościowym oraz innych orzeczeń, które w
jego przekonaniu mogą być zaskarżane również skargą kasacyjna na ogólnych
zasadach wynikających z kodeksu postępowania cywilnego. Uzasadnienie tego poglądu
żalący się czerpał z odesłania znajdującego się w art. 68 pr. upadł. do odpowiedniego
stosowania przepisów postępowania cywilnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest uzasadnione. Przywrócenie kasacji w 1996 r., mimo czerpania
wzoru z rozwiązań obowiązujących do 1950 r. na podstawie kodeksu postępowania
cywilnego z 1932 r. (d k.p.c.) było pionierskim dziełem legislacyjnym, ponieważ przed 1
lipca 1996 r. kasacja nie była znana w systemie prawa regulującego postępowanie
cywilne i inne postępowania w których należało stosować należało przepisy tego
postępowania. Paradygmat racjonalnego ustawodawcy nakazuje przyjąć za punkt
wyjścia w interpretacji, że ustawodawca wprowadził zaskarżenie kasacją orzeczeń sądu
drugiej instancji tylko w wypadkach wymienionych w ustawie z dnia 1 marca 1996 r. o
zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej -
Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania
administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 43, poz. 189 ze zm.).
Aprobując twierdzenie wierzyciela określające postępowanie upadłościowe jako
przypadek egzekucji uniwersalnej, należy wskazać, że nawet w egzekucji syngularnej
uregulowanej w kodeksie postępowania cywilnego kasacja została przewidziana w
bardzo ograniczonym zakresie (por. art. 7751
§ 1 i 2 k.p.c., według tekstu
obowiązującego od 1 lipca 1996 r.). W postępowaniu upadłościowym art. 2 ustawy
zmieniającej wprowadził kasację odnośnie do postanowień przewidzianych w art. 17 § 1
i 2 oraz art. 193.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budziło wątpliwości, że katalog dopuszczalnej
kasacji w postępowaniu upadłościowym jest wyczerpujący, a próba konstruowania
właściwych i innych postanowień wydawanych w tym postępowaniu ma znamiona
3
dowolności zaprzeczającej racjonalności ustawodawcy. Późniejsze zmiany eliminujące
skargę kasacyjną z postępowania egzekucyjnego i postępowania upadłościowego
potwierdzają prawidłowość i trwałości wykładni przyjętej po 1996 r. (postanowienia SN
z 7.01.1997 r., I CKN 13/96, OSNC 1997/5/54, z 8.05.1997 r., II CKN 159/97 niepubl., z
6.06.1997 r., I CZ 56/97 niepubl., z 5.05.2000 r., I CZ 55/00 niepubl., z 19.04.2001, IV
CZ 130/00 niepubl., z 23.03.2006 r., II CZ 21/06 niepubl.).
Utrwalona wykładnia przytoczonych przepisów nie pozwala usprawiedliwić
koncepcji przedstawionej w zażaleniu, ponieważ nie znajduje ona uzasadnienia w ich
treści, dlatego zażalenie podlega oddaleniu zgodnie z art. 3941
§ 1 i 3 w związku z art.
39814
k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 18 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie postępowania upadłościowego Biura Inwestycyjnego "C.(...)" S.A. w K.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 18 grudnia 2008 r.,
zażalenia wierzyciela D.(...) sp. z o.o. w K. na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z
dnia 30 października 2008 r., sygn. akt XII Gz (...),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Z uzasadnienia postanowienia Sądu Okręgowego w K. Wydział XII
Gospodarczy-Odwoławczy z 23 maja 2008 r. sygn. akt XII Gz (...) znajdującego się w
XXXVII tomie akt postępowania upadłościowego Biura Inwestycyjnego „C.(...)“ S.A. w K.
wynika, że oddalenie zażalenie wierzyciela D.(...) spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością było wynikiem uznania przez sąd drugiej instancji, że art. 68, 76 § 5
i 79 prawa upadłościowego (Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z
24.10.1934 r.) stanowią unormowanie szczególne w stosunku do regulacji kodeksu
postępowania cywilnego dotyczących sposobu i terminu zaskarżania postanowień i
wyłączają art. 394 § 2 i art. 357 § 1 k.p.c. Usprawiedliwiało to rozstrzygnięcie Sądu
Rejonowego odrzucające jako spóźnione zażalenie wierzycielka na postanowienie
rozstrzygające jego zarzuty przeciwko trzeciemu planowi podziału funduszy masy
upadłości.
