II CZ 101/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 101/10
POSTANOWIENIE
Dnia 6 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
w sprawie z wniosku J. K.
przy uczestnictwie A. K. i A. B.
o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po F. B.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 6 października 2010 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania A B.
na postanowienie Sądu Okręgowego w G. z dnia 26 maja 2010 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w G. odrzucił apelację
uczestniczki postępowania A. B. od postanowienia Sądu Rejonowego w M. z dnia 26
sierpnia 2009 r. zmieniającego postanowienie tegoż Sądu z dnia 10 maja 2001 r. o
stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłej F. B., jako nienależycie opłaconą.
Sąd Okręgowy wskazał, że postanowienie zaskarżone apelacją ma charakter
orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku. Pełnomocnik uczestniczki postępowania,
wnosząc apelację od tego orzeczenia, powinien – stosownie do art. 50 pkt 1 ustawy z
2
dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz.
1398 ze zm.) – zapłacić wpis w kwocie 100 zł. Tymczasem wniósł on opłatę w kwocie 50
zł, a więc w wysokości zaniżonej. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 373 w związku z art.
370 i art.1302
§ 1 k.p.c., apelacja podlega odrzuceniu.
W zażaleniu na to postanowienie uczestniczka postępowania wniosła o jego
uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c. Sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty
pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego środki
odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę kasacyjną, skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od wyroku
zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza sądowego)
podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez
stronę wartości przedmiotu zaskarżenia.
Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy –
Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz.
1571), przepisy tej ustawy, w tym także art. 1302
§ 3 k.p.c., stosuje się do postępowań
wszczętych po dniu jej wejścia w życie (tj. po dniu 1 lipca 2009 r.). Chodzi tu o fakt
wszczęcia postępowania w danej sprawie przed sądem powszechnym.
W związku z tym, że wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia
spadku został złożony 24 grudnia 2008 r. miał zastosowanie przepis art. 1302
§ 3 k.p.c.
w poprzednim brzmieniu, zgodnie z którym Sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie
opłaty wniesione przez adwokata m.in. środki zaskarżenia podlegające opłacie
w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości
przedmiotu zaskarżenia.
Dopuszczalność stosowania surowszego rygoru w odniesieniu do pism
procesowych, obarczonych brakami fiskalnymi, wnoszonych przez pełnomocników
procesowych będących profesjonalistami, została wielokrotnie potwierdzona przez
Trybunał Konstytucyjny, który wskazywał, że nie można mówić o nadmiernym
rygoryzmie, jeżeli strona postępowania zastąpiona jest w postępowaniu przed sądem
powszechnym przez adwokata, radcę prawnego czy rzecznika patentowego (podmiot
profesjonalny). Z samej bowiem istoty zastępstwa procesowego wypełnianego przez
profesjonalnego pełnomocnika wynika uprawnione założenie, że pełnomocnik ten
będzie działał fachowo, zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą oraz należytą starannością
3
(por. np. wyrok z dnia 12 września 2006 r., SK 21/05, OTKZU 2006 nr 8A, poz. 103;
wyrok z dnia 17 listopada 2008 r., SK 33/07, OTK-A 2008 nr 9, poz. 154: wyrok z dnia
28 maja 2009 r., P 87/08, OTK-A 2009 nr 5, poz. 72: wyrok z dnia 14 września 2009 r.,
SK 47/07, OTK-A 2009 nr 8, poz. 122, por. także np. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia
22 lutego 2006 r., III CZP 6/06, OSNC 2007 nr 1, poz. 5).
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako
nieuzasadnione (art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 6 października 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
w sprawie z wniosku J. K.
przy uczestnictwie A. K. i A. B.
o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po F. B.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 6 października 2010 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania A B.
na postanowienie Sądu Okręgowego w G. z dnia 26 maja 2010 r., sygn. akt V Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 26 maja 2010 r. Sąd Okręgowy w G. odrzucił apelację
uczestniczki postępowania A. B. od postanowienia Sądu Rejonowego w M. z dnia 26
sierpnia 2009 r. zmieniającego postanowienie tegoż Sądu z dnia 10 maja 2001 r. o
stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłej F. B., jako nienależycie opłaconą.
Sąd Okręgowy wskazał, że postanowienie zaskarżone apelacją ma charakter
orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku. Pełnomocnik uczestniczki postępowania,
wnosząc apelację od tego orzeczenia, powinien – stosownie do art. 50 pkt 1 ustawy z
2
dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz.
1398 ze zm.) – zapłacić wpis w kwocie 100 zł. Tymczasem wniósł on opłatę w kwocie 50
zł, a więc w wysokości zaniżonej. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 373 w związku z art.
370 i art.1302
§ 1 k.p.c., apelacja podlega odrzuceniu.
W zażaleniu na to postanowienie uczestniczka postępowania wniosła o jego
uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1302
§ 3 k.p.c. Sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty
pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego środki
odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę kasacyjną, skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od wyroku
zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza sądowego)
podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez
stronę wartości przedmiotu zaskarżenia.
Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy –
Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 234, poz.
1571), przepisy tej ustawy, w tym także art. 1302
§ 3 k.p.c., stosuje się do postępowań
wszczętych po dniu jej wejścia w życie (tj. po dniu 1 lipca 2009 r.). Chodzi tu o fakt
wszczęcia postępowania w danej sprawie przed sądem powszechnym.
W związku z tym, że wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia
spadku został złożony 24 grudnia 2008 r. miał zastosowanie przepis art. 1302
§ 3 k.p.c.
w poprzednim brzmieniu, zgodnie z którym Sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie
opłaty wniesione przez adwokata m.in. środki zaskarżenia podlegające opłacie
w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę wartości
przedmiotu zaskarżenia.
Dopuszczalność stosowania surowszego rygoru w odniesieniu do pism
procesowych, obarczonych brakami fiskalnymi, wnoszonych przez pełnomocników
procesowych będących profesjonalistami, została wielokrotnie potwierdzona przez
Trybunał Konstytucyjny, który wskazywał, że nie można mówić o nadmiernym
rygoryzmie, jeżeli strona postępowania zastąpiona jest w postępowaniu przed sądem
powszechnym przez adwokata, radcę prawnego czy rzecznika patentowego (podmiot
profesjonalny). Z samej bowiem istoty zastępstwa procesowego wypełnianego przez
profesjonalnego pełnomocnika wynika uprawnione założenie, że pełnomocnik ten
będzie działał fachowo, zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą oraz należytą starannością
3
(por. np. wyrok z dnia 12 września 2006 r., SK 21/05, OTKZU 2006 nr 8A, poz. 103;
wyrok z dnia 17 listopada 2008 r., SK 33/07, OTK-A 2008 nr 9, poz. 154: wyrok z dnia
28 maja 2009 r., P 87/08, OTK-A 2009 nr 5, poz. 72: wyrok z dnia 14 września 2009 r.,
SK 47/07, OTK-A 2009 nr 8, poz. 122, por. także np. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia
22 lutego 2006 r., III CZP 6/06, OSNC 2007 nr 1, poz. 5).
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako
nieuzasadnione (art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.).