Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CO 37/10
POSTANOWIENIE
Dnia 3 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Henryk Pietrzkowski
SSN Lech Walentynowicz
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 3 września 2010 r. skargi F. C.
o wznowienie postępowania zakończonego uchwałą Sadu Najwyższego z dnia 3
sierpnia 2010 r., sygn. akt III SW (…),
stwierdzającą ważność wyboru B. K. na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
dokonanego w dniu 4 lipca 2010 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
W skardze o wznowienie postępowania skarżący (mający status wyborcy) powołał
się na podstawy określone w art. 401 pkt 1 i 2 k.p.c., wskazując między innymi – jak to
wynika z treści skargi – że postępowanie dotknięte było nieważnością z powodu
pozbawienia go możności obrony swoich praw (art. 379 pkt 5 k.p.c.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Przede wszystkim na wstępie należy wyjaśnić, że skarga o wznowienie
postępowania dotyczy postępowania zakończonego uchwałą Sądu Najwyższego,
podjętą przez cały skład Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych. W
2
myśl zaś art. 413 k.p.c., sędzia, którego udziału lub zachowania się w procesie
poprzednim dotyczy skarga, wyłączony jest od orzekania w postępowaniu ze skargi o
wznowienie. Również z art. 48 § 1 k.p.c. wynika, że sędzia, który brał udział w wydaniu
orzeczenia objętego skargą o wznowienie, nie może orzekać co do tej skargi. Z
utrwalonej wykładni przytoczonych przepisów wynika, że wyłączenie obejmuje wszystkie
czynności wchodzące w zakres badania dopuszczalności wznowienia oraz
rozpoznawania skargi.
Wobec zaistniałej przyczyny wyłączenia sędziów wskazanej Izby sprawa niniejsza,
na podstawie przepisu § 32 regulaminu Sądu Najwyższego, została przekazana do
rozpoznania Izbie Cywilnej.
Odnosząc się natomiast do merytorycznego aspektu sprawy, należy podkreślić, że
z przepisów ustawy z 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r., Nr 72, poz. 467) dotyczących ważności wyboru
Prezydenta Rzeczypospolitej wynika, iż przeciwko wyborowi Prezydenta
Rzeczypospolitej może być wniesiony do Sądu Najwyższego – nie później niż w ciągu
trzech dni od dnia podania wyników wyborów do wiadomości publicznej przez
Państwową Komisję Wyborczą – protest z powodu naruszenia przepisów ustawy albo z
powodu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom, jeżeli to naruszenie lub
przestępstwo miało wpływ na wynik wyborów, przy czym protest ten może wnieść
wyborca, który w dniu wyborów był umieszczony w spisie wyborców w jednym z
obwodów głosowania. Prawo wniesienia protestu przysługuje również podmiotom
zgłaszającym kandydatów oraz komisjom wyborczym (art. 72 i 73). Sąd Najwyższy
rozpatruje protest w postępowaniu nieprocesowym, stosując odpowiednio przepisy
Kodeksu postępowania cywilnego (art. 75 ust. 1). Uczestnikami postępowania
wywołanego protestem są z mocy ustawy: wnoszący protest, właściwa komisja
wyborcza i Prokurator Generalny oraz przedstawiciel Państwowej Komisji Wyborczej
(art. 75 ust. 2).
Z przepisów art. 76 ustawy z 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej wynika natomiast, że na podstawie sprawozdania z wyborów
przedstawionego przez Państwową Komisję Wyborczą oraz po rozpoznaniu protestów
Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych rozstrzyga o ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej (ust. 1 tegoż
artykułu). Rozstrzygnięcie w powyższym przedmiocie Sąd Najwyższy podejmuje w
formie uchwały nie później niż w 30 dniu po podaniu wyników wyborów do wiadomości
3
publicznej przez Państwową Komisję Wyborczą na posiedzeniu z udziałem Prokuratora
Generalnego i przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej (ust. 2 tegoż artykułu).
Treść przytoczonej regulacji świadczy, że ustawodawca w sposób ścisły i
precyzyjny określił krąg uczestników postępowania prowadzonego na podstawie art. 76
wymienionej ustawy. Uczestnikami tymi są wyłącznie Prokurator Generalny i
przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej. Oznacza to, że ewentualne
uczestnictwo skarżącego w tym postępowaniu było niedopuszczalne. Zgodnie natomiast
z art. 524 § 2 k.p.c., w postępowaniu nieprocesowym zainteresowany, który nie był
uczestnikiem postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym
co do istoty sprawy, może żądać wznowienia postępowania, jeżeli postanowienie to
narusza jego prawa. W takim wypadku stosuje się przepisy o wznowieniu postępowania
z powodu pozbawienia możności działania. Chodziłoby zatem o podstawę wznowienia
przewidzianą w art. 401 pkt 2 k.p.c. Skoro jednak skarżący w ogóle nie mógł być
uczestnikiem postępowania dotyczącego ważności wyboru Prezydenta
Rzeczypospolitej, to w rezultacie nie może też domagać się jego wznowienia.
W tym stanie rzeczy skarga o wznowienie postępowania jako niedopuszczalna
podlegała z mocy art. 410 § 1 w zw. z art. 12 § 2 k.p.c. odrzuceniu. Dlatego też
orzeczono, jak w sentencji.