Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 10/09
POSTANOWIENIE
Dnia 26 lutego 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Zbigniew Strus (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi J.K.
o wznowienie postępowania w sprawie [...] Sądu Apelacyjnego
w sprawie z powództwa J.K.
przeciwko M.B., K.D., E.L., J.M. i A.C.
o zadośćuczynienie i odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 lutego 2009 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 października 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie i przyznaje adwokatowi A.Ś. prowadzącemu
Kancelarię Adwokacką kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta)
złotych powiększoną o należny podatek od towarów i usług, od
Skarbu Państwa - Sąd Apelacyjny, tytułem zwrotu
nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z
urzędu.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z 16 października 2008 r. odrzucił skargę
powódki o wznowienie postępowania prawomocnie zakończonego wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z 16 marca 2004 r. opartą na zarzucie pozbawienia skarżącej
możności działania ze względu na nienależytą reprezentacje przez pełnomocnika
ustanowionego przez sąd, przejawiającą się obojętnym stosunkiem do całości
postępowania, nieudzielaniem porad i w ogóle pomocy a ponadto wprowadzaniem
w błąd powódki zmyślonymi twierdzeniami. W skardze powódka zarzuciła również
pozbawienie jej przez sąd możności działania przez niedoręczanie kopii
dokumentów stanowiących dowody w sprawie .
Drugą podstawę skargi wypełnił zarzut oparcia wyroku na podrobionych
dokumentach. Skarżąca wymieniła zaświadczenie od dr E.W., zaświadczenie
prywatne i protokół egzaminacyjny nr [...].
Należy dodać, że sprawa zakończyła się prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z 4 sierpnia 2004 r., sygn. akt [...], oddalającym apelację powódki od
wyroku oddalającego jej powództwo o odszkodowanie za szkodę poniesioną
wskutek nienależytego przygotowania powódki do egzaminu kończącego kurs
kierowców i uniemożliwienie jej uzyskania pozwolenia na prowadzenie pojazdów.
Odnośnie do pierwszej podstawy skargi o wznowienie Sąd Apelacyjny wraził
zapatrywanie, że bezsporny udział adwokata w sprawie toczącej się przed tym
Sądem wyłącza podstawę wznowienia określoną w art. 401 ust. 2 k.p.c. w obydwu
postaciach, tj. nienależytej reprezentacji i pozbawienia możności działania,
tym bardziej, że pozbawienie możności działania musiałoby wynikać z naruszenia
prawa przez sąd, a nie z ewentualnego błędu pełnomocnika.
Zarzuty podniesione w ramach drugiej podstawy Sąd Apelacyjny uznał za
spóźnione, ponieważ dokumenty powoływane przez skarżącą były jej znane już
w dniu 15 grudnia 2006 r. kiedy składała po raz pierwszy skargę o wznowienie
postępowania opartą na takiej samej podstawie, która to skarga została powódce
zwrócona z powodu nieusunięcia braków formalnych.
3
Ponowna skarga złożona 10 września 2008 r. jest spóźniona, ponieważ
powódka nie dotrzymała terminu trzymiesięcznego ustanowionego w art. 407 § 1
k.p.c.
Powódka reprezentowana przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu,
w zażaleniu na to postanowienie domagała się jego uchylenia, podnosząc zarzut
nieważności postępowania wszczętego na skutek skargi o wznowienie
postępowania, polegającego na rozpoznaniu skargi przed wykonaniem
postanowienia z 9 października 2008 r. w przedmiocie zwolnienia skarżącej od
kosztów sądowych i ustanowienia dla niej adwokata, a ponadto obrazę art. 233
§ 1 k.p.c. przez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego
zebranego w sprawie. W zażaleniu zamieszczono żądanie przyznania
pełnomocnikowi – adwokatowi zwrotu niepokrytych kosztów zastępstwa
procesowego .
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nieważność postępowania z powodu pozbawienia skarżącej możności
obrony swych praw w postępowaniu wszczętym skargą o wznowienie nie została
wykazana. Z art. 410 § 1 zdanie drugie k.p.c. wynika, że postanowienie
odrzucające skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopuszczalną
lub nieopartą na ustawowej podstawie może być wydane na posiedzeniu
niejawnym. Art. 410 § 2 k.p.c. dopuszcza uzupełnienie skargi w razie wątpliwości
co do jej dopuszczalności i w takim wypadku nie można byłoby wykluczyć związku
między pominięciem pełnomocnika już ustanowionego przez sąd lecz jeszcze
niewyznaczonego, a treścią rozstrzygnięcia. Postanowienie Sądu Apelacyjnego
z 9 października 2008 r. wskazuje jednak "inne" przyczyny odrzucenia skargi,
nieobjęte § 2. W takim wypadku zawiadomienie pełnomocnika o wyznaczeniu do
reprezentowania powódki przed rozstrzygnięciem skargi mogłoby prowadzić
przede wszystkim do zmiany podstawy skargi, co ze względu na jej znaczenie
w określeniu kognicji sądu właściwego oznaczałoby wniesienie odrębnej skargi
o wznowienie postępowania. Taka możliwość w odniesieniu do pierwszej
z wymienionych podstaw teoretycznie nadal istnieje, ze względu na art. 408 k.p.c.
Rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego związane z pierwszą podstawą nie
4
wykazuje żadnego związku z terminem wyznaczenia pełnomocnika. W zażaleniu
nie przytoczono argumentów, na czym miałoby polegać działanie pełnomocnika
przed terminem posiedzenia niejawnego, a pismo to nie wskazuje jakiejkolwiek
postaci, ani możliwości takiego działania. W związku z tym zażalenie podlega
oddaleniu na podstawie art. 3941
§ 2 i 3 w zw. z art. 39814
k.p.c.
Stosownie do postanowień §§ 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2002 r., nr 163, poz. 1348
ze zm.) pełnomocnikowi, który złożył oświadczenie przewidziane w § 20 przyznano
zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej powiększonych o należny podatek
od towarów i usług (§ 2 ust. 3 i § 20 rozp.).