Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 92/08
POSTANOWIENIE
Dnia 30 stycznia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa S.V.
przeciwko A.V.
o uchylenie obowiązku alimentacyjnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 stycznia 2009 r.,
zażalenia pozwanego
na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
z dnia 11 sierpnia 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2008 r. Sąd Okręgowy w P. odrzucił
skargę kasacyjną pozwanego i oddalił wniosek adwokata o przyznanie mu kosztów
pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu w postępowaniu kasacyjnym. Z
uzasadnienia postanowienia wynika, że skarga kasacyjna z dnia 31 lipca 2008 r.
została wniesiona od wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 8 kwietnia 2008 r.,
oddalającego apelację pozwanego od wyroku byłego Sądu Rejonowego w P. z dnia
24 grudnia 2007 r., stwierdzającego wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego.
Podkreślając alimentacyjny charakter sprawy, Sąd drugiej instancji uznał, że
skarga kasacyjna podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna, ponieważ
ustawodawca wyłączył możliwość wniesienia skargi kasacyjnej w sprawach o
alimenty (art. 3986
§ 2 w związku z art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c.). Wniosek adwokata o
przyznanie mu kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu jest
nieuzasadniony, albowiem ustanowienie adwokata pełnomocnikiem z urzędu w
postępowaniu przed sądem powszechnym nie obejmuje postępowania
kasacyjnego.
Pełnomocnik pozwanego zaskarżył postanowienie Sądu Okręgowego
w części dotyczącej odrzucenia skargi kasacyjnej i wniósł o jego uchylnie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zasadnicze znaczenie dla oceny zasadności zażalenia ma kwestia
odrzucenia skargi kasacyjnej ze względu na wniesienie jej w sprawie niekasacyjnej
w rozumieniu art. 3981
§ 2 pkt 1 k.p.c. Sąd Okręgowy trafnie uznał – wbrew
zarzutowi skarżącego – że sprawa o ustalenie, iż obowiązek alimentacyjny wygasł
należy do kategorii wymienionych w przytoczonym przepisie spraw o alimenty,
w których skarga kasacyjna jest niedopuszczalna. Powszechnie przyjmuje się, że
przewidziane w art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. wyłącznie dopuszczalności skargi
kasacyjnej odnosi się – niezależnie od rodzaju powództwa – do wszystkich spraw
dotyczących alimentów. Dlatego rodzaj powództwa nie ma znaczenia dla oceny
dopuszczalności skargi kasacyjnej, jest ona niedopuszczalna w każdej sprawie
dotyczącej alimentów. To oznacza, że zarzut skarżącego, iż Sąd Okręgowy
odrzucił skargę kasacyjną z naruszeniem art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c., ponieważ
3
przytoczony przepis nie obejmuje sprawy o ustalenie, że obowiązek alimentacyjny
wygasł, jest nieuzasadniony.
Nie można także podzielić stanowiska skarżącego, że pełnomocnictwo
procesowe związane z ustanowieniem w postępowaniu przed sądem
powszechnym adwokata z urzędu obejmuje umocowanie adwokata do wniesienia
skargi kasacyjnej. Takie zapatrywanie wyrażane we wcześniejszym orzecznictwie
Sąd Najwyższego zdezaktualizowało się z chwilą podjęcia mającej moc zasady
prawnej uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca
2008 r., III CZP 142/07 (Biul. SN 2008, nr 6, poz. 7), w której Sąd Najwyższy
stwierdził, że pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje z mocy samego prawa
umocowania do wniesienia skargi kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym.
W mniejszym postępowaniu zażaleniowym uchyla się spod kontroli Sądu
Najwyższego – przeprowadzanej na podstawie art. 380 k.p.c. – postanowienie
Sądu drugiej instancji w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych
i ustanowieniu adwokata z urzędu, ponieważ ze względu na przyczynę odrzucenia
skargi kasacyjnej (została ona wniesiona w sprawie niekasacyjnej) nie miało ono
wpływu na zaskarżone rozstrzygnięcie.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).