Sygn. akt II PK 84/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)
SSN Katarzyna Gonera
SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa W. K.
przeciwko Fabryce […] S.A
o odprawę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 30 września 2009 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych […]
z dnia 13 listopada 2008 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych do
ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania
kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 29 lipca 2008 r. Sąd Rejonowy – Sąd Pracy zasądził od
pozwanej Fabryki na rzecz powoda W. K. kwotę 14.040 zł brutto wraz z
ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2007 r. do dnia zapłaty tytułem odprawy
pieniężnej na podstawie art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.; dalej: ustawa o
zwolnieniach grupowych).
Sąd Rejonowy ustalił, że powód był zatrudniony w pozwanej Spółce na
podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na stanowisku
wiceprezesa zarządu. Od 2005 r. zaczęła się pogarszać kondycja finansowa Spółki.
W związku z tym pozwana, w celu ograniczenia kosztów m. in. zredukowała
zatrudnienie. Stan zatrudnienia zmniejszył się z 352 osób zatrudnionych w 2005 r.
do 185 osób w 2007 r. W związku z trudną sytuacją finansową Spółki prezes
zarządu pozwanej Spółki wystąpiła do Rady Nadzorczej z wnioskiem o odwołanie
powoda z funkcji wiceprezesa zarządu. Rada Nadzorcza uchwałą z dnia 16
października 2006 r., nr 1/2006, odwołała powoda z zajmowanej funkcji.
Oświadczeniem z dnia 1 lutego 2007 r. pozwana Spółka rozwiązała z powodem
umowę o pracę z zachowaniem 3 – miesięcznego okresu wypowiedzenia ze
skutkiem na dzień 31 maja 2007 r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano
odwołanie powoda z funkcji wiceprezesa zarządu. Powód nie odwołał się od tego
wypowiedzenia do Sądu Pracy.
Uzasadniając podstawę prawną wyroku Sąd Rejonowy stwierdził w oparciu o
art. 370 § 1 i § 2 k.s.h. oraz po analizie zapisów statutu pozwanej Spółki, że powód
jako członek zarządu mógł być odwołany przez Radę Nadzorczą przed upływem
kadencji bez podania przyczyn. Jednak, konieczne było zbadanie przyczyn
odwołania powoda z funkcji Wiceprezesa Zarządu, a w konsekwencji
wypowiedzenia mu umowy o pracę. Zgodnie bowiem z treścią art. 370 § 1 k.s.h.
odwołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie pozbawia go roszczeń ze
stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji
członka zarządu. W związku z tym, według Sądu Rejonowego, do rozwiązania
3
umowy o pracę z odwołanym uprzednio członkiem zarządu spółki kapitałowej
należy stosować przepisy prawa pracy, w tym odpowiednie przepisy ustawy o
zwolnieniach grupowych.
Sąd Rejonowy przyjął, że powodem odwołania W. K. z zajmowanej funkcji i
rozwiązania z nim umowy o pracę była zła sytuacja ekonomiczno – finansowa
pozwanego pracodawcy. Była to przyczyna leżąca po stronie pracodawcy i wobec
tego na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 4 ustawy o zwolnieniach
grupowych Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego pracodawcy na rzecz powoda
odpowiednią odprawę.
Powyższy wyrok Sądu Rejonowego zaskarżyła apelacją pozwana Spółka.
Wyrokiem z dnia 13 listopada 2008 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony
wyrok Sądu Rejonowego i oddalił powództwo.
Sąd drugiej instancji powołując przepisy art. 10 ust. 1 i art. 8 ust. 1 i ust. 4
ustawy o zwolnieniach grupowych stwierdził, że warunkiem przyznania
pracownikowi odprawy pieniężnej jest rozwiązanie z nim umowy o pracę z przyczyn
niedotyczących tego pracownika, przy czym okoliczności te muszą stanowić
wyłączny powód wypowiedzenia umowy o pracę. W sytuacji zaistnienia przyczyn
wypowiedzenia umowy o pracę, które są przyczyną czy współprzyczyną
rozwiązania stosunku pracy leżącą po stronie pracownika przedmiotowa odprawa
nie przysługuje pracownikowi.
Spółka kapitałowa może zatrudnić członka zarządu na podstawie umowy o
pracę lub też stosunku cywilnoprawnego. Stosunek pracy z członkiem zarządu
stanowi w tym przypadku osobny stosunek prawny. Powołanego członka zarządu
można w każdym czasie odwołać ze sprawowanej funkcji. Jednakże samo
odwołanie członka zarządu ze sprawowanej przez niego funkcji, nie powoduje
bezpośrednio wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę. Aby odwołanie z
funkcji wywarło skutek również w sferze stosunku pracy musi być pracownikowi
złożone oświadczenie o wypowiedzeniu stosunku pracy. Sąd drugiej instancji
stwierdził, że nie badał przyczyn odwołania powoda z funkcji wiceprezesa zarządu
z uwagi na to, że: przepisy k.s.h i statut Spółki przewidują możliwość odwołania
członka zarządu spółki w każdym czasie bez podawania przyczyn, a także z uwagi
4
na to, że samo odwołanie ze sprawowanej funkcji nie rodzi skutków w sferze
stosunku pracy. Sąd drugiej instancji powołał pogląd wyrażony w wyroku Sądu
Najwyższego z dnia 26 stycznia 2000 r., I PKN 479/99 – OSNP 2001/11/377, że
odwołanie ze stanowiska członka zarządu spółki, które nie zostało skutecznie
podważone w trybie przepisów prawa handlowego, z reguły stanowi przyczynę
uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę (art. 45 § 1 k.p.) pracownika
zatrudnionego w charakterze członka tego zarządu. Powołano także podobny
pogląd z wyroku SN z dnia 25 listopada 1997 r., I PKN 388/07 – OSNP
1998/18/540.
Sąd drugiej instancji uznał, że skoro przyczyną wypowiedzenia powodowi
umowy o pracę było wcześniejsze odwołanie go z funkcji wiceprezesa zarządu, to
była to przyczyna nieleżąca po stronie pracodawcy. Skoro przynajmniej jedną z
przyczyn wypowiedzenia była okoliczność leżąca po stronie powoda jako
pracownika (uprzednie odwołanie powoda z funkcji wiceprezesa zarządu) to wobec
tego do powoda nie ma zastosowania ustawa o zwolnieniach grupowych, która
może mieć zastosowanie jedynie w przypadku wypowiedzenia stosunku pracy z
przyczyn nie leżących po stronie pracownika.
Powyższy wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył powód skargą kasacyjną
wnosząc o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji wraz z orzeczeniem o kosztach
postępowania ze skargi kasacyjnej, ewentualnie o uchylenie w całości
zaskarżonego wyroku i jego zmianę przez oddalenie w całości apelacji strony
pozwanej od wyroku Sądu pierwszej instancji oraz o zasądzeniem na rzecz
skarżącego kosztów postępowania przed Sądem Najwyższym oraz kosztów
zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.
Skarga została oparta na obydwu podstawach.
W ramach podstawy naruszenia przepisów prawa materialnego zarzucono:
a) błędną wykładnię art. 368 § 4 k.s.h. przez przyjęcie, że skarżącemu
służyła czynna legitymacja do wytoczenia powództwa o uchylenie
uchwały rady nadzorczej pozwanej spółki z dnia 16 października 2006 r.
o odwołaniu go z jej zarządu;
5
b) niezastosowanie art. 10 ust. 1 w związku z art. 1 ust. 1 i art. 8 ustawy o
zwolnieniach grupowych w związku z art. 370 § 1 k.s.h.
W ramach podstawy naruszenia przepisów postępowania skarga zarzuca
naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. polegające na:
- dowolnym przyjęciu, że odwołanie skarżącego z funkcji wiceprezesa
zarządu spółki, które następnie stanowiło podstawę do wypowiedzenia skarżącemu
umowy o pracę, którego skarżący nie zaskarżył w trybie przepisów prawa
handlowego, stanowi jedyną podstawę wypowiedzenia skarżącemu umowy o
pracę, co uniemożliwia skarżącemu powoływanie się na okoliczności, w jakich
uchwała o odwołaniu została podjęta, a w związku z tym nierozpatrzenie przez Sąd
Okręgowy dowodów dotyczących przyczyn odwołania skarżącego ze składu
zarządu pozwanej spółki;
- dowolnym ustaleniu, że wypowiedzenie skarżącemu umowy o pracę
dotyczącej funkcji wiceprezesa zarządu spółki, dokonane wskutek uprzedniego
odwołania go ze składu zarządu, pozostaje bez jakiegokolwiek związku z sytuacją
ekonomiczno – finansową spółki i dokonywanymi w niej procesami restrukturyzacji
przez m.in. zmniejszenie składu zarządu spółki, zmniejszenie liczby zatrudnionych
pracowników, w tym także w zarządzie spółki oraz przez obniżenie wynagrodzenia
pozostałym członkom jej władz.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną strona pozwana wniosła o oddalenie
skargi oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego według
norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dwie są przesłanki podstawy prawnej zaskarżonego skargą kasacyjną
powoda wyroku, które znajdują oparcie w powołanym w wyroku orzecznictwie Sądu
Najwyższego i mogą być uznane za nie budzące wątpliwości; nie zostały zresztą w
skardze zakwestionowane.
