Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 5 maja 2009 r.
I PK 6/09
W sprawie z zakresu prawa pracy, w której strona wywodzi roszczenia z
aktu nienależącego do katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego
(art. 87 i 91 Konstytucji RP), sąd jest obowiązany dokonać oceny, czy jest to akt
zawierający przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p.
Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn (sprawoz-
dawca), Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 maja
2009 r. sprawy z powództwa Zbigniewa S. przeciwko P. Operatorowi Systemu Dys-
trybucyjnego Spółce z o. o. Oddziałowi Dystrybucji Gazu w O. - obecnie - P. Spółce
Gazownictwa Spółce z o. o. - Oddziałowi Zakładowi Gazowniczemu w O. o indywi-
dualne świadczenie osłonowe w kwocie 50.000 zł, na skutek skargi kasacyjnej strony
pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w
Olsztynie z dnia 26 września 2008 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania
i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego Sądowi Okręgowemu-Sądowi
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Olsztynie.
U z a s a d n i e n i e
Powód wniósł pozew o zapłatę 50.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 1
lutego 2008 r. do dnia zapłaty tytułem indywidualnego świadczenia osłonowego na-
leżnego w związku z likwidacją jego stanowiska pracy na podstawie planu restruktu-
ryzacji zatrudnienia.
Pozwana spółka wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie
kosztów procesu, podnosząc, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło wskutek nie-
przyjęcia przez pracownika nowych zaproponowanych warunków pracy i płacy, a nie
w związku z likwidacją jego stanowiska pracy. Wskazała także, że zakres obowiąz-
2
ków związanych z wykonywaniem pracy na zaproponowanym powodowi stanowisku
nie odbiegał znacznie od wykonywanej poprzednio przez niego pracy. Zmianie uległo
jednak miejsce świadczenia pracy, lecz w związku z nią zaoferowano powodowi
podwyżkę wynagrodzenia. Wypowiedzenie powodowi dotychczasowych warunków
pracy i płacy uwarunkowane było zmianami organizacyjnymi pracodawcy wynikają-
cymi z wprowadzenia nowego regulaminu organizacyjnego, polegającego, między
innymi, na zmianie etatyzacji komórki organizacyjnej, w której pracownik był zatrud-
niony, a nie na likwidacji stanowiska pracy. Pozwana podkreśliła także, że liczba
etatów w Oddziale P. Operatora Systemu Dystrybucyjnego spółce z o.o. w O. nie
uległa zmianie i od dwóch lat utrzymywana jest na tym samym poziomie, co świad-
czy o tym, że pozwana nie likwiduje stanowisk pracy.
Wyrokiem z 2 lipca 2008 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Szczytnie oddalił po-
wództwo i nie obciążył powoda kosztami procesu. Sąd Rejonowy ustalił, że powód
świadczył pracę w PGNiG - Zakładzie Gazowniczym O. w O., Rozdzielni Gazu w N.
na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy od 10 czerwca 1996 r.
do 31 stycznia 2008 r., początkowo jako kopacz, potem jako monter sieci i instalacji
gazowych, a od 15 stycznia 2002 r. jako inkasent. Następnie, 1 stycznia 2003 r., po-
wód został przejęty na zasadzie art. 231
k.p. przez wchodzącą w skład Grupy Kapi-
tałowej PGNiG P. Spółkę Gazownictwa sp. z o.o. - Oddział Zakład Gazowniczy w O.
W związku z koniecznością dostosowania struktur pozwanej do wymogów unijnych w
lipcu 2007 r. obrót gazem został oddzielony od jego dystrybucji i stanowisko inka-
senta zostało przydzielone do P. Operatora Systemu Dystrybucyjnego spółki z o.o. w
G. - Oddziału Dystrybucji Gazu w O., a zakres obowiązków przypisany do stanowi-
ska montera sieci i instalacji, które powierzono powodowi. Zakres jego obowiązków
nie został zmieniony.
W okresie od 2002 r. na terenie całej Polski w jednostkach Grupy Kapitałowej
Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA w W., w ramach której działa po-
zwana, były prowadzone działania restrukturyzacyjne, mające na celu zmianę funkcji
dotychczasowych komórek organizacyjnych oraz likwidację części z tych komórek. W
ich toku dokonano restrukturyzacji zatrudnienia, która miała na celu jego zmniejsze-
nie. W związku z tymi działaniami został opracowany program restrukturyzacji za-
trudnienia oraz wydzielanie funkcji z Grupy Kapitałowej PGNiG SA w latach 2005-
2007, przedłużony aneksem na lata kolejne, który dla Grupy Kapitałowej był trakto-
wany jako źródło prawa pracy.
3
Dnia 18 października 2007 r. pozwana dokonała wypowiedzenia powodowi
warunków pracy w ten sposób, że zaproponowała mu po trzymiesięcznym okresie
wypowiedzenia od 1 lutego 2008 r. stanowisko kontrolera sieci gazowej w punkcie
dystrybucji gazu O. oraz wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2.600 zł miesięcz-
nie. Jako przyczynę wypowiedzenia warunków wskazano zmiany organizacyjne wy-
nikające z wprowadzenia nowego regulaminu organizacyjnego polegające na zmia-
nie dotychczasowej etatyzacji komórki organizacyjnej, w której powód był zatrudnio-
ny. Powód odmówił przyjęcia zaproponowanych nowych warunków uznając, że do-
jazdy do O. byłyby dla niego zbyt uciążliwe. Stanowiska swego nie zmienił, mimo
prowadzenia z nim zachęcających rozmów i wskazywania na możliwość awansu w
przyszłości. Liczba etatów u pozwanej zarówno w oddziale w O., punkcie dystrybucji
gazu w N., jak i punkcie dystrybucji gazu w O. nie zmieniła się od czerwca 2007 r.
Plan restrukturyzacji zatrudnienia na rok 2008 uzgodniony z organizacjami związko-
wymi działającymi przy Oddziale Dystrybucji Gazu w O. nie zakładał rozwiązania sto-
sunków pracy z powodu likwidacji stanowisk pracy, a jedynie pięć przypadków
rozwiązania stosunków pracy z powodu odejścia na wcześniejszą emeryturę lub
świadczenie przedemerytalne. Powód nie był ujęty w imiennym wykazie pracowni-
ków objętych planem restrukturyzacji zatrudnienia na rok 2008. Świadczenie, którego
powód się domaga, jest nieznane powszechnie obowiązującym przepisom prawa
pracy i wynika wyłącznie z przepisów wewnętrznych obowiązujących u pozwanej.
Przepisy te to przede wszystkim program restrukturyzacji zatrudnienia oraz wydzie-
lania niektórych funkcji z grupy kapitałowej PGNiG SA na lata 2005-2007 (II etap)
wraz z aneksem z 25 października 2007 r.
Sąd Rejonowy uznał, że fakt nabycia przez powoda prawa do odprawy pie-
niężnej przewidzianej ustawą z dnia 13 maja 2003 r. o szczególnych zasadach roz-
wiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracownika
nie jest jednoznaczny z nabyciem uprawnień do świadczenia osłonowego przewi-
dzianego na wypadek likwidacji stanowiska pracy „Programem”. „Program” przewi-
duje bowiem dalej idące działania osłonowe od wynikających z przepisów ogólnych i
jego postanowienia muszą być stosowane ściśle i nie mogą być traktowane rozsze-
rzająco. Z postanowień „Programu” wynika natomiast, że tylko w odniesieniu do
takiego pracownika, którego stanowisko jest likwidowane w rozumieniu działań re-
strukturyzacyjnych objętych programem, będzie możliwe przyznanie prawa do
świadczenia osłonowego. Może to być wyłącznie pracownik imiennie przewidziany w
4
planie restrukturyzacji, którego stanowisko jest wskazane jako likwidowane, a powód
takich przesłanek nie spełnia. W ocenie Sądu pierwszej instancji, wypowiedzenie
powodowi warunków pracy i zaproponowanie nowego stanowiska pracy nie było
działaniem pozornym, lecz rzeczywiście zmierzało do zapewnienia mu dalszego za-
trudnienia.
W apelacji powód zaskarżył powyższy wyrok Sądu Rejonowego w Szczytnie w
całości zarzucając przyjęcie bez dostatecznej podstawy, że jego stanowiska pracy w
N. nie zostały zlikwidowane.
Pozwana wniosła o oddalenie apelacji powoda w całości i zasądzenie kosztów
procesu.
Zaskarżonym rozpoznawaną skargą kasacyjną wyrokiem Sąd Okręgowy w
Olsztynie zmienił wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że zasądził od strony po-
zwanej na rzecz powoda 50.000 zł tytułem dodatkowego indywidualnego świadcze-
nia osłonowego z ustawowymi odsetkami od 15 marca 2008 r. do dnia zapłaty oraz
zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.350 zł tytułem zwrotu kosztów pro-
cesu za instancję odwoławczą. W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wskazał, że
zgromadzony w pierwszej instancji materiał dowodowy jest pełny i nie zachodzi ko-
nieczność przeprowadzenia innych dowodów, a jedynie dokonanie własnej oceny
wyników postępowania. Sąd stwierdził, że warunki nabycia uprawnienia do świad-
czenia osłonowego zostały „omówione” w pkt 6 programu restrukturyzacji zatrudnie-
nia. Zgodnie z postanowieniami w nim zawartymi, każdemu pracownikowi zatrudnio-
nemu przed 1 stycznia 2002 r., a objętemu programem po 1 stycznia 2005 r., będą
przyznawane dodatkowe indywidualne świadczenia osłonowe w wysokości zależnej
od rodzaju podjętych w stosunku do danego pracownika działań restrukturyzacyjnych
i stażu pracy. W przypadku odejścia - zwolnienia z powodu likwidacji stanowiska
pracy pracownika, nieposiadającego innych uprawnień wymienionych w tych przepi-
sach, zależnie od stażu pracy należna jest odprawa w kwocie 50.000 lub 60.000 zł,
przy czym prawo do tych świadczeń pracownik może uzyskać w wyniku podjęcia
przez osoby zarządzające w imieniu zakładu pracy decyzji o zmianie stosunku pracy
danego pracownika w ramach działań wynikających z zatwierdzonego „Programu". Z
powyższego, według Sądu Okręgowego wynika, że w odniesieniu do pracownika,
którego stanowisko jest likwidowane w rozumieniu działań restrukturyzacyjnych ob-
jętych „Programem", będzie możliwe przyznanie prawa do świadczenia osłonowego.
5
Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji mylnie przyjął, że w od-
niesieniu do Zbigniewa S. osoby reprezentujące pracodawcę nie podjęły decyzji po-
czątkowo o zmianie, a następnie likwidacji jego stanowiska pracy. Tymczasem ze-
brany w sprawie materiał dowodowy wyraźnie wskazuje, że stan zatrudnienia P.
Operatora Systemu Dystrybucyjnego sp. z o. o. Oddziału Dystrybucji Gazu w O.,
Punkcie Dystrybucji Gazu w N. zarówno na 25 czerwca 2007 r. jak i na 31 stycznia
2008 r. kształtował się co prawda na poziomie sześć etatów, jednak stanowisko in-
kasenta w tym czasie zostało zlikwidowane, natomiast zwiększono liczbę etatów
montera sieci i instalacji. Następnie w celu zmniejszenia etatów montera sieci i in-
stalacji dokonano wypowiedzenia zmieniającego, na podstawie którego powód miał
świadczyć pracę w Oddziale w O. na innym stanowisku. Sąd Okręgowy uznał, że
zlikwidowane stanowisko inkasenta, jak również zredukowane stanowisko montera
sieci i instalacji zajmował właśnie powód, przez co spełnione zostały wszelkie prze-
słanki, o których mowa w pkt 6 programu restrukturyzacji zatrudnienia by nabyć
prawo do dodatkowego indywidualnego świadczenia osłonowego. Nadto zdaniem
Sądu Okręgowego nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji,
że uprawnienie do świadczenia osłonowego przysługuje tylko pracownikowi, którego
stanowisko jest likwidowane i który jest imiennie wskazany w planie restrukturyzacji.
