Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 5/10
POSTANOWIENIE
Dnia 19 marca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Józef Iwulski
w sprawie z powództwa T. K.
przeciwko . Polska Sp. z o.o.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 19 marca 2010 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 10 września 2009 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania i
odstępuje od obciążenia powódki kosztami postępowania
kasacyjnego strony pozwanej.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 10 września 2009 r., Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych - po ponownym rozpoznaniu sprawy - oddalił apelację
powódki T. K. od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy z dnia 27 września 2007 r.,
wydanego w sprawie przeciwko . Polska Spółce z o.o. o zapłatę, a ponadto zasądził
od powódki na rzecz pozwanej kwotę 3.463,97 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Wyrok Sądu Okręgowego powódka zaskarżyła skargą kasacyjną, zarzucając
w niej obrazę art. 31 i 37 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze
2
zm.) oraz art. 378 § 1 k.p.c. Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
powódka uzasadniła powołaniem się na jej oczywistą zasadność. W szczególności
powódka zarzuciła Sądowi odwoławczemu, że nie odniósł się on „do całości
twierdzeń powódki zawartych w jej zeznaniach złożonych przed tym Sądem".
Tymczasem skoro pozwany pracodawca „nie wykonał swojego ustawowego
obowiązku" (nie wystąpił o zwrot nadpłaconego podatku), to powinien naprawić
wynikłą z tego powodu szkodę poprzez zapłatę równowartości nadpłaconego
podatku wraz z odsetkami. Zdaniem skarżącej, ponieważ jej roszczenie zgłoszone
w pozwie było oparte na art. 415 k.c., to nie mogło dojść do jego przedawnienia,
chociażby z uwagi na treść ówcześnie obowiązującego art. 442 k.c. Sąd Okręgowy
powinien uwzględnić z urzędu „możliwość naruszenia przez pozwanego treści
przepisów prawa materialnego" powołanych w podstawach kasacyjnych, a skoro
tego nie uczynił, to przedmiotowa skarga jest oczywiście uzasadniona.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną pozwana wniosła o odmowę przyjęcia
skargi do rozpoznania, ewentualnie o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powódki
kosztów postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę
kasacyjną do rozpoznania, jeżeli jest oczywiście uzasadniona. W sytuacji, gdzie
przesłanką wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania jest twierdzenie
skarżącego, że skarga jest oczywiście uzasadniona, argumentacja tego wniosku
powinno zawierać wywód prawny wskazujący, w czym wyraża się ta „oczywistość" i
wykazanie tego. Skarżący powinien zatem wykazać kwalifikowany charakter
oczywistego naruszenia prawa (postanowienie Sądu Najwyższego z 10 stycznia
2003 r., V CZ 187/02, OSNC 2004 nr 3, poz. 49) oraz że zastosowanie przepisu
prawnego błędnie interpretowanego spowodowało wydanie oczywiście
nieprawidłowego orzeczenia (postanowienie Sądu Najwyższego z 7 stycznia 2003
r., I PK 227/02, OSNP 2004 nr 13, poz. 230).
Z wywodów zamieszczonych w skardze powódki nie wynika, by zaskarżony
wyrok Sądu Okręgowego był dotknięty kwalifikowanymi wadami, powodującymi
uznanie, że przedmiotowe orzeczenie oczywiście narusza art. 378 § 1 k.p.c.,
wskutek niezastosowania do stanu faktycznego sprawy przepisów ustawy o
3
podatku dochodowym od osób fizycznych powołanych w podstawie kasacyjnej.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, że wydanie przez Sąd Okręgowy
zaskarżonego wyroku w nastąpiło wskutek uchylenia przez Sąd Najwyższy (w
sprawie o sygnaturze II PK 174/08) w tej sprawie poprzedniego wyroku Sądu
drugiej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu
apelacyjnym. Zgodnie z art. 39820
k.p.c. sąd, któremu sprawa została przekazana w
wyniku uwzględnienia skargi kasacyjnej, jest związany wykładnią prawa dokonaną
w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Zatem ponownie rozpoznający niniejszą
sprawę w postępowaniu odwoławczym Sąd drugiej instancji był związany poglądem
Sądu Najwyższego, że pobrany z dochodu powódki podatek dochodowy nie
stanowił nakładu poniesionego przez nią na poczet umowy przyrzeczonej. Sąd
drugiej instancji związany był również poglądem, że podatek jest daniną -
świadczeniem publicznoprawnym - na rzecz Skarbu Państwa, a więc nie można
przyjąć, że prawidłowo obliczony przez pozwaną, a następnie pobrany z dochodu
powódki i wpłacony do właściwego urzędu skarbowego podatek, jest nienależnym
świadczeniem uzyskanym przez pozwaną, które jako nakład powódki na poczet
umowy przyrzeczonej powinien podlegać zwrotowi na jej rzecz na podstawie z art.
410 § 2 k.c. Zgodnie z wiążącą wykładnią Sądu Najwyższego, szczegółowego
wyjaśnienia wymagało ustalenie, dlaczego składka ubezpieczeniowa uiszczana na
rzecz powódki przez pozwanego pracodawcę była dochodem ze stosunku pracy,
wobec którego ma zastosowanie termin przedawnienia zawarty w art. 291 § 1 k.p.
Ponownie rozpoznając sprawę, Sąd Okręgowy kierując się wykładnią
zawartą w powołanym wyroku Sądu Najwyższego, miał więc obowiązek
ustosunkowania się w szczególności do zarzutów apelacji, w ramach których
powódka nie wskazywała naruszenia art. 31 i 37 ust. 4 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych. Z tego powodu nie można czynić pod adresem
Sądu odwoławczego zarzutu ewidentnej obrazy przepisów podatkowych wskutek
ich niezastosowania do stanu faktycznego sprawy, tym bardziej że podstawą
prawną zgłoszonego w pozwie roszczenia odszkodowawczego były przepisy prawa
cywilnego (prawa zobowiązań), a nie prawa podatkowego. Sąd odwoławczy,
uznając bezzasadność powództwa, oparł uzasadnienie rozstrzygnięcia na
ustaleniu, że powódka nie poniosła szkody (bo uzyskała za swoją zgodą
4
świadczenie w postaci ochrony ubezpieczeniowej w określonym czasie w zamian
za powinność odprowadzenia podatku dochodowego). Strona pozwana nie może
więc ponosić jakiejkolwiek odpowiedzialności cywilnej (ani deliktowej, ani
kontraktowej). Powołując się zaś na art. 321 § 1 k.p.c. Sąd odwoławczy uznał, że
poza jego kognicją pozostają okoliczności i twierdzenia związane z ewentualnym
nienależytym wykonaniem przez pozwaną zobowiązania do zawarcia umowy
przyrzeczonej, czy też ewentualnej szkody powódki wywołanej niedokonaniem na
jej rzecz cesji umowy ubezpieczenia. W tym stanie rzeczy pozbawionym racji jest
twierdzenie skarżącej jakoby wniesiona przez nią skarga była oczywiście
uzasadniona z uwagi na skalę uchybień Sądu drugiej instancji dokonanych przy
wydaniu zaskarżonego orzeczenia.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji na podstawie
art. 3989
§ 2 k.p.c., odstępując jednocześnie od obciążania powódki kosztami
postępowania kasacyjnego na mocy art. 102 k.p.c.