Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 16/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 8 czerwca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Flemming-Kulesza (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gersdorf
SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania Stanisława P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 8 czerwca 2010 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 stycznia 2009 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w pkt 1 w części oddalającej
apelację w zakresie początkowej daty przyznania świadczenia i
sprawę w tej części przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania
kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 stycznia 2009 r. Sąd Apelacyjny Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I od
wyroku Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6
grudnia 2007 r. zmieniającego decyzję organu rentowego z dnia 5 września 2006 r.
i przyznającego wnioskodawcy Stanisławowi P. prawo do renty z tytułu częściowej
niezdolności do pracy na okres 5 lat do dnia 14 marca 2006 r., a także zasądził od
organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kwotę 220 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego za drugą instancję.
W sprawie tej ustalono, że ubezpieczony, urodzony w 1955 r., zatrudniony
jako mechanik samochodowy, operator wózka widłowego, pracownik fizyczny, w
dniu 14 marca 2006 r. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty. Decyzją z dnia
5 września 2006 r. organ rentowy odmówił mu przyznania prawa do renty z
ogólnego stanu zdrowia. Ubezpieczony domagał się zmiany tej decyzji i przyznania
prawa do renty, twierdząc, że nie posiada obecnie sprawności fizycznej
pozwalającej na wykonywanie pracy robotnika wykwalifikowanego na ogólnym
rynku pracy w wymiarze pełnego etatu.
Sąd Okręgowy, po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłych z zakresu
neurologii, otolaryngologii, gastroenterologii i medycyny pracy ustalił, że
ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy i przyznał mu prawo do renty z
tytułu częściowej niezdolności do pracy z ogólnego stanu zdrowia na okres 5 lat,
począwszy od 14 marca 2006 r.
W apelacji organ rentowy zarzucił naruszenie między innymi art. 100 ust. 2
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), sygnalizując, że ubezpieczony
pobierał zasiłek chorobowy do dnia 11 kwietnia 2006 r., a zatem zaskarżony wyrok
naruszał prawo co daty początkowej przyznanej renty.
Po rozpoznaniu apelacji, Sąd Apelacyjny w pełni podzielił stanowisko Sądu
pierwszej instancji, że ubezpieczony w znacznym stopniu utracił zdolność do pracy
zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji i nie jest zdolny do pracy mechanika
samochodowego na ogólnym rynku pracy.
3
Wyrok ten organ rentowy zaskarżył jedynie w zakresie początkowej daty
przyznanego świadczenia, zarzucając w skardze kasacyjnej naruszenie art. 100
ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przez jego niezastosowanie i zbyt
wczesne przyznanie prawa do renty. Dlatego skarga kasacyjna jest oczywiście
uzasadniona.
W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w
zaskarżonej części i orzeczenie, że prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności
do pracy z ogólnego stanu zdrowia przysługuje od dnia 12 kwietnia 2006 r.,
ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania,
a także o zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania procesowego wg
norm przypisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna „w zakresie początkowej daty” przyznania
ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 14
marca 2006 r. jest usprawiedliwiona, ponieważ w rozpoznawanej sprawie
wielokrotnie pojawiała się sprawa korzystania przez ubezpieczonego z prawa do
zasiłku chorobowego do dnia 11 kwietnia 2006 r.. Na tę okoliczność wskazywał
organ rentowy już w odpowiedzi na odwołanie, a także w apelacji od wyroku Sądu
pierwszej instancji, w której apelujący organ rentowy sformułował zarzut naruszenia
art. 100 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach, którego Sąd drugiej instancji nie
weryfikował i nie rozpoznał.
Wprawdzie prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy powstaje z dniem
spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jego nabycia (art. 100 ust. 1
ustawy o emeryturach i rentach), to jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy,
świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy
wypłacane na podstawie Kodeksu pracy, prawo do renty powstaje z dniem
zaprzestania pobierania tych świadczeń (ust. 2 tego przepisu). Z powyższego nie
wynika, że prawo do renty powstaje od daty złożenia wniosku rentowego już
dlatego, że świadczenie wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do
określonego świadczenia, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym
4
zgłoszono wniosek (art. 129 ust. 1 ustawy). Oznacza to, że w razie złożenia
wniosku rentowego w danym miesiącu prawo do renty z tytułu niezdolności do
pracy przyznaje się i wypłaca od dnia złożonego wniosku tylko wtedy, gdyby
ustalono, że w tym konkretnym dniu zostały spełnione warunki wymagane do
przyznania dochodzonego prawa, a ubezpieczony nie korzysta z żadnego z innych
wyżej wymienionych świadczeń za czas niezdolności do pracy. W innym razie
prawo do renty przysługuje od początku miesiąca, w którym złożony był wniosku
rentowy. Natomiast jeżeli w dniu spełnienia wszystkich warunków do przyznania
emerytury lub renty osoba uprawniona pobiera zasiłek chorobowy lub inne
świadczenie za czas niezdolności do pracy, to ustalone prawo do emerytury lub
renty powstaje i może być realizowane z dniem zaprzestania pobierania świadczeń
krótkoterminowych (art. 100 ust. 2 ustawy). W konsekwencji istnieje potrzeba
zweryfikowania okresu pobierania zasiłku chorobowego i wskazania prawidłowej
daty początkowej przyznania świadczenia rentowego, dlatego w zaskarżonym
zakresie Sąd Najwyższy wyrokował na podstawie art. 39815
k.p.c., pozostawiając
Sądowi Apelacyjnemu rozstrzygnięcie wniosku skarżącego organu rentowego w
przedmiocie kosztów postępowania.