Nie można zatem uzależniać jego wypłaty od warunku, który nie został w pkt 6 pro-
gramu restrukturyzacji zatrudnienia wskazany. Nieumieszczenie na imiennej liście
osób objętych restrukturyzacją nie pozbawia powoda prawa do dodatkowego indywi-
dualnego świadczenia osłonowego w przypadku spełnienia przesłanek wynikających
z programu restrukturyzacji. Ponadto etatyzacja, na którą powołuje się pozwana, nie
jest tożsama z faktyczną likwidacją stanowisk pracy. Przeciwnie, sam program re-
strukturyzacji wskazuje, że jedne stanowiska mogą zostać zlikwidowane, a inne
stworzone, byleby pracodawca nie przekroczył stanów zatrudnienia w ramach owej
etatyzacji. Prawdą jest, że pozwana nie zakwalifikowała imiennie powoda do likwida-
cji jego etatu, ale fakty jednoznaczne wskazują, że etat powoda w N. zlikwidowano, a
powód nie miał wpływu na to, kogo pozwana umieszczała na imiennej liście. Według
Sądu Okręgowego fakt, że po rozwiązaniu stosunku pracy powód otrzymał odprawę
pieniężną na podstawie ustawy z dnia 13 maja 2003 r. o szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracow-
ników, jest kolejnym argumentem przemawiającym za tym, że nastąpiła likwidacja
stanowiska pracy powoda. Jednocześnie Sąd odrzucił twierdzenie Sądu pierwszej
6
instancji o przyczynieniu się powoda do rozwiązania stosunku pracy, uznając, że w
takim przypadku nie byłoby podstaw do wypłacenia odprawy ustawowej w razie in-
dywidualnego zwolnienia.
W skardze kasacyjnej pozwana zaskarżyła wyrok Sądu Okręgowego w całości
i podniosła naruszenie prawa materialnego, a mianowicie postanowień programu
restrukturyzacji z atrudnienia oraz wydzielania niektórych funkcji z Grupy Kapitałowej
PGNiG SA w latach 2005 - 2007 (II etap) zmienionego aneksem numer 1 z 25 paź-
dziernika 2007 r., który na mocy jego postanowień oraz w związku z art. 9 Kodeksu
pracy stanowi źródło prawa pracy dla Grupy Kapitałowej PGNiG SA: 1) przez ich
niewłaściwe zastosowanie prowadzące do uznania, że do stanu faktycznego ustalo-
nego w niniejszej sprawie znajdują zastosowanie postanowienia programu restruk-
turyzacji zatrudnienia, pomimo braku spełnienia przez powoda przesłanek warunku-
jących nabycie uprawnień do świadczenia osłonowego; 2) przez błędną wykładnię i
w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie postanowień dotyczących warunków na-
bycia przez pracownika prawa do świadczenia osłonowego z tytułu likwidacji
stanowiska pracy prowadzące do uznania, że w stosunku do powoda osoby zarzą-
dzające w imieniu pracodawcy podjęły decyzję o zmianie stosunku pracy pracownika
w ramach działań wynikających z zatwierdzonego „Programu" w sytuacji, gdy doko-
nane w oparciu o art. 42 k.p. wypowiedzenie warunków pracy i płacy nie stanowi
działań restrukturyzacyjnych objętych „Programem”, a w szczególności złożenie
pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego z powodu zmian organizacyjnych wyni-
kających z wprowadzenia nowego regulaminu organizacyjnego nie jest działaniem
restrukturyzacyjnym w rozumieniu postanowień programu restrukturyzacji zatrudnie-
nia; 3) przez błędną wykładnię i w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie postano-
wień dotyczących warunków nabycia przez pracownika prawa do świadczeń osłono-
wych z tytułu likwidacji stanowiska pracy prowadzącą do uznania, że rozwiązanie z
pracownikiem umowy o pracę na skutek wypowiedzenia przez pracodawcę warun-
ków płacy i płacy z powodu zmian organizacyjnych wynikających z wprowadzenia
nowego regulaminu organizacyjnego zmieniającego etatyzację komórki organizacyj-
nej, w której pracownik świadczył pracę i których przyjęcia odmówił w ustawowym
terminie wyczerpuje przesłankę nabycia przez pracownika świadczenia osłonowego
z powodu likwidacji stanowiska pracy w rozumieniu programu restrukturyzacji za-
trudnienia w sytuacji, gdy przesłanka dokonania likwidacji stanowiska pracy nie zo-
7
stała spełniona, gdyż zmiana etatyzacji komórki organizacyjnej wprowadzona regu-
laminem organizacyjnym nie stanowiła likwidacji stanowiska pracy.
Ponadto skarżąca podniosła naruszenie przepisów postępowania, mające
istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. i
w związku z art. 382 k.p.c., przez niewskazanie w uzasadnieniu podstawy faktycznej
wyroku faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł,
przyznając powodowi prawo do świadczenia osłonowego i przyczyn, dla których in-
nym dowodom odmówił wiarygodności oraz niedostateczne wyjaśnienie podstawy
prawnej wyroku w szczególności niewyjaśnienie sposobu wykładni postanowień pro-
gramu restrukturyzacji zatrudnienia, w oparciu o które przyjął, że powód nabył prawo
do świadczenia osłonowego.
Skarżąca wniosła o uchylenie w całości wyroku Sądu Okręgowego i przeka-
zanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądowi, który wydał orzeczenie, lub inne-
mu sądowi równorzędnemu oraz pozostawienie temu sądowi rozstrzygnięcia o
kosztach procesu przy uwzględnieniu postępowania kasacyjnego według norm prze-
pisanych, a ewentualnie - w przypadku spełnienia przesłanek z art. 39816
k.p.c. - o
uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w całości i oddalenie powództwa w całości oraz
o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za obie instancje i za
postępowanie kasacyjne, w tym kosztów procesu według norm przepisanych.
Pozwana wskazała, że od 6 października 2008 r. zmianie uległa nazwa P.
Operatora Systemu Dystrybucyjnego sp. z o.o. Oddziału Dystrybucji Gazu w O. na P.
Spółkę Gazownictwa sp. z o.o. Oddział Zakład Gazowniczy w O.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Trafny okazał się zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1
k.p.c., przez niedostateczne wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku. Z uzasadnienia
zaskarżonego wyroku wynika, że podstawę tę stanowi pkt 6 „Programu Restruktury-
zacji Zatrudnienia oraz Wydzielania Niektórych Funkcji z Grupy Kapitałowej PGNiG
SA". Sąd Okręgowy nie zajął jednak stanowiska odnośnie do charakteru tego aktu.
Nie uczynił tego także Sąd Rejonowy, który ograniczył się do stwierdzenia, że w
związku z działaniami restrukturyzacyjnymi w jednostkach Grupy Kapitałowej Pol-
skiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA w W. został opracowany program
restrukturyzacji zatrudnienia oraz wydzielania funkcji z Grupy Kapitałowej PGNiG
8
S.A. w latach 2005-2007, przedłużony aneksem na lata kolejne, który dla Grupy Ka-
pitałowej był traktowany jako źródło prawa pracy. Sąd ten wskazał ponadto, że
świadczenie, którego powód się domaga, jest nieznane powszechnie obowiązującym
przepisom prawa pracy i wynika wyłącznie z przepisów wewnętrznych obowiązują-
cych u pozwanej. Przepisy te to przede wszystkim Program restrukturyzacji zatrud-
nienia oraz wydzielania niektórych funkcji z grupy kapitałowej PGNiG SA lata 2005-
2007 (II etap) wraz z aneksem z 25 października 2007 r.
Z powyższych ustaleń nie wynika, jaki jest charakter „Programu Restruktury-
zacji Zatrudnienia oraz Wydzielania Niektórych Funkcji z Grupy Kapitałowej PGNiG
SA” i punktu 6 tego aktu, jak również aneksu z 25 października 2007 r. Do uznania
„Programu” za akt zawierający przepisy prawa pracy (w tym punktu 6 za przepis
prawa pracy) nie wystarczy (nieskomentowane przez Sąd Okręgowy) wskazanie
przez Sąd pierwszej instancji, że był on „traktowany jako źródło prawa pracy” (Sąd
nie wyjaśnił przez kogo). Nie jest także wystarczające, wyrażone w skardze kasacyj-
nej przekonanie strony skarżącej, że „Program” „na mocy jego postanowień oraz w
związku z art. 9 Kodeksu pracy stanowi źródło Prawa Pracy dla Grupy Kapitałowej
PGNiG SA”. Z ustaleń zawartych w podstawie faktycznej i prawnej zaskarżonego
orzeczenia nie wiadomo nawet, czy „Program” jest porozumieniem zbiorowym, czy
jednostronnym aktem kierownictwa Grupy Kapitałowej PGNiG SA, a jeśli jest poro-
zumieniem, to jakie podmioty są jego stronami i na jakiej zasadzie wiąże w zakładzie
pracy powoda. Należy też podkreślić, że porozumienia zbiorowe, a zwłaszcza tzw.
„pakiety socjalne” mogą być swoistymi źródłami prawa pracy, których dotyczy art. 9
k.p. lub mieć charakter wyłącznie obligacyjny. Wobec tego należy je oceniać in con-
creto, a o tym, czy pakiet socjalny jest źródłem prawa pracy, nie decyduje wola stron
tego porozumienia (wyrok Sądu Najwyższego z 19 lipca 2005 r., II PK 386/04, OSNP
2006 nr 11-12, poz. 173.). O możliwości uznania określonego porozumienia lub in-
nego aktu za akt zawierający przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., de-
cyduje to, czy spełnia on kryteria wskazane w tym przepisie, tj. czy jest oparty na
ustawie i określa prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Od dokonania tej oceny
zależy ustalenie, czy dany akt, z którego strona wywodzi roszczenia, ma charakter
normatywny (zawiera przepisy prawa pracy stanowiące prawo materialne), czy też
jedynie obligacyjny (ustala tylko wzajemne obowiązki jego stron), a w związku z tym,
czy opiera ona swoje roszczenia na przepisach prawa materialnego. Oceny tej może
dokonać jedynie sąd. Sąd jest też zobowiązany do jej dokonania, ponieważ od tego
9
zależy kwalifikacja prawna będącego przedmiotem sporu stosunku prawnego lub
prawa oraz ustalenie podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Zważywszy jednak na wła-
ściwości tych aktów, a zwłaszcza to, że nie są one publikowane i często fakt ich ist-
nienia jest znany tylko stronom, które je zawarły (ewentualnie podmiotowi, który wy-
dał regulamin), sędzia nie jest obowiązany znać z urzędu (ex officio) treści tych ak-
tów na zasadzie iura novit curia. Dlatego stan wiedzy sądu w tym zakresie zależy od
inicjatywy dowodowej stron.
W konkluzji należy uznać, że w sprawie z zakresu prawa pracy, w której
strona wywodzi roszczenia z aktu nienależącego do katalogu źródeł prawa po-
wszechnie obowiązującego (art. 87 i 91 Konstytucji RP), sąd jest obowiązany do do-
konania oceny, czy jest to akt zawierający przepisy prawa pracy w rozumieniu art. 9
§ 1 k.p.
W rozpatrywanej sprawie Sąd Okręgowy (a wcześniej Sąd pierwszej instancji)
przyjął, że „Program Restrukturyzacji Zatrudnienia oraz Wydzielania Niektórych
Funkcji z Grupy Kapitałowej PGNiG SA" jest źródłem prawa pracy, dokonując tej
oceny bez poczynienia ustaleń dotyczących charakteru tego aktu. W rezultacie trafny
okazał się zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., przez
niedostateczne wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku. Należy też dodać, że brak
takiego wyjaśnienia uniemożliwia Sądowi Najwyższemu dokonanie oceny przedsta-
wionych w skardze zarzutów naruszenia prawa materialnego. Wstępnym warunkiem
ich merytorycznego rozpoznania jest bowiem zaliczenie przepisów, których zarzuty
te dotyczą, do kategorii przepisów prawa materialnego. Tylko takie przepisy mogą
bowiem stanowić materialną podstawę skargi kasacyjnej (art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c.).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie
art. 39815
§ 1 k.p.c. a o kosztach postępowania kasacyjnego - na podstawie art. 108
§ 2 k.p.c. w związku z art. 39821
k.p.c.
========================================