Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 29/10
POSTANOWIENIE
Dnia 25 maja 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Henryk Pietrzkowski
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie z powództwa Miasta W.
przeciwko T. K.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 maja 2010 r.,
na skutek zażalenia pełnomocnika pozwanej na zawarte w pkt 4
wyroku Sądu Okręgowego z dnia 27 października 2009 r.,
postanowienie dotyczące wynagrodzenia za udzieloną
z urzędu pomoc prawną,
odrzuca zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem zawartym w wyroku z dnia 27 października 2009 r. Sąd
Okręgowy zasądził od strony powodowej Miasta W. na rzecz pozwanej T. K. 300
złotych tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną jej z urzędu przez
adwokata M. K. przed sądem drugiej instancji oraz oddalił wniosek o przyznanie
wynagrodzenia w pozostałej części.
Na rozstrzygnięcie w zakresie oddalenia powyższego wniosku pełnomocnik
pozwanej złożył zażalenie, żądając jego zmiany przez przyznanie mu stosownego
wynagrodzenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c., dodanym przez ustawę z dnia 19 marca
2009 r. zmieniającą kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 69, poz. 592),
zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej
instancji co do kosztów procesu, które nie były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu
pierwszej instancji. Przepis ten rozszerza krąg wyjątków od zasady, że nie
przysługuje zażalenie do Sądu Najwyższego na postanowienia sądu drugiej
instancji inne, niż kończące postępowanie w sprawie. Jako przepis o charakterze
wyjątkowym powinien być interpretowany ściśle.
Stosownie do art. 98 k.p.c., regulującego zwrot kosztów procesu, strona
przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie
koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty
procesu). Do kosztów tych zalicza się między innymi koszty zastępstwa
procesowego strony przez adwokata. Jednakże zwrot kosztów procesu, w tym
kosztów adwokackich, należy się stronie na zasadach określonych w art. 98 k.p.c.
jedynie wówczas, gdy wygrała sprawę. Jeżeli ją przegrała i korzystała z pomocy
prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu, nie otrzyma
zwrotu kosztów procesu na podstawie art. 98 k.p.c., a więc nie otrzyma też kosztów
związanych z działaniem pełnomocnika z urzędu. W takiej sytuacji powstaje
subsydiarny obowiązek Skarbu Państwa wypłacenia pełnomocnikowi z urzędu
wynagrodzenia za świadczoną pomoc prawną, o czym stanowi art. 29 ust. 1 ustawy
3
z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (jedn. tekst: Dz.U. z 2009 r., Nr 146,
poz. 1188 ze zm.) i wydane na jego podstawie przepisy paragrafów 19 - 21
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz.1348 ze zm.), a także
odpowiadające im przepisy rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców
prawnych. Świadczenie pomocy prawnej z urzędu jest działaniem dla dobra
publicznego, umożliwiającym realizację w postępowaniu cywilnym zasady równości
i prawa do sądu. Obowiązek pokrycia tych kosztów spoczywający na Skarbie
Państwa ma charakter publicznoprawny i nie jest obowiązkiem pokrycia kosztów
procesu w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego dotyczących
tych kosztów. Rozstrzygnięcie sądu w takiej sytuacji o kosztach nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej stronie z urzędu nie jest orzeczeniem w przedmiocie
kosztów procesu (porównaj postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia
2007 r. III CZ 61/07, nie publ. oraz uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia
25 czerwca 2009 r. III CZP 36/09, nie publ., postanowienie SN z 17 listopada
2009 r., III CZ 53/09, nie publ.). Z tych względów nie można go też uznać
za postanowienie „co do kosztów procesu” w rozumieniu art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c.,
który, jak wskazano wyżej, powinien być wykładany ściśle. Wszystko to prowadzi
do wniosku, że także na gruncie nowej regulacji przewidzianej w powyższym
przepisie, niedopuszczalne jest zażalenie do Sądu Najwyższego na postanowienie
sądu drugiej instancji w przedmiocie przyznania od Skarbu Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej stronie z urzędu w postępowaniu
apelacyjnym.
Biorąc to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art.
39821
i art. 373 k.p.c. odrzucił zażalenie.

I CZ 29/10

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia