Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 111/08
POSTANOWIENIE
Dnia 28 stycznia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Gerard Bieniek
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku M.J.
przy uczestnictwie W.P., W.O., S.P.
oraz Skarbu Państwa - Dyrektora Izby Skarbowej i Prezydenta Miasta G.
o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 28 stycznia 2009 r.,
zażalenia uczestniczek postępowania W.P. i W.O.
na postanowienie Sądu Okręgowego w G.
z dnia 16 kwietnia 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 16 kwietnia 2008 r. Sąd Okręgowy w G. odrzucił
skargę kasacyjną uczestniczek W.P. i W.O. wniesioną od postanowienia z dnia 2
października 2007 r., którym Sąd ten uchylił postanowienie Sądu Rejonowego w G.
z dnia 22 grudnia 2006 r. wydane w sprawie o zmianę stwierdzenia nabycia spadku
po H. R. i przekazał tę sprawę Sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania. Sąd Okręgowy stwierdził, że, zgodnie z art. 5191
§ 1 k.p.c., w
sprawach z zakresu prawa spadkowego skarga kasacyjna przysługuje od
wydanego przez sąd drugiej instancji postanowienia co do istoty sprawy oraz od
postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia postępowania
kończących postępowanie w sprawie. Postanowienie z dnia 2 października 2007 r.,
którym Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie Sądu pierwszej instancji i
przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania, nie może być uznane
za kończące postępowanie w sprawie, wobec czego wniesiona skarga kasacyjna –
jako niedopuszczalna – ulega odrzuceniu (art. 3986
§ 2 k.p.c.).
W zażaleniu uczestniczki zarzuciły Sądowi Okręgowemu naruszenie art.
5191
§ 1 w związku z art. 3986
§ 2 k.p.c. przez przyjęcie, że postanowienie sądu
drugiej instancji, uchylające postanowienie sądu pierwszej instancji i przekazujące
sprawę do ponownego rozpoznania, nie jest postanowieniem kończącym
postępowanie w sprawie. Argumentowały, że za odmienną kwalifikacją przemawia
regulacja, zgodnie z którą sąd pierwszej instancji jest związany oceną prawną
i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi w uzasadnieniu
orzeczenia sądu drugiej. W konkluzji żalące wnosiły o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wbrew odmiennym zapatrywaniom żalących, od orzeczenia sądu drugiej
instancji, uchylającego zaskarżone orzeczenie i przekazującego sprawę sądowi
pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, skarga kasacyjna nie przysługuje,
orzeczenie takie bowiem nie jest orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie.
Analogiczny pogląd był ugruntowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego pod
rządem art. 424 § 2 dawnego k.p.c. (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia
3
17 września 1936 r., C.II.835/36, Przegląd Sądowy 1937, nr 1, poz. 14, z dnia
20 listopada 1936 r., C.I.2154/36, Zb. Urz. 1937, poz. 437, z dnia 13 maja 1948 r.,
Po.C.226/48, Przegląd Notarialny 1949, nr 4, s. 312), a następnie pod rządem art.
392 k.p.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1996 r., I CKN 28/96,
OSNC 1997, nr 4, poz. 44, i postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia
2003 r., IV CZ 204/02, niepubl. oraz z dnia 23 listopada 2004 r., I CK 597/04,
niepubl.).
Pogląd ten jest aktualny także po nowelizacji kodeksu postępowania
cywilnego dokonanej ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz.U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98; zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
3 grudnia 2008 r., V CZ 89/08, niepubl.). Art. 386 § 6 k.p.c., stanowiący, że ocena
prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu
wyroku sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została
przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy,
w niczym nie zmienia kwalifikacji orzeczenia kasatoryjnego jako należącego do
kategorii niekończących postępowania w sprawie.
Konkludując, trzeba stwierdzić, że Sąd Okręgowy zasadnie odrzucił
wniesioną skargę kasacyjną jako niedopuszczalną.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw.
O kosztach postępowania zażaleniowego, o które wnosił uczestniczący
w postępowaniu Skarb Państwa, Sąd orzeknie w orzeczeniu kończącym sprawę
w instancji, zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c.

IV CZ 111/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia