Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 25 MAJA 2010 R.
III KZ 38/10
Na wydane przez sąd odwoławczy postanowienie w przedmiocie
kosztów postępowania zażalenie nie przysługuje.
Przewodniczący: sędzia SN D. Rysińska.
Sędziowie SN: P. Hofmański (sprawozdawca), J. Sobczak.
Sąd Najwyższy – Izba Karna w sprawie Marcina T., w związku z za-
żaleniem pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, adwokata A. N. na po-
stanowienie Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 3 lutego 2010 r., w przedmio-
cie odmowy zasądzenia na jego rzecz kosztów pomocy prawnej udzielonej
z urzędu w postępowaniu odwoławczym, na podstawie art. 430 § 1 w zw. z
art. 429 § 1 k.p.k.
postanowił p o z o s t a w i ć zażalenie b e z r o z p o z n a n i a .
U Z A S A D N I E N I E
Postanowieniem Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 3 lutego 2010 r.,
odmówiono pełnomocnikowi oskarżyciela posiłkowego adwokatowi A. N.
zasądzenia na jego rzecz kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w
postępowaniu odwoławczym.
Powyższe postanowienie zaskarżone zostało przez pełnomocnika
oskarżyciela posiłkowego, z zarzutem obrazy przepisów postępowania,
2
która mogła mieć wpływ na jego treść, to jest art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. i
przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez
Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(Dz. U. Nr 163, poz. 1248 ze zm.), poprzez ich błędną wykładnię.
Zażalenie pełnomocnika zostało przyjęte zarządzeniem Przewodni-
czącego Wydziału w Sądzie Apelacyjnym w G. z dnia 31 marca 2010 r. i
przedstawione do rozpoznania Sądowi Najwyższemu.
W ocenie Sądu Najwyższego zażalenie pełnomocnika oskarżyciela
zostało przyjęte wadliwie, w związku z czym podlegało pozostawieniu bez
rozpoznania na podstawie art. 430 § 1 k.p.k. Zażalenie jest bowiem niedo-
puszczalne z mocy ustawy w rozumieniu art. 429 § 1 k.p.k., w zw. z art.
426 § 2 k.p.k., który zamyka drogę do kontroli odwoławczej orzeczeń wy-
danych przez sąd odwoławczy.
Nie ulega wątpliwości, że w świetle art. 616 § 2 k.p.k. wydatki ponie-
sione przez Skarb Państwa, w tym także dokonane z tytułu nieopłaconej
przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez adwokatów (art.
618 § 1 pkt 11 k.p.k.) wchodzą w skład kosztów sądowych. Zgodnie z art.
626 § 3 k.p.k. na orzeczenie w przedmiocie kosztów przysługuje zażalenie.
Zgodnie jednak z art. 426 § 2 k.p.k. od orzeczeń sądu odwoławczego, in-
nych niż wydane przez sąd odwoławczy na skutek odwołania, nie przysłu-
guje środek odwoławczy, chyba że ustawa stanowi inaczej. W świetle tej
regulacji pojawia się pytanie o wzajemną relację pomiędzy art. 626 § 3
k.p.k. i art. 426 § 2 k.p.k. Uznanie, że przepis art. 626 § 3 k.p.k. jest jednym
z przypadków, w którym ustawa „stanowi inaczej” w rozumieniu art. 426 § 2
k.p.k. prowadziłoby do uznania dopuszczalności zażalenia w przedmioto-
wej sprawie.
Taka interpretacja byłaby jednak, zdaniem Sądu Najwyższego, nie-
prawidłowa. Przepis art. 626 § 3 k.p.k. nie może być bowiem uznany za
3
„stanowiący inaczej” niż art. 426 § 2 k.p.k., albowiem z jego treści w spo-
sób niebudzący wątpliwości wynika, iż dotyczy on jedynie orzeczeń w
przedmiocie kosztów wydanych przez sąd pierwszej instancji, a nie przez
sąd odwoławczy. Zgodnie z tym przepisem, zażalenie takie przysługuje,
„jeżeli nie wniesiono apelacji”, ten zaś warunek jest w zupełności irrele-
wantny wobec układu procesowego występującego w rozpoznawanej
sprawie. Dodać przy tym należy, że z żadnego innego przepisu Kodeksu
postępowania karnego nie wynika dopuszczalność wniesienia zażalenia na
orzeczenie sądu odwoławczego w przedmiocie kosztów postępowania (w
szczególności nie wynika ona z art. 426 § 3 k.p.k., określającego odstęp-
stwa od reguły określonej w § 2 tego przepisu).
Dodatkowy argument, potwierdzający prawidłowość przyjętego przez
Sąd Najwyższy kierunku interpretacji, odwołuje się do braku możliwości
różnicowania granic dopuszczalności zażalenia w układzie procesowym
występującym w niniejszej sprawie i w układzie procesowym występującym
wówczas, gdy kwestia należności z tytułu nieopłaconej przez strony pomo-
cy prawnej udzielonej z urzędu rozstrzygnięta byłaby w wyroku sądu odwo-
ławczego. W tej ostatniej sytuacji droga do zażalenia byłaby zamknięta z
uwagi na treść art. 426 § 1 k.p.k., zaś art. 626 § 3 k.p.k. drogi takiej z
oczywistych powodów nie mógłby otwierać.
W sytuacji, gdy orzeczenie w przedmiocie kosztów wydane zostało
przez sąd apelacyjny, otwarciu drogi odwoławczej stoi ponadto na prze-
szkodzie art. 27 k.p.k., w świetle którego Sąd Najwyższy rozpoznaje środki
odwoławcze jedynie w wypadkach określonych w ustawie. Nie jest zaś Sąd
Najwyższy sądem odwoławczym w relacji do sądu powszechnego (por. po-
stanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2006 r., III KZ 8/06, R-
OSNKW 2006, poz. 637 oraz z dnia 26 października 2007 r., V KZ 66/07,
R-OSNKW 2007, poz. 2404).
4
Reasumując, Sąd Najwyższy doszedł do przekonania, że na wydane
przez sąd odwoławczy postanowienie w przedmiocie kosztów postępowa-
nia zażalenie nie przysługuje.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.

III KZ 38/10

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia