Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 116/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 października 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z powództwa J. D.
przeciwko Urzędowi Kontroli Skarbowej […]
o wynagrodzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 października 2009 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych […]
z dnia 12 grudnia 2008 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu pozostawiając
temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Powód J. D. pozwem z dnia 31 sierpnia 2008 r. domagał się od pozwanego
Urzędu Kontroli Skarbowej /.../ zapłaty zaległego wynagrodzenia za pracę.
Powód na podstawie pisma Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej z
dnia 28 lipca 2006 r. ze skutkiem od dnia 31 lipca 2006 r. został odwołany z
zajmowanego stanowiska Wicedyrektora pozwanego Urzędu. Od dnia 1 sierpnia
2006 r. powód pracował nadal w Urzędzie, na stanowisku inspektora kontroli
skarbowej III stopnia, przy czym – zgodnie z oświadczeniem pozwanego – do dnia
31 października 2006 r. miał prawo do uprzednio pobieranego wynagrodzenia
natomiast od tej daty otrzymał nowe warunki płacy na nowym stanowisku –
inspektora kontroli skarbowej w Wydziale Kontroli Podatkowej w ośrodku
zamiejscowym w /.../.
Powód argumentował, że zgodnie z art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia
2006 r. o służbie cywilnej (Dz.U. Nr 170 poz. 1218 ze zm.) stosunki pracy,
nawiązane w urzędach przed dniem wejścia w życie ustawy na podstawie ustawy z
dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. z 2001 r. Nr
86 poz. 953 ze zm.) pozostają w mocy nie dłużej niż do 31 grudnia 2007 r., chyba
że wcześniej w sposób określony w ustawie o służbie cywilnej zostały
przekształcone, rozwiązane lub wygasły. Zgodnie z art. 111 ustawy o służbie
cywilnej do pracowników zatrudnionych na podstawie ustawy z 16 września 1982 r.
stosuje się m. in. art. 10 ust. 1b tej ustawy. Przepis ten pozwala na przeniesienie
pracownika ze względu na szczególne potrzeby urzędu, na inne stanowisko
odpowiadające jego kwalifikacjom i równorzędne pod względem wynagrodzenia.
Powód twierdził, że w związku z tym powinien otrzymywać wynagrodzenie nie
niższe niż otrzymywane na stanowisku Wicedyrektora Urzędu. W związku z
niedozwolonym zmniejszeniem wynagrodzenia powód domagał się różnicy między
wynagrodzeniem należnym a otrzymanym, a także różnicy między należną a
wypłaconą wartością nagrody jubileuszowej.
Pozwany argumentował, że do powoda nie znajduje zastosowania art. 10
ust. 1b ustawy z 16 września 1982 r. Zdaniem pozwanego powoda odwołano
3
wyłącznie z funkcji Wicedyrektora, nie była ona jednak stanowiskiem w rozumieniu
powołanego przepisu.
Sąd Rejonowy, Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia
12 listopada 2007 r., oddalił powództwo w całości. Sąd podzielił argumentację
strony pozwanej, że do powoda nie sposób stosować normy art. 10 ust. 1b ustawy
o pracownikach urzędów państwowych. Wskazał, że powierzenie stanowiska
wicedyrektora urzędu w rozumieniu art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 28 września
1991 r. o kontroli skarbowej (t. j. Dz.U. z 2004 r., Nr 8 poz. 65 ze zm.) nie stanowi
zmiany w stosunku do stanowiska inspektora kontroli skarbowej.
Rozpoznający sprawę na skutek apelacji powoda Sąd Okręgowy, wyrokiem
z dnia 12 grudnia 2008 r., oddalił apelację. Sąd Okręgowy podzielił ustalenia
faktyczne i ocenę prawną dokonaną przez Sąd Rejonowy. Zdaniem Sądu
Okręgowego nie doszło do zmiany stanowiska powoda, stanowisko wicedyrektora
urzędu kontroli skarbowej stanowi bowiem – zdaniem Sądu – odmianę stanowiska
inspektora kontroli skarbowej. Skoro powód jedynie utracił pełnioną funkcję, nie
doszło do przeniesienia go na inne stanowisko, a tym samym – niespełniona
została hipoteza art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych.
Skargę kasacyjną od tego wyroku wywiódł pełnomocnik powoda, zarzucając
Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów
państwowych przez jego niezastosowanie oraz art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 28
września 1991 r. o kontroli skarbowej przez przyjęcie, że powołanie na stanowisko
wicedyrektora urzędu w rozumieniu tego przepisu dotyczy funkcji a nie stanowiska
w rozumieniu art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przestawiona historia niniejszego postępowania ukazuje wyraźnie, że
rozstrzygnięcia wymaga problem wzajemnej zależności między sprawowaniem
przez pracownika funkcji inspektora kontroli skarbowej oraz funkcji wicedyrektora
urzędu i zmian w tym zakresie przez pryzmat użytego w art. 10 ust. 1b ustawy z
dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (t.j. Dz.U. z 2001 r.
Nr 86, poz. 953 ze zm.) pojęcia „stanowisko” a także sformułowań „szczególne
potrzeby urzędu”.
4
Sąd Najwyższy nie godzi się z przyjętą przez sądy powszechne w niniejszej
sprawie interpretacją tych pojęć. Powołanie powoda na stanowisko wicedyrektora
urzędu nie mogło stanowić prostego poszerzenia jego obowiązków jako inspektora
kontroli skarbowej. Przekształcenia organizacyjne spowodowały, że powód z
uprzednio zajmowanego stanowiska inspektora kontroli skarbowej III stopnia w
Urzędzie Kontroli Skarbowej, a także Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w K., od
dnia 1 stycznia 1999 r. powołany został - z uwagi na likwidację Urzędu w K. - na
stanowisko inspektora kontroli skarbowej III stopnia w pozwanym Urzędzie w P., a
drugim pismem – powołany został na stanowisko Wicedyrektora w tym Urzędzie.
Wskutek powierzenia przedmiotowej funkcji poszerzył się istotnie zakres
obowiązków powoda. Należy w związku z tym przyjąć, że doszło do zmiany treści
jego stosunku pracy w trybie porozumienia stron (o dopuszczalności tego rodzaju
modyfikacji por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 1997 r. w sprawie I PKN
151/97, OSNP 8/1998 poz.235). Powód akceptował dokonaną zmianę, wiążącą się
ze zmianą zakresu obowiązków (a także warunków wynagradzania), akceptował ją
pozwany urząd a zatem złożone zostały zgodne oświadczenia woli w przedmiocie
dokonania zmiany warunków zatrudnienia.
Sąd Najwyższy wskazuje, że podobne sprawy stanowiły już przedmiot jego
orzekania (zob. np. wyrok z dnia 26 czerwca 2007 r., sygn. I PK 18/07 a także
wyrok z dnia 23 czerwca 2009 r., sygn. II PK 310/08). Sąd Najwyższy rozpatrujący
niniejszą sprawę, ze względu na jej szczególne podobieństwo do sprawy II PK
310/08, podziela argumentację przedstawioną w jego uzasadnieniu.
W szczególności należy uznać, że powód objęty był ochronną regulacją art.
111 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej z 2006 r., a zatem należało do niej stosować
art. 10 ust. 1b ustawy o pracownikach urzędów państwowych.
W świetle tego przepisu możliwe jest przeniesienie urzędnika państwowego
ze względu na szczególne potrzeby urzędu. Za potrzebę tego rodzaju można uznać
odwołanie z funkcji wicedyrektora urzędu kontroli skarbowej. Odwołanie sprawiło
bowiem, że J. D. nie można było w dalszym ciągu zatrudniać na takim stanowisku.
Przez „inne stanowisko” rozumie się w tym przypadku stanowisko inne niż
zajmowane przed przeniesieniem na podstawie art. 10 ust. 1b ustawy o
pracownikach urzędów państwowych. Nie sposób zatem, jak to czyni pozwany oraz
5
jak czyniły to sądy powszechne orzekające w sprawie, odnosić owego pojęcia do
stanowiska zajmowanego przed powołaniem powoda na stanowisko wicedyrektora
urzędu. Bez wątpienia zakres obowiązków inspektora kontroli skarbowej
pozostawał odmienny niż wicedyrektora urzędu, a zatem i stanowisko inspektora na
które powoda przeniesiono było stanowiskiem „innym”. Nie ma natomiast
znaczenia, że stanowisko takie powód zajmował uprzednio.
Przeniesienie na inne stanowisko ma odpowiadać kwalifikacjom urzędnika i
pozostawać równorzędne pod względem wynagrodzenia. Niedopuszczalne było
zatem obniżenie wynagrodzenia powoda w związku z przeniesieniem na
stanowisko inspektora kontroli skarbowej III stopnia.
Mając na uwadze powyższe Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.