III CZ 12/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 12/09
POSTANOWIENIE
Dnia 19 marca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta N.
przy uczestnictwie [...]
o zasiedzenie nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 marca 2009 r.,
zażalenia uczestnika K.D.
na postanowienie Sądu Okręgowego w N.
z dnia 10 grudnia 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w N. odrzucił – na podstawie
art. 410 § 1 k.p.c. – skargę uczestnika postępowania K.D. o wznowienie
postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym postanowieniem
wymienionego Sądu z dnia 20 grudnia 2007 r. o zasiedzenie nieruchomości.
Z uzasadnienia postanowienia wynika, że Sąd Okręgowy w N. – po
rozpoznaniu apelacji wnioskodawcy – zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w
N., oddalające wniosek o zasiedzenie nieruchomości, w ten sposób, że stwierdził,
iż Skarb Państwa – Prezydent Miasta N. nabył przez zasiedzenie z dniem 23 maja
2002 r. własność oznaczonej zabudowanej nieruchomości, położonej N.
Skargę o wznowienie postępowania uczestnik postępowania oprał na
podstawie przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. Uzasadniając ją podał, że dopiero
dnia 12 sierpnia 2008 r. dowidział się o zgromadzonych w IPN dokumentach
świadczących o tym, że jego ojciec (będący właścicielem wymienionej
nieruchomości) z powodu prześladowania przez organy bezpieczeństwa (Urząd
Bezpieczeństwa) nie mógł domagać się wydania bezprawnie zawładniętej przez
Skarb Państwa nieruchomości. W związku z tym wniósł o przeprowadzenie
dowodów z tych dokumentów i z przesłuchania świadków w celu wykazania,
że ojciec był prześladowany przez organy bezpieczeństwa do 1963 r. z powodu
odmowy współpracy z nimi. Zdaniem uczestnika postępowania jego ojciec został
pozbawiony nieruchomości w odwecie za odmowę współpracy z Urzędem
Bezpieczeństwa.
Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodzi wskazana przez uczestnika
postępowania podstawa wznowienia postępowania. Podkreślając, że przyjęty
w sprawie o zasiedzenie bieg terminu do zasiedzenia rozpoczął się w maju 1972 r.,
stwierdził, że wskazane w skardze nowe okoliczności i dowody nie mogłyby mieć
wpływu na wynik sprawy. Sąd podkreśl również, że okoliczności, których dotyczą
zawnioskowane w skardze dowody, były przedmiotem oceny sądów
rozpoznających wniosek o zasiedzenia, w tym także Sądu Najwyższego, i zostały
uznane za niemające istotnego znaczenia w sprawie. Nie bez znaczenie jest też
niekwestionowana przez uczestnika okoliczność, że po roku 1989 ani właściciel
3
nieruchomości, ani jego spadkobiercy nie podejmowali czynności zmierzających do
odzyskania nieruchomości.
W zażaleniu pełnomocnik powoda, zarzucając, że Sąd Okręgowy na skutek
naruszenia art. 233 i art. 403 § 2 k.p.c. bezpodstawnie uznał, iż nie zachodzi
wskazana podstawa wznowienia postępowania, wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że samo
sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza
oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli z jej uzasadnienia
wynika, że podniesiona podstawa nie zachodzi. Taka skarga podlega – na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c. – odrzuceniu jako nieoparta na ustawowej podstawie
wznowienia (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 29 stycznia 1968 r.,
I CZ 122/67, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 154, z dnia 30 maja 1996 r., I CRN 101/95,
OSNC 1996, nr 10, poz. 138, z dnia 28 października 1999 r., II UKN 174/99, OSNP
2001, nr 4, poz. 133, z dnia 15 czerwca 2005 r., IV CZ 50/05, z dnia 24 czerwca
2005 r., V CZ 70/05). W wypadku oparcia skargi o wznowienie podstępowania na
podstawie przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c., badanie, czy zachodzi ustawowa
podstawa wznowienia, obejmuje także ocenę, czy w rozumieniu art. 403 § 2 nowe
okoliczności lub środki dowodowe mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 1982 r., II CO 1/82, OSPiKA
1984, nr 2, poz. 27).
Sąd Okręgowy trafnie uznał – wbrew zarzutom skarżącego – że nie zachodzi
przewidziana w art. 403 § 2 k.p.c. podstawa wznowienie postępowania.
Podniesione przez skarżącego zarzuty nie podważają oceny Sądu, że wskazane
w skardze okoliczności faktyczne i środki dowodowe nie mogłyby wpłynąć na wynik
sprawy o zasiedzenie nieruchomości. Dla oceny posiadania i jego postaci nie mają
znaczenia okoliczności, w jakich Skarb Państwa wszedł we władanie
nieruchomości. Według art. 336 k.c. o posiadaniu i jego postaci – co podkreślił
także Sąd Najwyższy w uwzględniającym skargę kasacyjną wnioskodawcy wyroku
z dnia 8 listopada 2006 r.– decyduje bowiem wyłącznie sposób władania rzeczą.
4
Wskazane w skardze okoliczności i środki dowodowe nie mogłyby także wpłynąć
na ocenę biegu terminu do zasiedzenia, ponieważ dotyczą faktów sprzed 1972 r.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39818
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 19 marca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta N.
przy uczestnictwie [...]
o zasiedzenie nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 19 marca 2009 r.,
zażalenia uczestnika K.D.
na postanowienie Sądu Okręgowego w N.
z dnia 10 grudnia 2008 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w N. odrzucił – na podstawie
art. 410 § 1 k.p.c. – skargę uczestnika postępowania K.D. o wznowienie
postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym postanowieniem
wymienionego Sądu z dnia 20 grudnia 2007 r. o zasiedzenie nieruchomości.
Z uzasadnienia postanowienia wynika, że Sąd Okręgowy w N. – po
rozpoznaniu apelacji wnioskodawcy – zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w
N., oddalające wniosek o zasiedzenie nieruchomości, w ten sposób, że stwierdził,
iż Skarb Państwa – Prezydent Miasta N. nabył przez zasiedzenie z dniem 23 maja
2002 r. własność oznaczonej zabudowanej nieruchomości, położonej N.
Skargę o wznowienie postępowania uczestnik postępowania oprał na
podstawie przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. Uzasadniając ją podał, że dopiero
dnia 12 sierpnia 2008 r. dowidział się o zgromadzonych w IPN dokumentach
świadczących o tym, że jego ojciec (będący właścicielem wymienionej
nieruchomości) z powodu prześladowania przez organy bezpieczeństwa (Urząd
Bezpieczeństwa) nie mógł domagać się wydania bezprawnie zawładniętej przez
Skarb Państwa nieruchomości. W związku z tym wniósł o przeprowadzenie
dowodów z tych dokumentów i z przesłuchania świadków w celu wykazania,
że ojciec był prześladowany przez organy bezpieczeństwa do 1963 r. z powodu
odmowy współpracy z nimi. Zdaniem uczestnika postępowania jego ojciec został
pozbawiony nieruchomości w odwecie za odmowę współpracy z Urzędem
Bezpieczeństwa.
Sąd Okręgowy uznał, że nie zachodzi wskazana przez uczestnika
postępowania podstawa wznowienia postępowania. Podkreślając, że przyjęty
w sprawie o zasiedzenie bieg terminu do zasiedzenia rozpoczął się w maju 1972 r.,
stwierdził, że wskazane w skardze nowe okoliczności i dowody nie mogłyby mieć
wpływu na wynik sprawy. Sąd podkreśl również, że okoliczności, których dotyczą
zawnioskowane w skardze dowody, były przedmiotem oceny sądów
rozpoznających wniosek o zasiedzenia, w tym także Sądu Najwyższego, i zostały
uznane za niemające istotnego znaczenia w sprawie. Nie bez znaczenie jest też
niekwestionowana przez uczestnika okoliczność, że po roku 1989 ani właściciel
3
nieruchomości, ani jego spadkobiercy nie podejmowali czynności zmierzających do
odzyskania nieruchomości.
W zażaleniu pełnomocnik powoda, zarzucając, że Sąd Okręgowy na skutek
naruszenia art. 233 i art. 403 § 2 k.p.c. bezpodstawnie uznał, iż nie zachodzi
wskazana podstawa wznowienia postępowania, wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że samo
sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza
oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli z jej uzasadnienia
wynika, że podniesiona podstawa nie zachodzi. Taka skarga podlega – na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c. – odrzuceniu jako nieoparta na ustawowej podstawie
wznowienia (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 29 stycznia 1968 r.,
I CZ 122/67, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 154, z dnia 30 maja 1996 r., I CRN 101/95,
OSNC 1996, nr 10, poz. 138, z dnia 28 października 1999 r., II UKN 174/99, OSNP
2001, nr 4, poz. 133, z dnia 15 czerwca 2005 r., IV CZ 50/05, z dnia 24 czerwca
2005 r., V CZ 70/05). W wypadku oparcia skargi o wznowienie podstępowania na
podstawie przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c., badanie, czy zachodzi ustawowa
podstawa wznowienia, obejmuje także ocenę, czy w rozumieniu art. 403 § 2 nowe
okoliczności lub środki dowodowe mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 1982 r., II CO 1/82, OSPiKA
1984, nr 2, poz. 27).
Sąd Okręgowy trafnie uznał – wbrew zarzutom skarżącego – że nie zachodzi
przewidziana w art. 403 § 2 k.p.c. podstawa wznowienie postępowania.
Podniesione przez skarżącego zarzuty nie podważają oceny Sądu, że wskazane
w skardze okoliczności faktyczne i środki dowodowe nie mogłyby wpłynąć na wynik
sprawy o zasiedzenie nieruchomości. Dla oceny posiadania i jego postaci nie mają
znaczenia okoliczności, w jakich Skarb Państwa wszedł we władanie
nieruchomości. Według art. 336 k.c. o posiadaniu i jego postaci – co podkreślił
także Sąd Najwyższy w uwzględniającym skargę kasacyjną wnioskodawcy wyroku
z dnia 8 listopada 2006 r.– decyduje bowiem wyłącznie sposób władania rzeczą.
4
Wskazane w skardze okoliczności i środki dowodowe nie mogłyby także wpłynąć
na ocenę biegu terminu do zasiedzenia, ponieważ dotyczą faktów sprzed 1972 r.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39818
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).