WA 31/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
WYROK Z DNIA 9 LISTOPADA 2010 R.
WA 31/10
W rozumieniu art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. –
Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.) karalne na je-
go podstawie polowanie bez posiadania do tego uprawnień oznacza rów-
nież polowanie bez zgody dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego
(art. 42 ust. 1), a polowanie indywidualne – bez stosownego ku temu upo-
ważnienia wymienionego podmiotu (art. 42 ust. 8), natomiast wykonywane
poza obwodem łowieckim – bez specjalnej decyzji właściwego starosty do-
puszczającej odłów lub odstrzał redukcyjny zwierzyny (art. 45 ust. 3), cho-
ciażby polujący miał w ogóle uprawnienia podstawowe, selekcjonerskie lub
sokolnicze (art. 42 ust. 3).
Przewodniczący: sędzia SN W. Błuś.
Sędziowie SN: E. Matwijów (sprawozdawca), A. Tomczyk.
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk J. Żak.
Sąd Najwyższy w sprawie gen. bryg. rez. Mariana D., płk. Eugeniu-
sza G., ppłk. rez. Czesława N. oskarżonych o popełnienie przestępstw
określonych w art. 231 § 2 k.k. i innych, po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej
na rozprawie w dniu 9 listopada 2010 r., apelacji wniesionych przez obroń-
ców oskarżonych od wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia
31 maja 2010 r.,
u t r z y m a ł w mocy zaskarżony wyrok.
2
Z u z a s a d n i e n i a :
I. gen. bryg. rez. Marian D. został oskarżony o to, że:
„1. w nieustalonym bliżej czasie, od dnia 1 grudnia 2005 r. do dnia 31
stycznia 2006 r. w K. będąc żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, w ob-
rębie obiektu wojskowego – na terenie lotniska wojskowego przynależnego
do Jednostki Wojskowej X. w M. stanowiącym obiekt o charakterze spe-
cjalnym w granicach jego ogrodzenia, nie wchodzącym w skład obwodu
łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w sytuacji,
w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim
stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo łowieckie nie
wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny, polował nie
posiadając uprawnień do polowania,
to jest o czyn określony w art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.),
2. w nieustalonym bliżej czasie, od dnia 1 grudnia 2005 r. do 31 stycznia
2006 r. w K. będąc żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, w obrębie
obiektu wojskowego – na terenie lotniska wojskowego przynależnego do
Jednostki Wojskowej X. w M. stanowiącym obiekt o charakterze specjal-
nym w granicach jego ogrodzenia, nie wchodzącym w skład obwodu ło-
wieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r.
– Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w sytuacji,
w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim
stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo łowieckie nie
wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny, polował nie
posiadając uprawnień do polowania,
3
to jest o czyn określony w art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.),
3. w nieustalonym bliżej czasie, od dnia 1 grudnia 2005 r. do dnia 31
stycznia 2006 r. w K. będąc żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, w ob-
rębie obiektu wojskowego – na terenie lotniska wojskowego przynależnego
do Jednostki Wojskowej X. w M. stanowiącym obiekt o charakterze spe-
cjalnym w granicach jego ogrodzenia, nie wchodzącym w skład obwodu
łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r., Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w sytua-
cji, w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem Ło-
wieckim stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo ło-
wieckie nie wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny,
polował nie posiadając uprawnień do polowania,
to jest o czyn z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo
łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.)”,
II. płk Eugeniusz G. został oskarżony m.in. o to, że:
„(...) 2. w nieokreślonym bliżej czasie, pomiędzy dniem 1 grudnia 2005 r. a
31 stycznia 2006 r. w K. będąc funkcjonariuszem publicznym żołnierzem w
czynnej służbie wojskowej oraz sprawując funkcje dowódcy Jednostki Woj-
skowej X. w M. w zamiarze, aby gen. bryg. rez. Marian D., wówczas peł-
niący czynną służbę wojskową na stanowisku zastępcy dowódcy Jednostki
Wojskowej Y. w B. oraz ppłk rez. Czesław N. pełniący w tym czasie zawo-
dową służbę wojskową na stanowisku Wojskowego Komendanta Uzupeł-
nień w M. popełnili czyny zabronione polegające na prowadzeniu polowań
bez uprawnień, w ten sposób, że wbrew szczególnemu prawnemu obo-
wiązkowi, którego źródłem był fakt sprawowania funkcji dowódcy Jednostki
Wojskowej X. w M., posiadając obiektywną możliwość zapobieżenia ich
popełnienia ułatwił ich popełnienie w ten sposób, że umożliwił prowadzenie
przez te osoby polowania na terenie lotniska wojskowego przynależnego
4
do Jednostki Wojskowej X. w M., pomimo tego, iż stanowił on obiekt o cha-
rakterze specjalnym w granicach jego ogrodzenia, niewchodzący w skład
obwodu łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 paździer-
nika 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w
sytuacji, w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem
Łowieckim stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo
łowieckie nie wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny,
to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze
zm.),
3. w nieokreślonym bliżej czasie, pomiędzy dniem 1 grudnia 2005 r. a 31
stycznia 2006 r. w K., będąc funkcjonariuszem publicznym – żołnierzem w
czynnej służbie wojskowej oraz sprawując funkcję dowódcy Jednostki Woj-
skowej X. w M. w zamiarze, aby gen. bryg. rez. Marian D., wówczas peł-
niący czynną służbę wojskową na stanowisku zastępcy dowódcy Jednostki
Wojskowej Y. w B. oraz ppłk rez. Czesław N. pełniący w tym czasie zawo-
dową służbę wojskową na stanowisku Wojskowego Komendanta Uzupeł-
nień w M. popełnili czyny zabronione polegające na prowadzeniu polowań
bez uprawnień w ten sposób, że wbrew szczególnemu prawnemu obo-
wiązkowi, którego źródłem był fakt sprawowania funkcji dowódcy Jednostki
Wojskowej X. w M., posiadając obiektywną możliwość zapobieżenia ich
popełnienia ułatwił ich popełnienie w ten sposób, że umożliwił prowadzenie
przez te osoby polowania na terenie lotniska wojskowego przynależnego
do Jednostki Wojskowej X. w M., pomimo tego, iż stanowił on obiekt o cha-
rakterze specjalnym w granicach jego ogrodzenia, niewchodzący w skład
obwodu łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 paździer-
nika 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.),
w sytuacji, w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem
5
Łowieckim stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo
łowieckie nie wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny,
to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze
zm.),
4. w nieokreślonym bliżej czasie, pomiędzy dniem 1 grudnia 2005 r. a 31
stycznia 2006 r. w K., będąc funkcjonariuszem publicznym – żołnierzem w
czynnej służbie wojskowej oraz sprawując funkcje dowódcy Jednostki Woj-
skowej X. w M. w zamiarze, aby gen. bryg. rez. Marian D., wówczas peł-
niący czynną służbę wojskową na stanowisku zastępcy dowódcy Jednostki
Wojskowej Y. w B. oraz ppłk rez. Czesław N. pełniący w tym czasie zawo-
dową służbę wojskową na stanowisku Wojskowego Komendanta Uzupeł-
nień w M. popełnili czyny zabronione polegające na prowadzeniu polowań
bez uprawnień w ten sposób, że wbrew szczególnemu prawnemu obo-
wiązkowi, którego źródłem był fakt sprawowania funkcji dowódcy Jednostki
Wojskowej X. w M., posiadając obiektywną możliwość zapobieżenia ich
popełnienia ułatwił ich popełnienie w ten sposób, że umożliwił prowadzenie
przez te osoby polowania na terenie lotniska przynależnego do Jednostki
Wojskowej X. w M., pomimo tego, iż stanowił on obiekt o charakterze spe-
cjalnym w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r.
Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w sytuacji, w
której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim
stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo łowieckie nie
wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny,
to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze
zm.) (...)”
III. ppłk rez. Czesław N. został oskarżony o to, że:
6
„w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. w K., bę-
dąc żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, na terenie lotniska wojsko-
wego przynależnego do Jednostki Wojskowej X. w M. stanowiącym obiekt
o charakterze specjalnym w granicach jego ogrodzenia, nie wchodzący w
skład obwodu łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13
października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. Nr 147, poz. 713 ze zm.;
Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm. oraz Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz.
