Sygn. akt III CZ 14/10
POSTANOWIENIE
Dnia 27 maja 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
w sprawie egzekucyjnej z wniosku wierzyciela "S.(...)" sp. z o.o. w T.
przeciwko dłużnikom M. C. i E. C.
o egzekucję z nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 maja 2010 r.,
zażalenia dłużników na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 3 lutego 2010 r., sygn. akt II Cz (…),
1) oddala zażalenie;
2) zasądza od dłużników solidarnie na rzecz wierzyciela kwotę 137 zł (sto
trzydzieści siedem) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 3 lutego 2010 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił zażalenie
dłużników M. C. i E. C. wniesione od postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia 30
listopada 2009 r. w przedmiocie oddalenia skargi na czynność Komornika Sądowego
przy Sądzie Rejonowym w S. dotyczącą opisu i oszacowania nieruchomości będącej
przedmiotem egzekucji (pkt 1) oraz zasądził solidarnie od dłużników na rzecz
wierzyciela „S.(...)” Spółki z o.o. w T. kwotę 77 zł tytułem kosztów postępowania
zażaleniowego (pkt 2). Na postanowienie w przedmiocie kosztów dłużnicy wnieśli
2
zażalenie, zarzucając naruszenie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 13 § 2
k.p.c. przez jego niezastosowanie. W odpowiedzi wierzyciel wniósł o oddalenie
zażalenia oraz o zasądzenie od dłużników solidarnie na rzecz wierzyciela zwrotu
kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu
kończącym sprawę w instancji. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c., strona przegrywająca
sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do
celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powołany przepis ustanawia dwie zasady
rozstrzygania o kosztach procesu, tj. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu oraz
zasadę orzekania o zwrocie kosztów niezbędnych i celowych.
Do niezbędnych kosztów postępowania strony reprezentowanej przez
zawodowego pełnomocnika zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki
opłat określone przez Ministra Sprawiedliwości w rozporządzeniu z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z
2002 r. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), wydatki jednego pełnomocnika, koszty sądowe oraz
koszty nakazanego przez sąd ewentualnego osobistego stawiennictwa strony (art. 98 §
3 k.p.c.). W przedmiotowej sprawie do kosztów postępowania wywołanego skargą na
czynności komornika zaliczono koszty wynagrodzenia pełnomocnika wierzyciela, tj.
radcy prawnego L. P., w wysokości 60 zł (§ 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 8
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy
prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu) oraz koszty opłaty skarbowej od
pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.
Obciążając dłużników kosztami postępowania zażaleniowego poniesionymi przez
wierzyciela Sąd Okręgowy w K. zastosował ogólną zasadę dotyczącą rozstrzygania o
kosztach postępowania - zawartą w art. 98 k.p.c. - przewidującą obciążenie strony
przegrywającej kosztami postępowania. Wyjątkiem od tej reguły jest orzeczenie o
kosztach postępowania na podstawie art. 102 k.p.c., według którego w wypadkach
szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część
kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Sama treść przepisu przemawia za
tezą, że jego wykładnia nie może być rozszerzająca (por. postanowienie SN z dnia 13
października 1976 r., IV PZ 61/76, LEX nr 7856, postanowienie SN z dnia 26 stycznia
3
2007 r., V CSK 292/06, LEX nr 232807), a w konsekwencji zastosowanie art. 102 k.p.c.
może mieć miejsce w sytuacjach wyjątkowych.
Uwzględniając powyższe zarzut niezastosowania art. 102 k.p.c. jest chybiony. W
przedmiotowej sprawie dłużnicy nie wykazali na czym polega wyjątkowość zaistniałej
sytuacji. Ograniczyli się jedynie do stwierdzenia, że przemawia za tym sytuacja
osobista, majątkowa i zarobkowa dłużników, brak nakładu pracy wierzyciela oraz brak
zawiłości sprawy. Za szczególnie uzasadniony wypadek w rozumieniu art. 102 k.p.c. nie
może być potraktowana okoliczność, że w stosunku do dłużników prowadzone jest
postępowanie egzekucyjne, gdyż stan taki jest spowodowany przez samych dłużników,
którzy nie uczynili zadość obowiązkowi wynikającemu z tytułu wykonawczego, który
podlega przymusowej egzekucji. Dłużnicy nie wykazali także szczególnych okoliczności
dotyczących ich sytuacji osobistej i zarobkowej. Natomiast brak zawiłości sprawy oraz
związany z tym niski nakład pracy wierzyciela związany z postępowaniem wywołanym
zażaleniem dłużników został uwzględniony w wysokości kosztów postępowania
zażaleniowego zasądzonych od dłużników na rzecz wierzyciela.
Wobec powyższego zażalenie na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3
k.p.c. podlegało oddaleniu. O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Najwyższy
orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c., art. 105 § 2 k.p.c. w zw. z art. 108
§ 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. oraz § 12 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 1 i § 2 ust. 1 i 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy
prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349
ze zm.).