Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 71/09
POSTANOWIENIE
Dnia 24 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa M.J. i A.J.
przeciwko Bankowi SA w W.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 września 2009 r.,
zażalenia powodów
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 7 kwietnia 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 7 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną powodów od wyroku tego Sądu z dnia 10 października 2008 r. z tej
przyczyny, że nie została ona opłacona. Stwierdził, że powodowie w toku
postępowania w pierwszej i drugiej instancji korzystali wprawdzie ze zwolnienia od
kosztów sądowych, jednak – zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07 (OSNC 2008, nr 11, poz.
122) – zwolnienie od kosztów sądowych przyznane stronie w postępowaniu przed
sądem powszechnym, nie obejmuje postępowania kasacyjnego. Wobec
powyższego wniesiona skarga kasacyjna ulegała odrzuceniu, jako nie opłacona
(art. 3986
§ 2 w związku z art. 1302
§ 3 k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie powodowie zarzucili naruszenie przepisów:
art. 100 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm. – dalej: „u.k.s.c.”) przez uznanie, że nie zostali
zwolnieni od kosztów sądowych w zakresie wniesienia skargi kasacyjnej, i art. 3986
§ 2 k.p.c. przez zaniechanie wezwania do uzupełnienia braków skargi.
Podnieśli też, że przyjęty za podstawę orzeczenia art. 3986
§ 2 k.p.c. został
wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca 2008 r., SK 40/07 (Dz.U. Nr
120, poz. 779) uznany za niezgodny z Konstytucją. W konkluzji żalący wnosili
o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Żalący trafnie zauważają, że, zgodnie z art. 100 u.k.s.c., strona zwolniona
przez sąd od kosztów sądowych w całości nie uiszcza opłat sądowych i nie ponosi
wydatków, które obciążają tymczasowo Skarb Państwa. Uszło jednak uwagi
żalących, że zwolnienie od kosztów sądowych zostało im przyznane w toku
postępowania poprzedzającego wydanie prawomocnego wyroku, wobec czego nie
rozciąga się na postępowanie wywołane wniesieniem skargi kasacyjnej.
Jak bowiem wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia
5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07 (OSNC 2008, nr 11, poz. 122), zwolnienie strony
od kosztów sądowych, przyznane w postępowaniu przed sądem powszechnym,
3
nie obejmuje postępowania kasacyjnego. Uchwale tej nadana została moc zasady
prawnej (art. 61 § 6 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym, Dz.U.
Nr 240, poz. 2052 ze zm.), a obowiązek respektowania dokonanej w niej wykładni
dotyczy skarg kasacyjnych wnoszonych po dniu 5 czerwca 2008 r. Żalący powinni
zatem wnosząc skargę kasacyjną uiścić opłatę stosunkową obliczoną od wskazanej
wartości przedmiotu zaskarżenia, albo złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów
sądowych w postępowaniu kasacyjnym.
Nieuzasadniony jest również, podniesiony przez żalących, zarzut naruszenia
art. 3986
§ 2 k.p.c. Wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 lipca 2008 r.,
SK 40/07 (Dz.U. Nr 120, poz. 779) przepis ten został istotnie uznany za niezgodny
z art. 45 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji, ale tylko w zakresie,
w jakim przewidywał odrzucenie – bez wezwania do usunięcia braków – skargi
kasacyjnej niespełniającej wymagań określonych wówczas w art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c. Chodziło zatem o odrzucenie – bez wezwania do usunięcia braków – skargi,
która nie zawierała wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego
uzasadnienia. Sąd Apelacyjny natomiast wywiódł obowiązek uiszczenia opłaty od
wnoszonej skargi kasacyjnej z art. 1302
§ 3 k.p.c., który wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 14 września 2009 r., SK 47/07 (Dz.U. Nr 156, poz. 1239),
został w odnośnym zakresie uznany za zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 32
ust. 1 oraz w związku z art. 2 Konstytucji.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.