III CZP 144/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZP 144/08
POSTANOWIENIE
Dnia 24 lutego 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Stanisław Dąbrowski
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian (sprawozdawca)
Protokolant Bożena Nowicka
w sprawie z powództwa M. Z.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej w W.
o uchylenie uchwały,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 lutego 2009 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Apelacyjny w W.
postanowieniem z dnia 27 listopada 2008 r., sygn. Akt [...],
„Czy art. 40 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. w Dz.U. z 2003 r.
Nr 119, poz. 1116 ze zmianami) jest przepisem szczególnym
w stosunku do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r.
o własności lokali (tekst jedn. w Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903) oraz
do art. 4 pkt 3a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (tekst jedn. w Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603
ze zmianami?”
odmawia podjęcia uchwały.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 27 listopada 2008 r. Sąd Apelacyjny w W.
przedstawił Sądowi Najwyższemu w trybie art. 390 k.p.c. zagadnienie prawne
dotyczące stosunku art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych (tekst jednolity Dz.U. 2003, nr 119, poz. 1116 ze zm.) do art. 5 ust.
1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz.U. 2000,
nr 80, poz. 903 ze zm.) oraz art. 4 pkt 3a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. 2004, nr 261, poz. 2603 ze zm.).
W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Apelacyjny wskazał, że
zagadnienie powstało przy rozpoznawaniu apelacji powódki M. Z. żądającej
uchylenia uchwały zarządu pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej […] podjętej w
sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości
położonej w W. przy ul. B. Zdaniem powódki do wydzielenia własności lokali
wystarczyło wydzielić poszczególne budynki mieszkalne według powierzchni
zabudowy wyznaczonej przez rzut pionowy zewnętrznych krawędzi budynku na
powierzchnię gruntu. W uchwale przypisano budynkowi większą powierzchnię
zawyżając powierzchnię użytkową lokali.
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 21 lutego 2008 r. oddalił powództwo
uznając, że dokonany podział odpowiada przepisom ustawy o gospodarce
nieruchomościami (art. 4 pkt 3 a oraz art. 209 a pkt 3) oraz przepisom ustawy o
spółdzielniach mieszkaniowych. Sąd drugiej instancji powziął przy rozpoznawaniu
apelacji wątpliwości wyrażone w przedstawionym Sądowi Najwyższemu
zagadnieniu prawnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 390 § 1 k.p.c. pozwala sądowi drugiej instancji zwrócić się do
Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego powstałego
rozpoznawaniu apelacji, jeżeli budzi ono poważne wątpliwości. Ponadto, zgodnie
z utrwalonym orzecznictwem, podjęta przez Sąd Najwyższy uchwała musi
niezbędna do rozstrzygnięcia sprawy przez sąd apelacyjny (tak m.in. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 27 sierpnia 1996 r., III CZP 91/96, OSNC 1997, nr 1
3
poz. 9). Zwrócenie się do Sądu Najwyższego nie może przy tym zmierzać do tego
aby Sąd Najwyższy wspierał jasno i jednoznacznie sformułowane stanowisko
(tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2007 r., III CZP 100/06,
niepubl.), a podstawowym warunkiem skuteczności przedstawienia zagadnienia
prawnego jest to, aby sąd przedstawiający zagadnienie prawne wyraźnie wskazał,
że istnieją argumenty przemawiające za jednym z możliwych rozwiązań
(tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2007 r., III CZP 110/07,
LEX nr 345541). Na sądzie drugiej instancji spoczywa obowiązek szczegółowego
wskazania, na czym polegają wątpliwości i dlaczego uważa je za poważne, a nadto
wykazania, że rozstrzygnięcie tych wątpliwości pozostają w związku
z rozstrzygnięciem sprawy. W literaturze i orzecznictwie podkreśla się, że chodzi
o wątpliwości o charakterze zarówno obiektywnym, jak i subiektywnym, tzn.
z punktu widzenia sądu rozpoznającego środek odwoławczy (zob. np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2006 r., III CZP 112/06, LEX
nr 260365).
W treści uzasadnienia postanowienia Sąd Apelacyjny zaprezentował
właściwie argumenty jedynie na rzecz jednego stanowiska, gdyż odmienny pogląd
został jedynie powtórzony za powódką i opatrzony stwierdzeniem, że jest on
możliwy do obrony. Sam Sąd nie wskazał żadnych argumentów przemawiających
za odmienną możliwością rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia prawnego.
Skoro zaś z uzasadnienia postanowienia przedstawiającego zagadnienie prawne
wynika, że nie ma argumentów pozwalających na inne rozstrzygnięcie zagadnienia,
brak jest podstaw do udzielenia odpowiedzi (tak postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 10 lutego 2006 r., III CZP 1/06, LEX nr 180664).
W rozpoznawanej sprawie Sąd Apelacyjny wyraził zdecydowane
przekonanie co do treści rozstrzygnięcia problemu. To zdecydowane przekonanie
Sądu przedstawiającego zagadnienie prawne wskazuje, że samo zagadnienie nie
budzi w istocie kontrowersji, a udzielona przez Sąd Najwyższy odpowiedź ma
służyć jedynie potwierdzeniu prawidłowości stanowiska. Jak wielokrotnie podkreślał
Sąd Najwyższy sformułowanie zagadnienia prawnego w taki sposób jest
niedopuszczalne i prowadzi do odmowy udzielenia odpowiedzi. W rozpoznawanej
sprawie nie wskazano ani ewentualnych rozbieżności w orzecznictwie, ani
4
odmiennych poglądów wyrażanych w doktrynie. Jak się wydaje, jedynym powodem,
który skłonił Sąd Apelacyjny do przedstawienia zagadnienia prawnego jest
społeczna doniosłość sprawy. Należy jednak przypomnieć, że w kompetencji
sądów leży dokonywanie wykładni abstrakcyjnych i generalnych norm prawnych
w celu stworzenia normy jednostkowego stosowania i dokonania subsumpcji
w konkretnym stanie faktycznym.
Powyższe względy zadecydowały, że Sąd Najwyższy odmówił podjęcia
uchwały.
(eb)
POSTANOWIENIE
Dnia 24 lutego 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)
SSN Stanisław Dąbrowski
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian (sprawozdawca)
Protokolant Bożena Nowicka
w sprawie z powództwa M. Z.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej w W.
o uchylenie uchwały,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 lutego 2009 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Apelacyjny w W.
postanowieniem z dnia 27 listopada 2008 r., sygn. Akt [...],
„Czy art. 40 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. w Dz.U. z 2003 r.
Nr 119, poz. 1116 ze zmianami) jest przepisem szczególnym
w stosunku do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r.
o własności lokali (tekst jedn. w Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903) oraz
do art. 4 pkt 3a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (tekst jedn. w Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603
ze zmianami?”
odmawia podjęcia uchwały.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 27 listopada 2008 r. Sąd Apelacyjny w W.
przedstawił Sądowi Najwyższemu w trybie art. 390 k.p.c. zagadnienie prawne
dotyczące stosunku art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych (tekst jednolity Dz.U. 2003, nr 119, poz. 1116 ze zm.) do art. 5 ust.
1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz.U. 2000,
nr 80, poz. 903 ze zm.) oraz art. 4 pkt 3a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. 2004, nr 261, poz. 2603 ze zm.).
W uzasadnieniu tego postanowienia Sąd Apelacyjny wskazał, że
zagadnienie powstało przy rozpoznawaniu apelacji powódki M. Z. żądającej
uchylenia uchwały zarządu pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej […] podjętej w
sprawie określenia przedmiotu odrębnej własności lokali w nieruchomości
położonej w W. przy ul. B. Zdaniem powódki do wydzielenia własności lokali
wystarczyło wydzielić poszczególne budynki mieszkalne według powierzchni
zabudowy wyznaczonej przez rzut pionowy zewnętrznych krawędzi budynku na
powierzchnię gruntu. W uchwale przypisano budynkowi większą powierzchnię
zawyżając powierzchnię użytkową lokali.