1066 ze zm.), w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego
zamiaru, w sytuacji, w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim
Związkiem Łowieckim – na podstawie art. 45 ust. 3 cyt. ustawy Prawo ło-
wieckie nie wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny –
nie mniej niż 60 razy polował nie posiadając uprawnień do polowania,
to jest o czyn z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo
łowieckie (Dz. U. Nr 147, poz. 713 ze zm. i teksty jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr
42, poz. 372, ze zm. oraz Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, ze zm.) w zw.
z art. 12 k.k.)”.
Wojskowy Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 31 maja 2010 r.
uznał:
1. gen. bryg. rez. Mariana D. za winnego popełnienia zarzucanych mu czy-
nów, przyjmując, iż stanowią one ciąg przestępstw z art. 53 pkt 4 ustawy z
dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie w zw. z art. 91 § 1 k.k., i za
to na podstawie art. 53 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo ło-
wieckie w zw. z art. 91 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 58 § 3 k.k. i art. 33 §
1 i 3 k.k. wymierzył karę 50 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość
1 stawki dziennej na kwotę 70 zł. Na podstawie art. 47 § 2 k.k. Sąd orzekł
od oskarżonego na rzecz Polskiego Związku Wędkarskiego – Zarząd
Główny w W. nawiązkę w wysokości 500 zł.
2. płk. Eugeniusza G. za winnego popełnienia trzech czynów opisanych w
pkt. 2-4 aktu oskarżenia przyjmując, iż stanowią one ciąg przestępstw z art.
7
18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. –
Prawo łowieckie i w zw. z art. 91 § 1 k.k., a nadto (...) na podstawie art. 53
ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie w zw. z art. 91 § 1
k.k. przy zastosowaniu art. 60 § 1 i § 6 pkt 3 k.k. oraz 33 § 1 i 3 k.k., wy-
mierzył oskarżonemu płk. Eugeniuszowi G. 50 stawek dziennych grzywny
określając wysokość 1 stawki na kwotę 70 zł, a w oparciu o przepis art. 47
§ 2 k.k. orzekł nawiązkę w wysokości 500 zł na rzecz Polskiego Związku
Wędkarskiego – Zarząd Główny w W., (...).
3. ppłk. rez. Czesława N. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu,
stanowiącego występek z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie w zw. z art. 12 k.k., przy czym liczbę przypadków nie-
legalnego polowania określił na nie mniej niż dwadzieścia. Na podstawie
art. 53 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie przy za-
stosowaniu art. 58 § 3 k.k. i art. 33 § 1 i 3 k.k. wymierzył oskarżonemu płk.
rez. Czesławowi N. 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość
jednej stawki na 75 zł, a w oparciu o przepis art. 47 § 2 k.k. orzekł nawiąz-
kę w wysokości 1000 zł na rzecz Polskiego Związku Wędkarskiego – Za-
rząd Główny w W. Na mocy art. 41 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego śro-
dek karny zakazu zajmowania stanowiska łowczego w Kole Łowieckim
„Bażant” w M. przez okres roku.
Apelację od powyższego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych.
I. Obrońca oskarżonego gen. bryg. rez. Mariana D., zaskarżając wy-
rok w całości zarzucił:
- obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 53 pkt 4 prawa łowieckiego
przez niezasadne przyjęcie, że czyn polegający na polowaniu bez upo-
ważnienia do wykonywania polowania indywidualnego jest równoznaczny z
wykonywaniem polowania bez uprawnień;
- obrazę art. 7 k.p.k. wskutek wadliwej oceny zeznań świadka Adama B.,
8
- błąd w ustaleniach faktycznych, które oparte zostały na sprzecznych ze
sobą i nielogicznych zeznaniach świadka Adama B.
Na tej podstawie, autor apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyro-
ku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów.
