Pełny tekst orzeczenia

Uchwała z dnia 24 lutego 2009 r., III CZP 147/08
Sędzia SN Jacek Gudowski (przewodniczący)
Sędzia SN Stanisław Dąbrowski (sprawozdawca)
Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian
Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi "Konsorcjum C." sp. z o.o. w W. (lider),
"MBM Firmy Konsultingowej i Projektowo-Badawczo-Budowlanej" sp. z o.o. w W.,
Tomasza B. przy uczestnictwie zamawiającego "W.P.H.L." sp. z o.o. w W. oraz
interwenienta ubocznego przystępującego po stronie zamawiającego "A.B. GmbH
I.I." w W. (Austria) o udzielenie zamówienia publicznego, po rozstrzygnięciu w Izbie
Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 24 lutego 2009 r. zagadnienia prawnego
przedstawionego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu postanowieniem z dnia 4
grudnia 2008 r.:
„Czy w przypadku wniesienia za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego skargi na orzeczenie Krajowej Izby
Odwoławczej, skarżący ma obowiązek przesłać jednocześnie jej odpis również
wykonawcy, który zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
aktualnego przeciwnika skargi?”
podjął uchwałę:
W razie wniesienia za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do sądu okręgowego skargi na orzeczenie Krajowej Izby
Odwoławczej, skarżący nie przesyła jej odpisu wykonawcy, który zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie przeciwnika skargi.
Uzasadnienie
Zamawiający "W.P.H.L.", spółka z o.o. w W., po przeprowadzeniu
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
nieograniczonego, dokonał wyboru oferty złożonej przez "A.B. GmbH I.I.", która w
ocenie zamawiającego jako jedyna nie podlegała odrzuceniu. Następnie
konsorcjum „C.M.E.P." wniosło w dniu 5 września 2008 r. do zamawiającego protest
wobec czynności odrzucenia oferty konsorcjum oraz dokonania wyboru oferty
innego wykonawcy. Zamawiający oddalił protest.
Od rozstrzygnięcia protestu konsorcjum wniosło odwołanie do Prezesa Urzędu
Zamówień Publicznych. Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
przystąpił wykonawca "A.B. GmbH I.I.". Wyrokiem z dnia 14 października 2008 r.
Krajowa Izba Odwoławcza oddaliła odwołanie. Konsorcjum wniosło skargę od tego
wyroku, przesyłając jednocześnie jej odpis zamawiającemu i dołączając
potwierdzenie jego nadania. Skarżący nie przesłał odpisu skargi przystępującemu
po stronie zamawiającego "A.B. GmbH I.I.".
Zarządzeniem przewodniczącego zawiadomiono o terminie rozprawy
skarżącego, zamawiającego oraz przystępującego po stronie zamawiającego "A.B.
GmbH I.I.". Jednocześnie zobowiązano pełnomocnika skarżącego do przedłożenia
w terminie siedmiu dni dowodu nadania odpisu skargi przystępującemu do
zamawiającego. W odpowiedzi na to wezwanie pełnomocnik skarżącego
oświadczył, że nie ma możliwości przedłożenia dowodu nadania odpisu skargi do
strony przystępującej "A.B. GmbH I.I.", gdyż odpisu skargi nie przesłano do "A.B.
GmbH I.I." ze względu na fakt, że podmiot ten nie jest przeciwnikiem skargi w
niniejszym postępowaniu. Przystępujący po stronie zamawiającego złożył
odpowiedź na skargę, doręczając bezpośrednio jej odpis skarżącemu i
zamawiającemu, a następnie na rozprawie zgłosił wniosek o odrzucenie skargi,
gdyż – jak stwierdził – status interwenienta ubocznego ma z mocy samego prawa, a
odpis skargi nie został mu doręczony przez skarżącego.
Przy rozstrzyganiu o zasadności wniosku o odrzucenie skargi Sąd Okręgowy
powziął wątpliwości, którym dał wyraz w przedstawionym zagadnieniu prawnym. W
uzasadnieniu wskazał, że wątpliwości budzi wykładnia art. 195 ust. 2 ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (jedn. tekst: Dz. U. z 2006 r. Nr
164, poz. 1163 ze zm. – dalej: "Pr.z.p.") w odniesieniu do osoby wykonawcy
przystępującego do zamawiającego w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wykonawcom w toku postępowania o udzielenie zamówienia przysługują
względem zamawiającego środki ochrony prawnej: protest, odwołanie i skarga do
sądu. Skarga do sądu jest środkiem odwoławczym przysługującym od orzeczenia
Krajowej Izby Odwoławczej. Stosownie do art. 195 ust. 2 Pr.z.p. skargę wnosi się
za pośrednictwem Prezesa Urzędu w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia
orzeczenia Izby, przesyłając jednocześnie jej odpis przeciwnikowi skargi. Przepis
ten wprowadza wyjątek od obowiązującej w postępowaniu sądowym zasady
oficjalności doręczeń i jako przepis szczególny nie może być interpretowany
rozszerzająco. Odstępstwo od ogólnej zasady dotyczy tylko sposobu doręczenia
odpisu skargi jej przeciwnikowi, co oznacza, że inne doręczenia powinny być
dokonywane przez Prezesa Urzędu, a nie przez wnoszącego skargę.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 19 czerwca 2007 r., III CZP 25/07 (nie
publ.) stwierdził, że przeciwnikiem skargi w rozumieniu art. 195 ust. 2 Pr.z.p. nie jest
wykonawca, który przystąpił do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego, zgodnie z art. 184 ust. 4 Pr.z.p. Wskazał, że art. 184 ust. 4
wyraźnie wyodrębnia wykonawcę przystępującego do postępowania oraz stronę
postępowania, do której wykonawca przystępuje. Postępowanie inicjowane skargą
do sądu jest postępowaniem dwustronnym, opartym na strukturze typu
procesowego. Stroną postępowania jest skarżący, którym może być również
zamawiający oraz przeciwnik skargi (odwołujący się wykonawca albo zamawiający.
Przepisy Prawa zamówień publicznych nie dają podstawy do konstruowania
postępowania ze skargi jako postępowania, w którym występuje mnogość stron. W
konsekwencji nie ma dostatecznego argumentu na rzecz poglądu, że przeciwnikiem
skargi w rozumieniu art. 195 ust. 2 Pr.z.p. jest także wykonawca, który zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie przeciwnika skargi.
Nie jest trafny pogląd, że obowiązkiem przesłania przez skarżącego
przeciwnikowi skargi jej odpisu, wynikającym z art. 195 ust. 2 Pr.z.p., należy objąć –
na podstawie art. 80 k.p.c. – także przesłanie odpisu skargi wykonawcy, który
zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie przeciwnika skargi,
gdyż art. 80 k.p.c. dotyczy interwenienta ubocznego. Wykonawca, który zgłosił
przystąpienie do postępowania odwoławczego staje się uczestnikiem tego
postępowania i byłoby nadmiernym uproszczeniem przyjmowanie, że jest on
interwenientem ubocznym w postępowaniu skargowym. Zgłoszenie przystąpienia
podyktowane jest interesem prawnym wykonawcy zgłaszającego swoje
przystąpienie, niekoniecznie tożsame z interesem prawnym strony do której
przystępuje. Przystępujący wykonawca działa we własnym interesie i zajmuje
samodzielną pozycję w postępowaniu, nie jest więc tylko pomocnikiem strony, do
której przystąpił.
Z tych względów Sąd Najwyższy rozstrzygnął zagadnienie prawne, jak w
uchwale (art. 390 k.p.c.).