Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 49/09
POSTANOWIENIE
Dnia 14 października 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie ze skargi Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego „K.”
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.
o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 14 czerwca 2007 r.,
w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego „K.”
Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.
przeciwko K. Holdingowi Węglowemu Spółce Akcyjnej
o pozbawienie wykonalności tytułów wykonawczych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 14 października 2009 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 czerwca 2009 r.,
oddala zażalenie i zasądza od Przedsiębiorstwa Produkcyjno-
Handlowo-Usługowego „K.” Spółki z o.o. na rzecz K. Holdingu
Węglowego Spółki Akcyjnej kwotę 3600 (trzy tysiące sześćset)
złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno –
Usługowo – Handlowego „K.” Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko
K. Holdingowi Węglowemu Spółce Akcyjnej o pozbawienie wykonalności tytułów
wykonawczych wyrokiem z dnia 14 czerwca 2007 r. oddalił apelacje powódki od
wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 6 grudnia 2006 r., XIII GC …/04.
Powódka od powyższego wyroku wniosła skargę o wznowienie
postępowania wskazując w uzasadnieniu, że żądanie wznowienia postępowania
opiera na późniejszym wykryciu okoliczności faktycznych, które mogłyby mieć
wpływ na wynik sprawy (art. 403 § 2 k.p.c.), takich jak niezgodne z prawdą
prowadzenie dokumentacji księgowej oraz wystawienie oświadczenia o potrąceniu
z nieistniejącą faktycznie wierzytelnością pozwanej. Skarżąca wskazała, że
okoliczność ta została ujawniona w toku postępowania przed Sądem Okręgowym
w K. w sprawie o sygn. XIII GC …/08/P, na skutek przeprowadzenia dowodu z
zeznań świadka A. M. O fakcie, że Sąd dał wiarę zeznaniom świadka powódka
dowiedziała się w dniu doręczenia jej uzasadnienia wyroku, tj. w dniu 20 stycznia
2009 r.
Skarżąca oparła skargę o wznowienie postępowania również na przyczynie
wskazanej w art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. stwierdzając, że nie można w chwili obecnej
wykluczyć, że prowadzenie nierzetelnej dokumentacji księgowej i składanie
oświadczeń woli w oparciu o nigdy nie sporządzone dokumenty księgowe może
wypełniać znamiona czynu zabronionego. Jednocześnie skarżąca przyznała, że
okoliczność ta zostanie dopiero ewentualnie stwierdzona w wyniku odrębnego
postępowania.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 8 czerwca 2009 r. odrzucił skargę o
wznowienie postępowania przyjmując, że została wniesiona po upływie
przepisanego terminu. Wyjaśnił, że zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c. skargę
o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym, przy czym termin ten liczy się
od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą
jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji – od dnia,
w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel
3
ustawowy. W niniejszej sprawie skarżąca żądanie wznowienia oparła na
późniejszym wykryciu okoliczności faktycznych, które mogłyby mieć wpływ na
wynik sprawy. Skarżąca przyznała, że powyższe okoliczności zostały ujawnione
w toku postępowania przed Sądem Okręgowym w K. w sprawie XIII GC …/08.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego za dzień, w którym strona dowiedziała się
o podstawie wznowienia należy uznać datę ujawnienia tych okoliczności. Bez
znaczenia dla tej daty pozostaje natomiast fakt, że Sąd Okręgowy dał wiarę
zeznaniom świadka A. M., bowiem ocena zeznań świadka przez Sąd nie ma
wpływu na fakt ujawnienia konkretnych okoliczności.
Sąd Apelacyjny ustalił, że świadek A. M. w toku postępowania przed Sądem
Okręgowym w K. zeznawała trzykrotnie: na rozprawie w dniu 9 września 2008 r., w
dniu 4 listopada 2008 r. oraz w dniu 9 grudnia 2008 r., przy czym we wszystkich
rozprawach brał udział reprezentujący skarżącą Prezes Zarządu M. P. W
konsekwencji Sąd Apelacyjny przyjął, mając na względzie, że nowe okoliczności
faktyczne zostały ujawnione w toku zeznań świadka A. M., za dzień w którym
skarżąca dowiedziała się o tej podstawie wznowienia 9 grudnia 2008 r., tj. datę
ostatniej rozprawy na której zeznawał powołany wyżej świadek. Mając na względzie
powyższe ustalenia Sąd Apelacyjny uznał, że wniesienie skargi o wznowienie
postępowania przez skarżącą w dniu 20 kwietnia 2009 r. nastąpiło po upływie
trzymiesięcznego terminu. Termin ten upłynął bowiem najpóźniej w dniu 9 marca
2009 r.
Sąd Apelacyjny nadto podniósł, że wbrew twierdzeniom skarżącej fakt, iż nie
można w chwili obecnej wykluczyć, że prowadzenie nierzetelnej dokumentacji
księgowej i składanie oświadczeń woli w oparciu o nigdy nie sporządzone
dokumenty księgowe może wypełniać znamiona czynu zabronionego nie może
stanowić podstawy wznowienia postępowania z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. Zgodnie
bowiem z art. 404 k.p.c. z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie
wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że
postępowanie karne nie może być wszczęte lub, że zostało umorzone z innych
przyczyn niż brak dowodów. Zatem skarga o wznowienie nie została oparta na
podstawie z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. Samo sformułowanie podstawy wznowienia
4
w sposób odpowiadający przepisom art. 401 – 404 k.p.c. nie oznacza oparcia
skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego jej uzasadnienia
wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powódka zarzuciła Sądowi
Apelacyjnemu:
- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem
dowodowym w następstwie przyjęcia, że powódka o podstawie wznowienia
dowiedziała się najpóźniej w dniu ostatniej rozprawy, na której zeznawał
świadek A. M., tj. w dniu 9 grudnia 2008 r.;
- naruszenie przepisów postępowania – art. 403 § 2, art. 407 § 1, art. 410 § 1
k.p.c. przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przez przyjęcie,
że skarga została złożona po upływie trzymiesięcznego terminu;
- naruszenie przepisów postępowania – art. 410 § 2 k.p.c. przez jego
niezastosowanie i nie wezwanie skarżącej do uprawdopodobnienia okoliczności
stwierdzającej zachowanie terminu z jednoczesnym uznaniem, że skarga ta
wniesiona została po terminie.
Zarzucając powyższe skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia
w całości przez jego uchylenie i orzeczenie zgodnie z wnioskami zawartymi
w skardze o wznowienie postępowania, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie
sprawy Sadowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c. skargę o wznowienie postępowania wnosi się
w terminie trzymiesięcznym, przy czym termin ten liczy się od dnia, w którym strona
dowiedziała się o podstawie wznowienia. Zatem w wypadku, gdy strona opiera
skargę o wznowienie na wykryciu takich okoliczności faktycznych lub środków
dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy (art. 403 § 2 k.p.c.),
trzymiesięczny termin do wniesienia skargi należy liczyć od dnia, w którym to
wykrycie miało miejsce. Wykrycie okoliczności faktycznych oznacza powzięcie
wiadomości o nich, w sposób umożliwiający ich powołanie, ale w czasie, w którym
to powołanie nie było już możliwe w postępowaniu zakończonym zaskarżonym
5
orzeczeniem. Powzięcie wiadomości o istotnych dla sprawy okolicznościach
faktycznych może mieć miejsce w toku postępowania prowadzonego w innej
sprawie, np. w skutek przeprowadzenia określonych dowodów. Wówczas termin na
wniesienie skargi o wznowienie postępowania liczy się od momentu zapoznania się
przez stronę żądającą wznowienia z tymi faktami. Natomiast data wydania
orzeczenia, doręczenia jego odpisu stronie wraz z uzasadnieniem, czy też data
uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie, w którym te fakty
zostały ujawnione, nie ma żadnego wpływu na rozpoczęcie biegu trzymiesięcznego
terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania.
W niniejszej sprawie skarżąca powzięła wiadomości o istotnych dla sprawy
okolicznościach w wyniku zapoznania się z treścią złożonych przez świadka A. M.
zeznań. Trafnie zatem przyjął Sąd Apelacyjny, że skarżąca o nowych
okolicznościach faktycznych będących podstawą wznowienia dowiedziała się
najpóźniej w dniu ostatniej rozprawy, na której zeznawał świadek A.M. Wbrew
twierdzeniom skarżącej, ocena dowodu z zeznań świadka A. M., w zakresie jego
wiarygodności, mocy dowodowej i legalności, dokonana przez Sąd w sprawie, w
której ten dowód został przeprowadzony nie ma żadnego znaczenia z punktu
widzenia podstawy wznowienia postępowania wskazanej w art. 403 § 2 k.p.c. To,
czy skarżąca oparła skargę na rzeczywistej podstawie wznowienia ocenia Sąd do
którego kognicji należy rozpoznanie tej skargi. Sąd rozpoznający skargę o
wznowienie nie jest związany ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez inny sąd,
jak również nie jest związany oceną dowodów dokonaną przez tenże sąd.
Wobec braku jakichkolwiek wątpliwości ze strony Sądu Apelacyjnego co do
okoliczności świadczących o nie zachowaniu przez skarżącego trzymiesięcznego
terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania trafnie tenże Sąd za
zbędne uznał wezwanie skarżącej do uprawdopodobnienia okoliczności
wskazanych w art. 410 § 2 k.p.c.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c.
w zw. z art. 39814
k.p.c. oddalił zażalenie jako nieuzasadnione, orzekając
o kosztach postępowania zgodnie z art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.
6
md