II. Obrońca oskarżonego płk. Eugeniusza G., zaskarżając wyrok w
całości zarzucił:
1. w odniesieniu do czynów z pkt. 2,3 i 4 wyroku:
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, pole-
gający na przyjęciu, że stan zgromadzonych w sprawie dowodów jest wy-
starczający dla ustalenia, że płk Eugeniusz G. umożliwił popełnienie prze-
stępstw kłusownictwa przez współoskarżonych gen. bryg. rez. Mariana D. i
ppłk. rez. Czesława N., poprzez wykonywanie przez te osoby polowań na
terenie lotniska wojskowego w K.M., oparciu orzeczenia wyłącznie na ze-
znaniach świadka Adama B., w sytuacji, gdy dowody z wyjaśnień oskarżo-
nych i zeznań świadków obrony oraz dowody z dokumentów wskazują co
innego, przez co doszło do naruszenia zasad procesowych określonych w
art. 4 i 7 k.p.k. (...),
4. generalnie wobec całości rozstrzygnięcia:
- naruszenie przepisów postępowania – art. 42 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., po-
legające na globalnym przywołaniu dowodów w sposób zbiorczy, powodu-
jące brak możliwości przeprowadzenia kontroli ustaleń faktycznych, po-
przez jedynie wybiórcze omówienie okoliczności mających znaczenie w
sprawie, pozostawienie poza oceną uzupełnień materiału dowodowego z
zeznań świadków pochodzących z przewodu sądowego i sporządzonych
protokołów, nieodniesienie się do dowodów przyjętych przez Sąd, a mają-
cych znaczenie przy ocenie braku uprawnień oskarżonego płk. Eugeniusza
G. (...).
W oparciu o podniesione wyżej zarzuty obrońca płk. Eugeniusza G.
wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie go od popełnienia
9
przypisanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpozna-
nia.
III. Obrońca oskarżonego ppłk. rez. Czesława N. zarzucił:
- błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu na skutek naru-
szenia art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., że oskarżony
dopuścił się zarzucanych w akcie oskarżenia nie mniej niż 20 czynów w
sytuacji, gdy zgromadzony materiał dowodowy na takie ustalenia nie po-
zwala.
- obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 53 ust. 4 ustawy
z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie przez jego błędną wy-
kładnię, i na tej podstawie wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskar-
żonego od zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zarzuty podniesione w złożonych apelacjach nie zasługują na
uwzględnienie, co czyni wniesione środki odwoławcze bezzasadnymi. (...)
Podnoszony we wszystkich apelacjach zarzut obrazy art. 53 pkt. 4
ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r.
Nr 127, poz. 1066 ze zm.), przez błędne jego zastosowanie jest niezasad-
ny.
Pogląd obrońców oskarżonych, że skoro wszyscy oskarżeni posiadali
pozwolenia na posiadanie broni myśliwskiej, to bezpodstawne jest czynie-
nie im zarzutu naruszenia art. 53 pkt 4 powołanej wyżej ustawy z dnia 13
października 1995 r. – Prawo łowieckie, jest niesłuszny.
Jak trafnie dostrzegł Sąd pierwszej instancji, warunkiem legalności
polowania jest posiadanie odpowiednich uprawnień do wykonywania polo-
wania. Samo posiadanie pozwolenia na broń myśliwską oraz członkostwo
w Polskim Związku Łowieckim nie spełnia warunku posiadania odpowied-
nich uprawnień. Nie jest również wystarczającym warunkiem legalności po-
10
lowania posiadanie jednego z trzech rodzajów (podstawowego, selekcjo-
nerskiego bądź sokolniczego) uprawnień do wykonywania polowania.
Zgodnie z treścią art. 42 ust. 1 prawa łowieckiego polowanie może być wy-
konywane przez członków Polskiego Związku Łowieckiego za zgodą dzier-
żawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego. Zgoda taka jest warunkiem legal-
nego wykonywania polowania zbiorowego, jak i indywidualnego. Jeśli cho-
dzi o polowania indywidualne, niezbędne jest posiadanie pisemnego upo-
ważnienia łowieckiego (art. 42 ust. 8).
