Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 3/09
POSTANOWIENIE
Dnia 11 lutego 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Henryk Pietrzkowski
w sprawie z powództwa G.K. i Z.K.
przeciwko A.F. i G.F.
o wydanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 lutego 2009 r.,
zażalenia pozwanych A.F. i G.F.
na postanowienie Sądu Okręgowego w C.
z dnia 18 grudnia 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2008 r. Sąd Okręgowy w C. odrzucił
skargę kasacyjną pozwanych od wyroku tego Sądu z dnia 2 października 2008 r.
stwierdzając, że skarga ta jest niedopuszczalna ze względu na zbyt niską wartość
przedmiotu zaskarżenia (art. 3982
§ 2 k.p.c.). Uznano, że wartość przedmiotu
zaskarżenia w sprawie o wydanie nieruchomości należy obliczać na podstawie art.
233
k.p.c., zaś bez znaczenia jest kwota wynikają z zarzutu zatrzymania.
W zażaleniu na to postanowienie pozwani wnieśli o uchylenie zaskarżonego
postanowienia, wyrażając zapatrywanie, że dla oceny dopuszczalności wniesienia
skargi kasacyjnej znaczenie powinna mieć wartość nieruchomości. Wskazali, że
wartość szacunkowa nieruchomości, której wydania żądają powodowie wynosi
około 300.000 zł. Zakwestionowano regulację art. 232
k.p.c., która to, zdaniem
skarżących, uniemożliwia ochronę i korzystanie z prawa przez stronę pozwaną.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy w C. wyrokiem z dnia 2 października 2008 r. zmienił
zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w M. w ten sposób, że nakazał pozwanym
G.F. i A.F. opuścić i wydać powodom pomieszczenia budynku mieszkalnego na
nieruchomości położonej w M. przy ulicy S. pod warunkiem zapłaty przez powodów
solidarnie na rzeczy pozwanych kwoty 54.629 zł. W skardze kasacyjnej pozwani nie
kwestionowali zasadności orzeczenia w przedmiocie nakazania opróżnienia lokalu,
lecz kwestionowali wysokość kwoty poczynionych nakładów. Domagali się zapłaty,
z tytułu prawa zatrzymania, kwoty 155.952 zł.
Należy zwrócić uwagę na występujący zarówno w doktrynie, jak
i w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że jeżeli pozwany, po wyroku
nakazującym wydanie nieruchomości za równoczesnym uiszczeniem przez powoda
pewnej kwoty na podstawie art. 461, 496 czy 496 k.c., godzi się z orzeczeniem
nakazującym wydanie nieruchomości, zaś w środku zaskarżenia (apelacji, skardze
kasacyjnej) domaga się jedynie uzależnienia wykonania eksmisji od zapłacenia mu
wyższej kwoty, to wartością przedmiotu zaskarżenia jest różnica pomiędzy sumą,
której zwrotu domaga się pozwany w związku z przysługującym mu prawem
3
zatrzymania, a sumą podaną w zaskarżonym wyroku. Należy jednak w tym
wypadku poczynić zastrzeżenie, że wartość przedmiotu zaskarżenia nie może być
wyższa niż wartość przedmiotu sporu (zob. orzeczenie SN z dnia 4 stycznia
1961 r., 2 CO 27/60, OSN 1961, z. 4, poz. 128). Zastrzeżenie to tłumaczy się
oczywistym stwierdzeniem, że sprawa nie przestaje być sprawą o eksmisję.
Zgodnie z art. 232
k.p.c. w sprawach o wydanie nieruchomości posiadanej
bez tytułu prawnego lub na podstawie innego niż najem lub dzierżawa wartość
przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do rodzaju nieruchomości
i sposobu korzystania z niej, sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi
najmu lub dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości. Przepis ten
wszedł w życie z dniem 2 marca 2006 r. (dodany przez art. 126 pkt 2 ustawy z dnia
28 listopada 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Dz. U. Nr 167,
poz. 1398 ze zm.). Od wskazanej daty należy stosować ten przepis w celu
obliczenia wartości przedmiotu sporu, także w już toczących się sprawach
o wydanie nieruchomości posiadanej bez tytułu prawnego albo na podstawie tytułu
innego niż najem lub dzierżawa (por. postanowienie SN z dnia z dnia
19 października 2007 r., l CZ 117/07, OSNC-ZD 2008 B, poz. 51).
Z dokonanych w przedmiotowej sprawie ustaleń faktycznych wynika, że
pozwani byli samoistnymi posiadaczami spornej nieruchomości. Zamieszkiwali
w budynku mieszkalnym za pozwoleniem właścicielki, która nie sprzeciwiała się
dokonywaniu nakładów na tę nieruchomość. Nie ulega wątpliwości, że w sprawie,
w której żądanie dotyczyło wydania lokalu zajmowanego na podstawie użyczenia,
do określenia wartości przedmiotu sporu i wartości przedmiotu zaskarżenia
zastosowanie ma art. 232
k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 13 lipca 2007 r.,
III CSK 161/07, niepubl.). Określenie tej wartości jest niezależne od faktycznej
wartości całej nieruchomości.
W piśmie z dnia 30 czerwca 2008 r. wartość przedmiotu sporu została
określona przez pozwaną na kwotę 500 zł miesięcznie. Zaznaczono, że „kwota ta
obejmuje czynsz za pomieszczenia w budynku mieszkalnym oraz czynsz za
pomieszczenia gospodarcze zajmowane przez pozwaną. (...) Suma tego czynszu
za okres trzech miesięcy wynosi 1.500 zł".
4
Należy zatem uznać, że wprawdzie wartość przedmiotu zaskarżenia,
obliczona jako różnica pomiędzy sumą, której zwrotu domagają się pozwani
w związku z przysługującym im prawem zatrzymania, a sumą podaną
w zaskarżonym wyroku, wynosiłaby 101.323 zł, to jednak nie może ona
przewyższać wartości przedmiotu sporu obliczonej na podstawie art. 232
k.p.c.,
która wynosi 1.500 zł.
Zgodnie z art. 3982
k.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna
w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest
niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych. Oznacza to, że ze względu na unormowanie
zawarte w art. 3982
§ 1 k.p.c. skarga kasacyjna w przedmiotowej sprawie nie
przysługuje.
Należało w konsekwencji oddalić zażalenie (art. 39814
k.p.c. w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c.).