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 21 lutego 2008 r. oddalił powództwo
uznając, że dokonany podział odpowiada przepisom ustawy o gospodarce
nieruchomościami (art. 4 pkt 3 a oraz art. 209 a pkt 3) oraz przepisom ustawy o
spółdzielniach mieszkaniowych. Sąd drugiej instancji powziął przy rozpoznawaniu
apelacji wątpliwości wyrażone w przedstawionym Sądowi Najwyższemu
zagadnieniu prawnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 390 § 1 k.p.c. pozwala sądowi drugiej instancji zwrócić się do
Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego powstałego
rozpoznawaniu apelacji, jeżeli budzi ono poważne wątpliwości. Ponadto, zgodnie
z utrwalonym orzecznictwem, podjęta przez Sąd Najwyższy uchwała musi
niezbędna do rozstrzygnięcia sprawy przez sąd apelacyjny (tak m.in. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 27 sierpnia 1996 r., III CZP 91/96, OSNC 1997, nr 1
3
poz. 9). Zwrócenie się do Sądu Najwyższego nie może przy tym zmierzać do tego
aby Sąd Najwyższy wspierał jasno i jednoznacznie sformułowane stanowisko
(tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2007 r., III CZP 100/06,
niepubl.), a podstawowym warunkiem skuteczności przedstawienia zagadnienia
prawnego jest to, aby sąd przedstawiający zagadnienie prawne wyraźnie wskazał,
że istnieją argumenty przemawiające za jednym z możliwych rozwiązań
(tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2007 r., III CZP 110/07,
LEX nr 345541). Na sądzie drugiej instancji spoczywa obowiązek szczegółowego
wskazania, na czym polegają wątpliwości i dlaczego uważa je za poważne, a nadto
wykazania, że rozstrzygnięcie tych wątpliwości pozostają w związku
z rozstrzygnięciem sprawy. W literaturze i orzecznictwie podkreśla się, że chodzi
o wątpliwości o charakterze zarówno obiektywnym, jak i subiektywnym, tzn.
z punktu widzenia sądu rozpoznającego środek odwoławczy (zob. np.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2006 r., III CZP 112/06, LEX
nr 260365).
W treści uzasadnienia postanowienia Sąd Apelacyjny zaprezentował
właściwie argumenty jedynie na rzecz jednego stanowiska, gdyż odmienny pogląd
został jedynie powtórzony za powódką i opatrzony stwierdzeniem, że jest on
możliwy do obrony. Sam Sąd nie wskazał żadnych argumentów przemawiających
za odmienną możliwością rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia prawnego.
Skoro zaś z uzasadnienia postanowienia przedstawiającego zagadnienie prawne
wynika, że nie ma argumentów pozwalających na inne rozstrzygnięcie zagadnienia,
brak jest podstaw do udzielenia odpowiedzi (tak postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 10 lutego 2006 r., III CZP 1/06, LEX nr 180664).
W rozpoznawanej sprawie Sąd Apelacyjny wyraził zdecydowane
przekonanie co do treści rozstrzygnięcia problemu. To zdecydowane przekonanie
Sądu przedstawiającego zagadnienie prawne wskazuje, że samo zagadnienie nie
budzi w istocie kontrowersji, a udzielona przez Sąd Najwyższy odpowiedź ma
służyć jedynie potwierdzeniu prawidłowości stanowiska. Jak wielokrotnie podkreślał
Sąd Najwyższy sformułowanie zagadnienia prawnego w taki sposób jest
niedopuszczalne i prowadzi do odmowy udzielenia odpowiedzi. W rozpoznawanej
sprawie nie wskazano ani ewentualnych rozbieżności w orzecznictwie, ani
4
odmiennych poglądów wyrażanych w doktrynie. Jak się wydaje, jedynym powodem,
który skłonił Sąd Apelacyjny do przedstawienia zagadnienia prawnego jest
społeczna doniosłość sprawy. Należy jednak przypomnieć, że w kompetencji
sądów leży dokonywanie wykładni abstrakcyjnych i generalnych norm prawnych
w celu stworzenia normy jednostkowego stosowania i dokonania subsumpcji
w konkretnym stanie faktycznym.
Powyższe względy zadecydowały, że Sąd Najwyższy odmówił podjęcia
uchwały.
(eb)