2
Wierzyciel zaskarżył postanowienie z 23 maja 2008 r. skargą kasacyjną, którą
Sąd Okręgowy odrzucił postanowieniem z 30 października 2008 r. wyrażając w
uzasadnieniu pogląd prawny o niedopuszczalności skargi kasacyjnej w postępowaniu
upadłościowym od wszelkich postanowień sądu drugiej instancji, z wyjątkiem
postanowień przewidzianych w art. 17 § 3 i art. 193 prawa upadłościowego.
W zażaleniu na to postanowienie wierzyciel wprowadził rozróżnienie orzeczeń
wydanych „we właściwym” postępowaniu upadłościowym oraz innych orzeczeń, które w
jego przekonaniu mogą być zaskarżane również skargą kasacyjna na ogólnych
zasadach wynikających z kodeksu postępowania cywilnego. Uzasadnienie tego poglądu
żalący się czerpał z odesłania znajdującego się w art. 68 pr. upadł. do odpowiedniego
stosowania przepisów postępowania cywilnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest uzasadnione. Przywrócenie kasacji w 1996 r., mimo czerpania
wzoru z rozwiązań obowiązujących do 1950 r. na podstawie kodeksu postępowania
cywilnego z 1932 r. (d k.p.c.) było pionierskim dziełem legislacyjnym, ponieważ przed 1
lipca 1996 r. kasacja nie była znana w systemie prawa regulującego postępowanie
cywilne i inne postępowania w których należało stosować należało przepisy tego
postępowania. Paradygmat racjonalnego ustawodawcy nakazuje przyjąć za punkt
wyjścia w interpretacji, że ustawodawca wprowadził zaskarżenie kasacją orzeczeń sądu
drugiej instancji tylko w wypadkach wymienionych w ustawie z dnia 1 marca 1996 r. o
zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej -
Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania
administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 43, poz. 189 ze zm.).
Aprobując twierdzenie wierzyciela określające postępowanie upadłościowe jako
przypadek egzekucji uniwersalnej, należy wskazać, że nawet w egzekucji syngularnej
uregulowanej w kodeksie postępowania cywilnego kasacja została przewidziana w
bardzo ograniczonym zakresie (por. art. 7751
§ 1 i 2 k.p.c., według tekstu
obowiązującego od 1 lipca 1996 r.). W postępowaniu upadłościowym art. 2 ustawy
zmieniającej wprowadził kasację odnośnie do postanowień przewidzianych w art. 17 § 1
i 2 oraz art. 193.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego nie budziło wątpliwości, że katalog dopuszczalnej
kasacji w postępowaniu upadłościowym jest wyczerpujący, a próba konstruowania
właściwych i innych postanowień wydawanych w tym postępowaniu ma znamiona
3
dowolności zaprzeczającej racjonalności ustawodawcy. Późniejsze zmiany eliminujące
skargę kasacyjną z postępowania egzekucyjnego i postępowania upadłościowego
potwierdzają prawidłowość i trwałości wykładni przyjętej po 1996 r. (postanowienia SN
z 7.01.1997 r., I CKN 13/96, OSNC 1997/5/54, z 8.05.1997 r., II CKN 159/97 niepubl., z
6.06.1997 r., I CZ 56/97 niepubl., z 5.05.2000 r., I CZ 55/00 niepubl., z 19.04.2001, IV
CZ 130/00 niepubl., z 23.03.2006 r., II CZ 21/06 niepubl.).
Utrwalona wykładnia przytoczonych przepisów nie pozwala usprawiedliwić
koncepcji przedstawionej w zażaleniu, ponieważ nie znajduje ona uzasadnienia w ich
treści, dlatego zażalenie podlega oddaleniu zgodnie z art. 3941
§ 1 i 3 w związku z art.
39814
k.p.c.