Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 84/09
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie ze skargi T.A., E.A., J.A., S.A., U.B., M.A. i małoletniego G.A.
reprezentowanego przez matkę T.A.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Wojewódzkiego w R.
z dnia 20 października 1971 r., sygn. akt [...]
w sprawie z powództwa A.G.
przeciwko A.A.
o ustalenie ojcostwa i alimenty,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 listopada 2009 r.,
zażalenia skarżącej T.A.
na postanowienie Sądu Okręgowego w R.
z dnia 25 marca 2009 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 25 marca 2009 r. Sąd Okręgowy w R. odrzucił
skargę następców prawnych A.A. o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w R. z dnia 20 października 1971 r.,
wydanym w sprawie z powództwa A.G. przeciwko A.A. o ustalenie ojcostwa i
alimenty (art. 410 § 1 k.p.c.).
W uzasadnieniu Sąd Okręgowy stwierdził, że skarżący powołali się na nowe
metody badawcze w postaci badań DNA i podnosili, iż nieżyjący obecnie mąż T.A.,
a ojciec pozostałych skarżących nie mógł skorzystać z tych badań w toku
postępowania zakończonego wyrokiem ustalającym ojcostwo. Tymczasem, rozwój
nauki pozwalający na wykorzystanie nowych środków dowodowych już po
zakończeniu postępowania, nie daje podstaw do jego wznowienia. Poza tym,
zgodnie z art. 408 k.p.c., po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się wyroku nie
można żądać wznowienia, z wyjątkiem wypadku, gdy strona była pozbawiona
możności działania lub nie była należycie reprezentowana.
W zażaleniu na powyższe postanowienie T.A. zarzuciła Sądowi
Okręgowemu naruszenie art. 408 k.p.c. przez przyjęcie, że skarga została
wniesiona z uchybieniem przewidzianego w tym przepisie terminu, mimo
że podstawą wznowienia postępowania było nie tylko wykrycie nowego środka
dowodowego w postaci badań DNA, lecz także niemożność działania, wynikająca
z niewiedzy o pozamałżeńskim dziecku A.A. O jego istnieniu bowiem dzieci
z małżeństwa żalącej i A.A. dowiedziały się dopiero w czerwcu 2008 r., w toku
postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. W konkluzji żaląca wnosiła
o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 408 k.p.c., po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się
wyroku nie można żądać wznowienia, z wyjątkiem wypadku, gdy strona była
pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana.
3
Przewidziany w tym przepisie pięcioletni termin jest terminem prekluzyjnym,
co oznacza, że wyłącza on możliwość wnoszenia skargi o wznowienie
postępowania także wtedy, gdy podstawy do wznowienia powstały dopiero po jego
upływie. Termin ten wyznacza tym samym granice dopuszczalności skargi
o wznowienie. Nie obowiązuje on tylko wtedy, gdy skarga o wznowienie opiera się
na zarzucie niemożności działania lub nienależytej reprezentacji. Określone w art.
408 k.p.c. szczególne wypadki, w których wniesienie skargi jest dopuszczalne
nawet po upływie pięciu lat od uprawomocnienia się wyroku odnoszą się przy tym
do podstaw skargi, a więc do postępowania, którego wznowienie uzasadnione
byłoby jedną z przyczyn wymienionych w tym przepisie (zob. art. 401 pkt 2 k.p.c.
oraz postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 21 sierpnia 1972 r., I CZ 134/71,
OSNCP 1973, nr 5, poz. 83, z dnia 14 lutego 2000 r., II CKN 1073/99, nie publ.
I z dnia 19 września 2002 r., V CZ 102/02, nie publ.).
Powołując się w niniejszej sprawie na brak możności działania, żaląca
odnosi tę okoliczność do sytuacji następców prawnych strony po wydaniu
prawomocnego wyroku. Okoliczność ta natomiast powinna odnosić się do
podstawy wznowienia, w art. 401 pkt 2 k.p.c. chodzi bowiem o pozbawienie
możności działania lub brak należytej reprezentacji w sprawie, której dotyczy
skarga o wznowienie postępowania. Zatem zarzuty żalącej nie mogą odnieść
zamierzonego skutku.
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. postanowił, jak w sentencji.

I CZ 84/09

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia