II CZ 67/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 67/10
POSTANOWIENIE
Dnia 8 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
w sprawie z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej N.(...) przy ul. Ż. w S.
przeciwko E. M.
o nakazanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 września 2010 r.,
zażalenia pozwanej
na postanowienie Sądu Okręgowego w S. z dnia 9 września 2009 r., sygn. akt II Cz (…),
uchyla zaskarżone postanowienie w pkt 2,
pozostawia koszty postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym do
rozstrzygnięcia w orzeczeniu końcowym.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9 września 2009 r. Sąd Okręgowy w S. oddalił zażalenie
pozwanej E. M. na postanowienie Sądu Rejonowego w S. z dnia 4 lutego 2009 r.
(oddalające zarzuty pozwanej w przedmiocie istnienia podstaw do odrzucenia pozwu w
niniejszej sprawie) oraz zasądził od niej na rzecz powódki Wspólnoty Mieszkaniowej
N.(...) przy ul. Ż. w S. kwotę 60 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu zażaleniowym.
2
Sąd Okręgowy uznał zażalenie za bezzasadne, nie uzasadnił natomiast
rozstrzygnięcia o kosztach.
Pozwana zaskarżyła powyższe postanowienie zażaleniem w części dotyczącej
kosztów zastępstwa procesowego, wnosząc o jego uchylenie w zaskarżonym zakresie i
zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów zastępstwa procesowego. Zarzuciła błędne i
niezgodne ze stanem faktycznym uznanie, iż w niniejszej sprawie nie zachodzą
okoliczności przemawiające za zastosowaniem określonej w art. 102 k.p.c. zasady
słuszności przy orzekaniu o kosztach postępowania; niewłaściwą wykładnię przepisu
art. 98 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie zasady, iż w postanowieniach rozstrzygających
kwestie incydentalne nie orzeka się w ogóle o zwrocie kosztów tych postępowań, lecz
dopiero w orzeczeniu kończącym całe postępowanie; brak podstawowych i koniecznych
elementów postanowienia określonych w art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c. w
związku z art. 13 § 2 k.p.c., w szczególności w zakresie dotyczącym kosztów
postępowania; brak dokładnej analizy materiału dowodowego w sprawie, a w
konsekwencji naruszenie naczelnej zasady postępowania dowodowego, określonej w
art. 232 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c., wedle której dowody przeprowadza się nie
tylko na wniosek stron postępowania, ale także z urzędu, w odniesieniu do okoliczności
uzasadniających zwolnienie skarżącej w niniejszej sprawie od kosztów sądowych w
zakresie obowiązku uiszczenia opłaty od zażalenia na postanowienie z dnia 4 lutego
2009 r.; naruszenie normy zawartej w art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
poprzez dowolne pominięcie w ramach oceny dowodów ustaleń odnośnie sytuacji
majątkowej skarżącej poczynionych przez referendarza sądowego, który zwolnił
skarżącą od kosztów sądowych w zakresie obowiązku uiszczenia opłaty od zażalenia na
postanowienie z dnia 4 lutego 2009 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 1 pkt 2 zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na
postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które nie były przedmiotem
rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie
zawiera ani wskazania podstawy prawnej, ani motywów, którymi kierował się Sąd
Okręgowy rozstrzygając o kosztach postępowania zażaleniowego, co oznacza, że
uzasadnienie nie odpowiada wymogom przewidzianym w art. 328 § 2 k.p.c. w związku z
art. 361 k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 25 lutego 2010 r., sygn. akt V CZ 7/10,
teza opublikowana w Biuletynie SN nr 4/10, s. 14). Nie jest rolą Sądu Najwyższego
poszukiwanie przyjętych przez Sąd Okręgowy motywów rozstrzygnięcia w przedmiocie
3
kosztów procesu, co jest niezbędne do oceny zasadności podniesionych w zażaleniu
zarzutów naruszenia art. 102 k.p.c., art. 232 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. w związku z
art. 13 § 2 k.p.c.
Zawarte w zaskarżonym postanowieniu orzeczenie o kosztach postępowania
zażaleniowego podlega jednak uchyleniu przede wszystkim dlatego, że narusza zasadę,
w myśl której w postanowieniach rozstrzygających kwestie incydentalne nie orzeka się w
ogóle o zwrocie kosztów tych postępowań, następuje to dopiero w orzeczeniu
kończącym całe postępowanie, koszty postępowania incydentalnego ponosi zaś strona,
która ostatecznie przegrała sprawę (zob.: postanowienie SN z dnia 10 października
2007 r., sygn. akt II PZ 36/07, OSNP z 2008 r., nr 21-22, poz. 319; wyrok SN z dnia 30
kwietnia 1973 r., sygn. akt II CR 159/73, OSNC z 1974 r., nr 5, poz. 90; postanowienie
SN z dnia 7 listopada 1966 r., sygn. akt I PZ 66/66, OSP z 1968 r., nr 1, poz. 7).
Wobec powyższego, na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3
k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 8 września 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
w sprawie z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej N.(...) przy ul. Ż. w S.
przeciwko E. M.
o nakazanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 września 2010 r.,
zażalenia pozwanej
na postanowienie Sądu Okręgowego w S. z dnia 9 września 2009 r., sygn. akt II Cz (…),
uchyla zaskarżone postanowienie w pkt 2,
pozostawia koszty postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym do
rozstrzygnięcia w orzeczeniu końcowym.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9 września 2009 r. Sąd Okręgowy w S. oddalił zażalenie
pozwanej E. M. na postanowienie Sądu Rejonowego w S. z dnia 4 lutego 2009 r.
(oddalające zarzuty pozwanej w przedmiocie istnienia podstaw do odrzucenia pozwu w
niniejszej sprawie) oraz zasądził od niej na rzecz powódki Wspólnoty Mieszkaniowej
N.(...) przy ul. Ż. w S. kwotę 60 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w
postępowaniu zażaleniowym.
2
Sąd Okręgowy uznał zażalenie za bezzasadne, nie uzasadnił natomiast
rozstrzygnięcia o kosztach.
Pozwana zaskarżyła powyższe postanowienie zażaleniem w części dotyczącej
kosztów zastępstwa procesowego, wnosząc o jego uchylenie w zaskarżonym zakresie i
zasądzenie na rzecz skarżącej kosztów zastępstwa procesowego. Zarzuciła błędne i
niezgodne ze stanem faktycznym uznanie, iż w niniejszej sprawie nie zachodzą
okoliczności przemawiające za zastosowaniem określonej w art. 102 k.p.c. zasady
słuszności przy orzekaniu o kosztach postępowania; niewłaściwą wykładnię przepisu
art. 98 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie zasady, iż w postanowieniach rozstrzygających
kwestie incydentalne nie orzeka się w ogóle o zwrocie kosztów tych postępowań, lecz
dopiero w orzeczeniu kończącym całe postępowanie; brak podstawowych i koniecznych
elementów postanowienia określonych w art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c. w
związku z art. 13 § 2 k.p.c., w szczególności w zakresie dotyczącym kosztów
postępowania; brak dokładnej analizy materiału dowodowego w sprawie, a w
konsekwencji naruszenie naczelnej zasady postępowania dowodowego, określonej w
art. 232 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c., wedle której dowody przeprowadza się nie
tylko na wniosek stron postępowania, ale także z urzędu, w odniesieniu do okoliczności
uzasadniających zwolnienie skarżącej w niniejszej sprawie od kosztów sądowych w
zakresie obowiązku uiszczenia opłaty od zażalenia na postanowienie z dnia 4 lutego
2009 r.; naruszenie normy zawartej w art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.
poprzez dowolne pominięcie w ramach oceny dowodów ustaleń odnośnie sytuacji
majątkowej skarżącej poczynionych przez referendarza sądowego, który zwolnił
skarżącą od kosztów sądowych w zakresie obowiązku uiszczenia opłaty od zażalenia na
postanowienie z dnia 4 lutego 2009 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 1 pkt 2 zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na
postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które nie były przedmiotem
rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia nie
zawiera ani wskazania podstawy prawnej, ani motywów, którymi kierował się Sąd
Okręgowy rozstrzygając o kosztach postępowania zażaleniowego, co oznacza, że
uzasadnienie nie odpowiada wymogom przewidzianym w art. 328 § 2 k.p.c. w związku z
art. 361 k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 25 lutego 2010 r., sygn. akt V CZ 7/10,
teza opublikowana w Biuletynie SN nr 4/10, s. 14). Nie jest rolą Sądu Najwyższego
poszukiwanie przyjętych przez Sąd Okręgowy motywów rozstrzygnięcia w przedmiocie
3
kosztów procesu, co jest niezbędne do oceny zasadności podniesionych w zażaleniu
zarzutów naruszenia art. 102 k.p.c., art. 232 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. w związku z
art. 13 § 2 k.p.c.
Zawarte w zaskarżonym postanowieniu orzeczenie o kosztach postępowania
zażaleniowego podlega jednak uchyleniu przede wszystkim dlatego, że narusza zasadę,
w myśl której w postanowieniach rozstrzygających kwestie incydentalne nie orzeka się w
ogóle o zwrocie kosztów tych postępowań, następuje to dopiero w orzeczeniu
kończącym całe postępowanie, koszty postępowania incydentalnego ponosi zaś strona,
która ostatecznie przegrała sprawę (zob.: postanowienie SN z dnia 10 października
2007 r., sygn. akt II PZ 36/07, OSNP z 2008 r., nr 21-22, poz. 319; wyrok SN z dnia 30
kwietnia 1973 r., sygn. akt II CR 159/73, OSNC z 1974 r., nr 5, poz. 90; postanowienie
SN z dnia 7 listopada 1966 r., sygn. akt I PZ 66/66, OSP z 1968 r., nr 1, poz. 7).
Wobec powyższego, na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3
k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.