Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 87/09
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie ze skargi F.W.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 7 listopada 2008 r., sygn. akt [...]
w sprawie z powództwa F.W.
przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Sprawiedliwości
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 listopada 2009 r.,
zażalenia skarżącego
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 czerwca 2009 r., sygn. akt [...],
I. oddala zażalenie;
II. przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego
adwokatowi E.A. kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) zł
powiększoną o 22% podatku VAT tytułem zwrotu
kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z
urzędu.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 23 września 2009 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
powoda F.W. o wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania wyrokiem
tego Sądu z dnia 7 listopada 2008 r. (k. 397 akt). W ocenie Sądu, nie zachodziła
ustawowa podstawa wznowienia przewidziana w art. 403 § 2 k.p.c., a ponadto nie
został zachowany trzymiesięczny termin do jej wniesienia określony w art. 407 § 1
k.p.c. Termin ten bowiem biegł od dnia wydania prawomocnego wyroku (7 listopada
2008 r.), a nie od upływu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej (19 marca 2009
r.).
W zażaleniu powoda na postanowienie z dnia 23 września 2009 r.
podnoszono zarzuty naruszenia art. 403 § 2 k.p.c., art. 407 § 1 k.p.c. i art. 401 pkt 2
k.p.c. Skarżący wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
skargi do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Apelacyjny analizował wniesioną skargę kasacyjną z punktu widzenia
wskazanej przez skarżącego jej ustawowej podstawy przewidzianej w art. 403 § 2
k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, można żądać wznowienia postępowania w razie
późniejszego wykrycia m. in. okoliczności faktycznych lub środków dowodowych,
które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać
w poprzednim postępowaniu. Wnoszący skargę uzasadniał jej podstawę ustawową
w ten sposób, że jego „zeznania ograniczono do minimum, a materiał dowodowy co
do poszczególnych zagadnień sprawy nie został przekazany sądowi z uwagi na
jego obowiązkowe poprzedzenie szczegółowym omówieniem i ewentualną
konfrontacją z pozwanym” (s. 1 skargi).
Skarga o wznowienie postępowania stanowi nadzwyczajny środek
zaskarżenia, a jej podstawy prawne powinny być określone w sposób ścisły, przy
zachowaniu wymogów przewidzianych m. in. art. 403 § 2 k.p.c. Z treści wniesionej
skargi wynika to, że ustawową podstawę tej skargi skarżący starał się
skonstruować w związku z przebiegiem postępowania dowodowego przed Sądami
3
meriti. Nie jest natomiast jasne to, czy eksponował wystąpienie „nowych
okoliczności”, czy jedynie „nowych dowodów” w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c.,
dlaczego nie mógł z nich skorzystać w zakończonym prawomocnie postępowaniu o
naprawienie szkody i czy mogły one mieć wpływ na wynik merytorycznego
rozstrzygnięcia w tej sprawie.
Skoro w treści skargi o wznowienie powołano się dwukrotnie na przepis
art. 403 § 2 k.p.c., to Sąd Apelacyjny oceniał wystąpienie tej właśnie ustawowej
podstawy wznowienia. Wprawdzie w skardze tej wspomniano także ogólnie, że
w toku rozpoznawania sprawy o odszkodowanie przez oba Sądy meriti doszło do
„naruszenia praw” (powoda), to brak jednak bliższego uzasadnienia tego
stanowiska pozwalał przyjąć, iż taki stan rzeczy skarżący łączył także z
postępowaniem dowodowym w sprawie o odszkodowanie. Za trafną w związku z
tym należy uznać ocenę Sądu Apelacyjnego, że skarga o wznowienie
postępowania nie może stanowić instrumentu prawnego mającego na celu
naprawianie (korygowanie) błędów (bezczynności) strony, popełnionych w toku
postępowania dowodowego w zakresie wykazania stosownej inicjatywy dowodowej
i możliwości powoływania się na fakty uzasadniające zgłoszone roszczenie (s. 3
uzasadniania zaskarżonego postanowienia).
Z treści uzasadnienia zażalenia pełnomocnika powoda wynika, że akceptuje
on przyjęty przez Sąd Apelacyjny początek biegu trzymiesięcznego do wniesienia
skargi, przewidzianego w art. 407 § 1 k.p.c. (od dnia wydania prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego w dniu 7 listopada 2008 r., k. 397 akt). W ocenie
pełnomocnika, należałoby jednak co najmniej zweryfikować tak przyjęty bieg
terminu do wniesienia skargi z racji okoliczności, które pojawiły się po wydaniu
wyroku Sądu Apelacyjnego i ustanowieniu dla powoda pełnomocnika (radcę
prawnego) z urzędu (postanowienie z dnia 27 stycznia 2009 r., k. 411 akt).
Otóż Sąd Apelacyjny przesłał pomyłkowo postanowienie o ustanowieniu
pełnomocnika (radcy prawnego) do Naczelnej Rady Adwokackiej (k. 412 akt),
a Rada ta odesłała je następnie Okręgowej Izbie Radców Prawnych (k. 117).
Izba ostatecznie zawiadomiła Sąd Apelacyjny o wyznaczeniu na pełnomocnika
z urzędu (w postępowaniu kasacyjnym) radcę prawnego B.B. (k. 419 akt).
4
Zawiadomienie takie nastąpiło w dniu 9 lutego 2009 r. (k. 419 akt). Radca prawny
nie wniosła skargi kasacyjnej, na którą liczył powód.
Wskazane okoliczności nie mogą jednak w żaden sposób podważać biegu
trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi przewidzianego w art. 407 § 1 k.p.c.
Informacja o wyznaczeniu pełnomocnika z urzędu (radcy prawnego) dotarła do tego
pełnomocnika jeszcze w okresie otwartym do wniesienia skargi (wyrok Sądu
Apelacyjnego z uzasadnieniem został doręczony powodowi w dniu 19 stycznia
2009 r., k. 410 akt). Ostateczna decyzja radcy prawnego (pełnomocnika z urzędu)
o nie wniesieniu skargi kasacyjnej, nie może świadczyć o tym, że doszło do
pozbawienia możliwości obrony praw reprezentowanego w rozumieniu art. 401 pkt
2 k.p.c.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie powoda jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814 k.p.c.). O kosztach
postępowania zażaleniowego orzeczono stosownie do art. 98 k.p.c., art. 108 § 1
k.p.c. oraz §§ 6, 12, 15-16 rozporządzenia MS z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...) (Dz.U. nr 163, poz. 1349 ze
zm.).