Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2013r. w Katowicach

sprawy z odwołania T. Z. (T. Z. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury w obniżonym wieku

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział

w C.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Częstochowie

z dnia 25 maja 2012r. sygn. akt IV U 1145/11

oddala apelację.

/-/ SSA K. Merker /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA M. Procek

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1384/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 czerwca 2011r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń
Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu T. Z.
(ur. (...)) prawa do emerytury, powołując się na art. 184 w związku z art. 39 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009r„ nr 153,
poz. 1227).

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury, zarzucając błąd w wyliczeniach przyjętych przez organ rentowy.

Wyrokiem z dnia 25 maja 2012r. (sygn. akt IV U 1145/11) Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie w punkcie 1 zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu T. Z. prawo do emerytury za okres od 31 października 2011r. do 30 listopada 2011r. Natomiast w punkcie 2 tegoż wyroku umorzył postępowanie w pozostałym zakresie.

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony w dniu 20 maja 2011r. złożył do organu rentowego wniosek o ustalenie uprawnienia do świadczenia emerytalnego w obniżonym wieku emerytalnym.

Na dzień 31 grudnia 1998r. ubezpieczony legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 25 lat, w tym 9 lat, 5 miesięcy i 21 dni pracy wykonywanej
w warunkach szczególnych - pracy górniczej, co daje możliwość skrócenia wieku emerytalnego o 4,5 roku, tj. do ukończenia przez ubezpieczonego 60 lat i 6 miesięcy.

Dokonując oceny prawnej, Sąd Okręgowy powołał się na treść art. 39, 50 a oraz
184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2009.153.1227) stwierdzając, że w niniejszym stanie faktycznym ubezpieczony złożył wniosek do organu rentowego w dniu 20 maja 2011r., domagając się
od tegoż miesiąca ustalenia uprawnień do emerytury. Jednakże, zważając na okres, o który można w niniejszej sprawie obniżyć ubezpieczonemu powszechny wiek emerytalny, tj.
o 4,5 roku, Sąd I instancji uznał, że spełnia on warunki do uzyskania prawa do emerytury
w wieku 60 lat i 6 miesięcy. Natomiast wiek ten osiągnie on w dniu(...)., bowiem jak już wyżej wskazano, urodził się w dniu(...) Zatem datą, od której najwcześniej można było przyznać ubezpieczonemu emeryturę, stanowi zdaniem Sądu Okręgowego dzień 31 października 2011r.

Uwzględniając, iż w toku postępowania organ rentowy, działając na kolejny wniosek ubezpieczonego, decyzją z dnia 18 stycznia 2012r. ustalił mu uprawnienie do emerytury od dnia 1 grudnia 2011r., Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 22 czerwca 2011r. i przyznał ubezpieczonemu T. Z. prawo do emerytury za okres od dnia 31 października 2011r. do 30 listopada 2011r., umarzając postępowanie w pozostałym zakresie.

Apelację od powyższego wyroku wniósł organ rentowy.

Zaskarżając powyższy wyrok w zakresie punktu 1, apelujący zarzucił mu naruszenie przepisów prawa procesowego, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, tj. art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 k.p.c., poprzez zmianę decyzji organu rentowego, która według ustaleń Sądu na dzień jej wydania była prawidłowa, a w konsekwencji naruszenie art. 184 w zw. z art. 39 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 ze zm.), poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury w sytuacji braku podstaw do takiego rozstrzygnięcia.

Wskazując na powyższe zarzuty apelacji, organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i oddalenie odwołania ubezpieczonego ewentualnie
o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Motywując wniesiony środek odwoławczy, apelujący wskazał, że zgodnie
z utrwalonym orzecznictwem, w postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do świadczenia, sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania.

Organ rentowy podkreślił, że zarówno w chwili złożenia przez ubezpieczonego wniosku o świadczenie (20 maja 2011r.), jak i w dniu wydania zaskarżonej decyzji, ubezpieczony nie spełniał niezbędnego warunku do przyznania świadczenia, tj.
nie legitymował się posiadaniem odpowiedniego wieku emerytalnego - w przypadku ubezpieczonego - w wysokości 60 lat i 6 miesięcy.

Ubezpieczony zarzucał błędne wyliczenie przez organ rentowy stażu jego pracy
w górnictwie, jednakże Sąd w uzasadnieniu orzeczenia potwierdził prawidłowość wyliczeń organu rentowego.

W sytuacji, gdy wyniki postępowania sądowego prowadzonego w zakresie zarzutów postawionych przez odwołującego się, jak i co do wszystkich innych okoliczności wziętych przez Sąd I instancji pod rozwagę z urzędu, wskazują na brak podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd powinien był według apelującego, zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalić odwołanie.

Jednocześnie organ rentowy wyjaśnił, że decyzją z dnia 18 stycznia 2012r., przyznał ubezpieczonemu emeryturę, ale podstawą do wydania tej pozytywnej dla ubezpieczonego decyzji był nowy stan faktyczny, tj. ukończenie przez ubezpieczonego wymaganego wieku
60 lat i 6 miesięcy. Decyzja ta została wydana na skutek nowego wniosku z dnia 6 grudnia 2011r. i dlatego nie może mieć, zdaniem skarżącego, wpływu na ocenę legalności zaskarżonej decyzji z dnia 22 czerwca 2011r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie.

Ponowna analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także zarzutów podniesionych w apelacji prowadzi, zdaniem Sądu Apelacyjnego, do wniosku, że zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego jest prawidłowy. Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji, co do opisanego przezeń stanu faktycznego, jak również podziela ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd ten dokonał trafnej interpretacji przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie. Powyższe czyni zbytecznym ponowne przytaczanie ustaleń oraz szczegółowych rozważań zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 1998r.,
sygn. I PKN 339/98).

Przede wszystkim należy zauważyć, że spór w niniejszej sprawie dotyczył ustalenia czy ubezpieczony spełnia warunki do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 w zw. z art. 39 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm., dalej jako ustawa emerytalna).

W chwili wydawania zaskarżonej decyzji przez organ rentowy, ubezpieczony
nie spełniał jedynie warunku w postaci legitymowania się odpowiednim wiekiem emerytalnym. Dlatego też organ rentowy prawidłowo ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie uznał, że na datę wydania zaskarżonej decyzji ubezpieczony, nie spełniając powyższego warunku, nie nabył jeszcze prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej.

Przy czym podkreślić należy, że ubezpieczony osiągnął wymagany prawem wiek emerytalny w dniu(...). bowiem wtedy ukończył 60 lat i 6 miesięcy -
a więc przed wydaniem zaskarżonego wyroku.

Sąd Apelacyjny ma na względzie, iż z art. 316 § 1 k.p.c. wynika ogólna zasada obowiązująca w postępowaniu cywilnym, zgodnie z którą podstawą rozstrzygnięcia roszczenia jest stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Na gruncie spraw
z zakresu ubezpieczeń społecznych reguła ta doznaje weryfikacji z tego względu, że postępowanie sądowe w tych sprawach wszczynane jest na skutek odwołania wniesionego od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, które zastępuje pozew. Postępowanie to ma zatem charakter odwoławczy, a jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem wydanej decyzji. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się jednak, że zasada ta nie ma charakteru absolutnego. Ma ona bowiem uzasadnienie tylko wtedy, kiedy odwołanie się do art. 316
§ 1 k.p.c. wypaczałoby charakter postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i prowadziłoby do jaskrawego pominięcia odrębności tego postępowania, poprzez całkowite pozbawienie znaczenia postępowania administracyjnego poprzedzającego postępowanie sądowe. Niebezpieczeństwa takiego nie ma w sytuacji, kiedy spełnienie się ostatniej z przesłanek prawa do świadczenia w trakcie postępowania sądowego jest oczywiste
i niekwestionowane przez organ rentowy (zob. między innymi wyroki z dnia 10 marca 1998r., II UKN 555/97, OSNAPiUS 1999, Nr 5, poz. 181; z dnia 20 maja 2004r., II UK 395/03, OSNP 2005, Nr 3, poz. 43; z dnia 25 stycznia 2005r., I UK 152/04, OSNP 2005, Nr 17,
poz. 273; z dnia 2 sierpnia 2007r., III UK 25/07, OSNP 2008 nr 19-20, poz. 293).

W niniejszej sprawie ubezpieczony, osiągając w dniu (...) wymagany prawem wiek emerytalny, spełnił ostatni warunek nabycia prawa do wcześniejszej emerytury - czego nie kwestionował organ rentowy - spełniając tym samym warunki określone w art. 184 w zw. z art. 39 ustawy emerytalnej.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, co do spełnienia pozostałych warunków nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, uznając, że ubezpieczony spełnia łącznie wszystkie warunki niezbędne
do przyznania emerytury, wynikające z treści art. 184 i art. 39 ustawy z dnia
17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(tekst jedn.: Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c., orzekł jak
w sentencji.

/-/ SSA K. Merker /-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA M. Procek

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR