Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PZ 19/10
POSTANOWIENIE
Dnia 9 czerwca 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Roman Kuczyński (przewodniczący)
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
SSN Romualda Spyt
w sprawie z powództwa N. R.
przeciwko Regionalnemu Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa […]
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 9 czerwca 2010 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 10 lutego 2010 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z 10 lutego 2010 r. Sąd Okręgowy odrzucił skargę
kasacyjną powódki N. R. wniesioną od wyroku tego Sądu z 19 marca 2009 r., gdyż
przy wartości przedmiotu sporu przekraczającej 50 tys. zł skarga kasacyjna
powinna być opłacona opłatą stosunkową liczoną od wartości przedmiotu
zaskarżenia a nie opłatą podstawową 30 zł (postanowienie Sądu Najwyższego z 23
listopada 2006 r., II PZ 43/06, OSNP 2007 nr 23-24, poz. 353). Podstawę
odrzucenia skargi stanowił przepis art. 1302
§ 3 k.p.c. Mimo jego uchylenia z dniem
1 lipca 2009 r. ustawą z 5 grudnia 2008 r. (Dz.U. Nr 234, poz. 1571) przepis ten
stosuje się z mocy art. 8 tej ustawy do spraw wszczętych przed dniem wejścia jej w
2
życie.
W zażaleniu zarzucono naruszenie art. 3986
§ 2 w związku z art. 3987
§ 1 i §
2 k.p.c., albowiem „niesłusznie" skarga kasacyjna została odrzucona po doręczeniu
powódce zarządzenia z 18 września 2009 r. o doręczeniu odpowiedzi strony
przeciwnej na skargę kasacyjną. Naruszono zatem art. 3987
§ 2 k.p.c., stanowiący,
że po zarządzeniu doręczenia odpowiedzi skarżącemu, sąd drugiej instancji
niezwłocznie przedstawia skargę kasacyjną i odpowiedź wraz z aktami sprawy
Sądowi Najwyższemu. Niezależnie, postanowienie o odrzuceniu skargi było
niezgodne również z art. 3986
§ 2 k.p.c. w związku z art. 35 zdanie drugie ustawy z
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych, albowiem niesłusznie Sąd Okręgowy przyjął,
iż wartość przedmiotu sporu w sprawie jest wyższa od 50 tys., a co za tym idzie,
opłata uiszczona od skargi powinna być opłatą stosunkową liczoną do wartości
przedmiotu zaskarżenia.
W odpowiedzi pozwana wniosła o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów
zastępstwa procesowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie niezasadnie odrzuciło skargę kasacyjną na
podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c. Skarga kasacyjna została wniesiona po uchyleniu
tego przepisu 1 lipca 2009 r. Zauważył to Sąd Okręgowy, lecz błędnie przyjął, że w
takiej sytuacji przepis ten stosuje się z mocy art. 8 ustawy zmieniającej z 5 grudnia
2008 r. do spraw wszczętych przed dniem wejścia jej w życie. Wszczęcie
postępowania w rozumieniu art. 8 ust. 1 tej ustawy oznacza jednak wszczęcie
postępowania kasacyjnego przez wniesienie skargi kasacyjnej. Jeżeli więc skarga
kasacyjna wpłynęła po wejściu w życie ustawy nowelizującej, to nie ma do niej
zastosowania art. 1302
§ 3 k.p.c., zatem nie może być odrzucona na podstawie
tego przepisu. Uchylenie art. 1302
§ 3 k.p.c. oznaczało zamiar prawodawcy
usunięcia przepisu sankcjonującego odrzucenie a limine nienależycie opłaconej
skargi kasacyjnej wniesionej przez profesjonalnego pełnomocnika. Po uchyleniu
przepisu przewidziana w nim sankcja upadła i nie znajduje innego umocowania.
Oznacza to, że skarga kasacyjna nie może być odrzucona a limine, bez
zastosowania procedury naprawczej. Stanowisko to potwierdza uchwała
powiększonego składu Sądu Najwyższego z 15 czerwca 2010 r., II UZP 4/10, w
3
której stwierdzono, że: „Nieopłacona skarga kasacyjna złożona przez adwokata lub
radcę prawnego po wejściu w życie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie
ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr
234, poz. 1571) podlega odrzuceniu w razie niewykonania zarządzenia
wyzywającego do opłacenia skargi (art. 3986
§ 2 k.p.c. w związku z art. 130 § 1
k.p.c.)”. Uchwale nadano moc zasady prawnej.
Nieprawidłowe zastosowanie art. 1302
§ 3 k.p.c. jako podstawy odrzucenia
skargi zdecydowało o uchyleniu zaskarżonego postanowienia.
Natomiast zarzuty zażalenia nie są trafne.
Nie istnieje zakaz odrzucenia skargi kasacyjnej przez sąd drugiej instancji po
doręczeniu skarżącej odpowiedzi na skargę strony przeciwnej. Nie wynika on z art.
3987
§ 2 k.p.c. Przeciwnie skarga podlega obligatoryjnemu odrzuceniu przez sąd
drugiej instancji w sytuacjach opisanych w art. 3986
§ 2 k.p.c. Z tych samych
przyczyn skargę odrzuciłby Sąd Najwyższy, gdyby nie odrzucił jej sąd drugiej
instancji, czyli bez względu na to czy doszło do doręczenia odpisu skargi stronie
przeciwnej i jej odpowiedzi na skargę skarżącej (art. 3986
§ 3 k.p.c.).
Co do rodzaju opłaty od skargi – podstawowa czy stosunkowa - to zgodnie z
art. 35 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
decyduje tu pierwotna wartość przedmiotu sporu (z dalszą argumentacją jak w
powołanym przez Sąd Okręgowy postanowieniu Sądu Najwyższego z 23 listopada
2006 r., II PZ 43/06). Analiza akt sprawy potwierdza relację (choćby uzasadnienie
wyroku Sądu pierwszej instancji), że wartość przedmiotu sporu przekraczała 50 tys.
zł (powódka dochodziła odszkodowania za nierówne traktowanie i
zadośćuczynienia za mobbing w kwotach po 3.810 zł oraz wyrównania
wynagrodzenia za 3 lata w kwocie 42.210 zł, nadto diety 297 zł). To, że apelacja
nie została odrzucona ze względu na właściwą opłatę nie znosi obowiązku
prawidłowego opłacenia skargi kasacyjnej.
Z powyższych motywów orzeczono jak w sentencji, stosownie do art. 3941
§
2 i 3 oraz art. 39815
§ 1 k.p.c.