Pierwsza – to określenie sytuacji powoda powołanego przez właściwy organ
(radę nadzorczą) na stanowisko wiceprezesa zarządu pozwanej spółki akcyjnej i
zatrudnionego na tym stanowisku na podstawie umowy o pracę na czas
nieokreślony. Zasadnie Sąd Okręgowy (tak samo jak Sąd pierwszej instancji) uznał
6
odrębność stosunku prawnego powołania (organizacyjnego) od stosunku pracy.
Wynika stąd, przynajmniej w punkcie wyjścia, że sytuacje prawne podmiotów
odrębnych stosunków prawnych należy określić osobno na podstawie regulacji
odpowiedniej dla danego stosunku.
W odniesieniu do rozwiązania z powodem stosunku organizacyjnego nie
budzi kontrowersji ustalenie zaskarżonego wyroku, iż nastąpiło to na skutek
odwołania powoda ze stanowiska w zarządzie uchwałą Rady Nadzorczej Spółki.
Uchwała ta odniosła skutek z chwilą jej podjęcia. Zgodnie z przepisami Kodeksu
spółek handlowych, Rada Nadzorcza nie miała obowiązku wskazania przyczyny
odwołania członka zarządu i w danym przypadku przyczyny takiej w odwołaniu nie
podała. W odniesieniu natomiast do stosunku pracy trafnie w zaskarżonym wyroku
przyjęto, że odwołanie członka zarządu nie spowodowało bezpośrednio skutku
rozwiązującego stosunek pracy i konieczne było – co w danym wypadku nastąpiło –
jego wypowiedzenie.
Drugie z niebudzących zastrzeżeń założeń zaskarżonego wyroku dotyczy
stwierdzenia zgodności z prawem i zasadności wypowiedzenia powodowi stosunku
pracy ze względu na odwołanie go z funkcji w zarządzie Spółki. Nie mógłby bowiem
powód wykonywać umówionych w stosunku pracy obowiązków członka Zarządu,
tym członkiem już nie będąc.
Te dwa powyższe przesłankowe ustalenia należało odnieść do stanowiącego
podstawę dochodzonego w sprawie roszczenia o odprawę z art. 10 ust. 1 ustawy o
zwolnieniach grupowych. Do wyjaśnienia pozostawała w sprawie jej podstawowa
kwestia sporna czy rozwiązanie z powodem stosunku pracy na skutek
wypowiedzenia pracodawcy motywowanego odwołaniem powoda z funkcji w
zarządzie Spółki może podlegać kwalifikacji jako przyczyna niedotycząca
pracownika, stanowiąca wyłączny powód uzasadniajacy wypowiedzenie stosunku
pracy w rozumieniu powołanego art. 10 ust. 1 ustawy.
Rozpoznając stanowisko zaskarżonego wyroku, które zaprzecza możliwości
powyższej kwalifikacji i konfrontując ocenę wyroku z podstawami i argumentacją
skargi kasacyjnej należy w pierwszej kolejności podkreślić, że zaskarżony wyrok
opiera się wyłącznie na wyprowadzeniu wniosków z dwóch przesłanek, o których
była mowa wyżej. Istota rozstrzygnięcia została ograniczona do uznania, że
7
zasadne wypowiedzenie powodowi stosunku pracy ze względu na jego odwołanie z
zarządu Spółki oznacza samo przez się, bez potrzeby badania czegokolwiek
innego, że nie zachodzi sytuacja określona w art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach
grupowych, bo wypowiedzenie powodowi umowy o pracę na skutek
wcześniejszego jego odwołania – „stanowi przyczynę nie leżącą po stronie
pracodawcy. Przynajmniej jedną zatem z przyczyn wypowiedzenia była okoliczność
leżąca po stronie powoda jako pracownika, a to uprzednie właśnie odwołanie go z
funkcji Wiceprezesa”.
Powyższe podkreślenie istoty stanowiska zaskarżonego wyroku opartego na
określonej interpretacji art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych było
potrzebne wobec kwestionowania podstawami skargi kasacyjnej „nierozpatrzenie
przez Sąd Okręgowy dowodów dotyczących przyczyn odwołania skarżącego ze
składu zarządu pozwanej spółki” i dowolnego ustalenia, że nie zachodziły u
pracodawcy procesy restrukturyzacyjne poprzez między innymi zmniejszenie
składu zarządu spółki.
Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd Okręgowy nie pominął
zebranego w sprawie materiału, ale go ocenił w określony sposób, inaczej niż Sąd
pierwszej instancji, uznając że – w świetle przyjętej interpretacji art. 10 ust. 1
ustawy o zwolnieniach grupowych – okoliczności złej sytuacji ekonomiczno-
finansowej pozwanej spółki „choć bezsporne, nie mają znaczenia w niniejszej
sprawie i nie stanowią przyczyny wypowiedzenia powodowi stosunku pracy”.
Uznanie, że nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia okoliczności „złej sytuacji
ekonomiczno-finansowej pozwanej Spółki” Sąd Okręgowy wyprowadził jako
logiczną konsekwencję wyżej omówionych dwóch przesłanek. Jeżeli członek
zarządu może być odwołany w każdym czasie bez podawania przyczyn, to w takim
razie – zdaniem Sądu Okręgowego – przyczyny odwołania „nie są przedmiotem
rozważań w tej sprawie”. Z kolei, jeżeli odwołanie jest wystarczającą przyczyną
uzasadniającą wypowiedzenie stosunku pracy, to „stanowi przyczynę leżącą po
stronie pracownika”.
Powyższe wnioski zaskarżonego wyroku budzą zastrzeżenia, bo ich
„logiczność” opiera się na nieuprawnionych założeniach. Pierwsze z nich polega na
schematycznym potraktowaniu odrębności obu stosunków prawnych –
8
organizacyjnego i stosunku pracy. Konsekwencje, o jakich mowa w wyroku Sądu
Okręgowego, byłyby logicznie uprawnione dla sytuacji pełnej odrębności i zupełnej
niezależności każdego z przedstawionych stosunków. Sytuacja takiego totalnego
rozdzielenia obu stosunków prawnych nie zachodzi. Wystarczy zauważyć, że nie
tylko takie same są podmioty obu stosunków prawnych, ale ich przedmioty
pozostają ze sobą w zazębiającym się związku. Stosunek pracy dotyczy bowiem –
podobnie jak stosunek organizacyjny – wykonywania obowiązków i czynności
należących do członka zarządu Spółki. Zresztą tylko ze względu na te wzajemne
relacje przyjmuje się, że ustanie jednego z nich (organizacyjnego) uniemożliwia
wykonywanie umówionego zatrudnienia pracowniczego i dlatego stanowi podstawę
uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę.
Odmienny od przyjętego przez Sąd drugiej instancji założenia wniosek,
potwierdzający związek między odwołaniem a uprawnieniami pracowniczymi
byłego członka wynika z art. 370 § 1 Kodeksu spółek cywilnych. Według zdania
pierwszego tego przepisu członek zarządu może być w każdym czasie odwołany.
Nie pozbawia to jednak ochrony interesów odwołanego za pomocą przepisów
prawa pracy, gdyż na podstawie zdania drugiego art. 370 § 1 k.s.h. „Nie pozbawia
go to roszczeń ze stosunku pracy...” (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 1 marca 2007 r., III CZP 94/06, OSNC 2007 nr 7-8, poz. 95).
Zgodzić się można z Sądem drugiej instancji, że bezpośrednią przyczyną
wypowiedzenia powodowi stosunku pracy było odwołanie go z funkcji w zarządzie
Spółki. Nie można jednak – wbrew temu Sądowi – na tym poprzestawać.
Rozwiązanie stosunku pracy w konsekwencji rozwiązania stosunku
organizacyjnego niczego nie wyjaśnia ponad to, że oba te stosunki były
nierozerwalnie ze sobą splecione, że nie będąc członkiem zarządu powód nie może
pracować wykonując obowiązki i czynności członka zarządu. Otwarte natomiast
pozostaje pytanie o przyczynę powstania tej sytuacji, przyczyna ta przesuwa się
nieodzownie do rozwiązania stosunku organizacyjnego.
Odnosząc powyższe uwagi do interpretacji przesłanek prawa do odprawy,
określonych w art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych, należy
zakwestionować wyrażone w zaskarżonym wyroku rozumienie bezpośredniej
odpowiedniości między przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę z powodem a
9
przyczyną niedotyczącą pracownika oraz przyczyną stanowiącą wyłączny powód
uzasadniający wypowiedzenie w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach
grupowych. Oderwanie się od organizacyjnych i ekonomicznych okoliczności
zakładu pracy pozostaje w sprzeczności z celami ustawy o zwolnieniach
grupowych. W tym kontekście należy ponownie podkreślić, że określenie przyczyn
wypowiedzenia powodowi umowy o pracę nie może ograniczać się do podanej
przyczyny wypowiedzenia. Jeżeli – o czym była mowa wyżej – zachodzi sytuacja
nieuchronności wypowiedzenia w konsekwencji odwołania z funkcji, i jeżeli
decydujący o wszystkim akt odwołania zależał w tym wypadku wyłącznie od Spółki
(pracodawcy), to nie jest tak jak to ocenił Sąd drugiej instancji, że przyczyna
wypowiedzenia nie dotyczyła pracodawcy, oraz że bez badania motywów
odwołania – należało uznać, że przyczyna ta nie odnosiła się wyłącznie do
pracodawcy. Wnioski Sądu drugiej instancji dlatego budzą zastrzeżenia, że są
wyprowadzone z perspektywy wypowiedzenia stosunku pracy, z pominięciem, że
chodzi tu o akt pracodawcy determinowany poprzednim aktem Spółki (a nie
odwołanego członka zarządu) z przyczyn dotyczących tylko Spółki. Jeżeli, tak jak w
rozpatrywanej sprawie, byłoby wiadome, że odwołanie powoda z funkcji w
zarządzie Spółki nastąpiło wbrew jego woli z przyczyn, których Spółka nie podała,
byłaby to sytuacja – po jej przeniesieniu na moment wypowiedzenia umowy o pracę
– odpowiadająca domniemaniu przyczyny niedotyczącej pracownika. Tak więc,
odmienna od przyjętej w zaskarżonym wyroku jest bezpośrednia konsekwencja
tych przesłanek, które dotyczą możliwości odwołania członka zarządu w każdej
chwili (bez potrzeby uzasadnienia tego specjalnie określonymi przyczynami), i
następnie nieodzowności wypowiedzenia stosunku pracy wyłącznie z powodu
wcześniejszego – nierozpoznanego co do przyczyn – aktu Spółki odwołującej z
funkcji. Oglądana w takiej perspektywie, to jest od momentu odwołania z funkcji,
sytuacja przedstawia się tak jakby była pochodną od przyczyny niedotyczącej
pracownika w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych. Tak się
rzeczy mają, jeżeli nie zostają ustalone przyczyny odwołania z funkcji, które
wskazywałyby na co innego, na przykład, że odwołanie z funkcji było
usprawiedliwioną formą krytycznej reakcji Spółki na nieodpowiednie wykonywanie
funkcji członka zarządu. W takiej bowiem sytuacji zapoczątkowany odwołaniem, a
10
zakończony wypowiedzeniem umowy o pracę ciąg wydarzeń mógłby być zasadnie
łączony z przyczyną dotyczącą pracownika w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o
zwolnieniach grupowych.
Dla wyjaśnienia, czy zachodzą przesłanki powyższego przepisu w sytuacji
wypowiedzenia umowy o pracę odwołanemu członkowi zarządu potrzebne jest
ustalenie przyczyn odwołania członka zarządu, przy czym – stosownie do
okoliczności – ciężar dowodu, że nieujawnione przyczyny odwołania dotyczą
pracownika może obciążać pracodawcę.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy uznał zasadność
materialnoprawnej podstawy skargi kasacyjnej dotyczącej naruszenia art. 10 ust. 1
w związku z art. 1 ust. 1 i art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych w związku z art.
370 § 1 k.s.h., w konsekwencji orzekając stosownie do art. 39815
§ 1 k.p.c. Nie jest
natomiast zasadny drugi z zarzutów tej podstawy dotyczący błędnej wykładni art.
368 § 4 k.s.h., gdyż w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie ma imputowanego
Sądowi przyjęcia, że skarżącemu służyła czynna legitymacja do wytoczenia
powództwa o uchylenie uchwały rady nadzorczej o odwołaniu go z funkcji zarządu.
Co do procesowej podstawy skargi kasacyjnej, to jej zarzut dotyczący art.
233 § 1 k.p.c. nie podlegał rozpoznaniu, gdyż – stosownie do art. 3983
§ 3 k.p.c.
podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub
oceny dowodów. Natomiast – o czym mowa była wyżej - nieadekwatnie do
wskazanego w skardze art. 382 k.p.c., skarżący kwestionował podstawę
prawnomaterialną zaskarżonego wyroku.