Zdaniem Sądu Najwyższego myśliwy, który poluje indywidualnie, nie
posiadając w ogóle upoważnienia wydanego przez dzierżawcę lub zarząd-
cę obwodu łowieckiego, dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 53
pkt 4 prawa łowieckiego, choćby posiadał uprawnienia podstawowe, selek-
cjonerskie lub sokolnicze.
Polowanie przy braku takich uprawnień in concreto, tj. upoważnienia
dzierżawcy lub zarządcy kryminalizowane jest przez art. 53 pkt 4 prawa
łowieckiego.
Przenosząc powyższe zapatrywanie na grunt niniejszej sprawy
stwierdzić należało, że oskarżeni ppłk rez. Czesław N. i gen. bryg. rez. Ma-
rian D. nie posiadając zgody Starostów S. i M. na odłów lub odstrzał reduk-
cyjny zwierzyny na terenie lotniska, które nie wchodziło w skład obwodu
łowieckiego, polowali nie posiadając uprawnień w rozumieniu art. 53 pkt 4
prawa łowieckiego i w tej sytuacji działaniem swoim dopuścili się przestęp-
stwa z tego przepisu ustawy.
Natomiast oskarżony płk Eugeniusz G. obejmował swoją świadomo-
ścią to, że teren lotniska jest wyłączony z polowań, a mimo tego umożliwił
trzykrotnie pozostałym oskarżonym przeprowadzenie takich polowań, udo-
stępniając im samochód służbowy oraz sam im towarzysząc takim działa-
niem ułatwił popełnienie przestępstw określonych w art. 53 pkt 4 prawa ło-
wieckiego w rozumieniu art. 18 § 3 k.k. (...)
WA 31/10
W rozumieniu art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. –
Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.) karalne na je-
go podstawie polowanie bez posiadania do tego uprawnień oznacza rów-
nież polowanie bez zgody dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego
(art. 42 ust. 1), a polowanie indywidualne – bez stosownego ku temu upo-
ważnienia wymienionego podmiotu (art. 42 ust. 8), natomiast wykonywane
poza obwodem łowieckim – bez specjalnej decyzji właściwego starosty do-
puszczającej odłów lub odstrzał redukcyjny zwierzyny (art. 45 ust. 3), cho-
ciażby polujący miał w ogóle uprawnienia podstawowe, selekcjonerskie lub
sokolnicze (art. 42 ust. 3).
Przewodniczący: sędzia SN W. Błuś.
Sędziowie SN: E. Matwijów (sprawozdawca), A. Tomczyk.
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk J. Żak.
Sąd Najwyższy w sprawie gen. bryg. rez. Mariana D., płk. Eugeniu-
sza G., ppłk. rez. Czesława N. oskarżonych o popełnienie przestępstw
określonych w art. 231 § 2 k.k. i innych, po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej
na rozprawie w dniu 9 listopada 2010 r., apelacji wniesionych przez obroń-
ców oskarżonych od wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia
31 maja 2010 r.,
u t r z y m a ł w mocy zaskarżony wyrok.
2
Z u z a s a d n i e n i a :
I. gen. bryg. rez. Marian D. został oskarżony o to, że:
„1. w nieustalonym bliżej czasie, od dnia 1 grudnia 2005 r. do dnia 31
stycznia 2006 r. w K. będąc żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, w ob-
rębie obiektu wojskowego – na terenie lotniska wojskowego przynależnego
do Jednostki Wojskowej X. w M. stanowiącym obiekt o charakterze spe-
cjalnym w granicach jego ogrodzenia, nie wchodzącym w skład obwodu
łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w sytuacji,
w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim
stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo łowieckie nie
wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny, polował nie
posiadając uprawnień do polowania,
to jest o czyn określony w art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.),
2. w nieustalonym bliżej czasie, od dnia 1 grudnia 2005 r. do 31 stycznia
2006 r. w K. będąc żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, w obrębie
obiektu wojskowego – na terenie lotniska wojskowego przynależnego do
Jednostki Wojskowej X. w M. stanowiącym obiekt o charakterze specjal-
nym w granicach jego ogrodzenia, nie wchodzącym w skład obwodu ło-
wieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r.
– Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w sytuacji,
w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim
stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo łowieckie nie
wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny, polował nie
posiadając uprawnień do polowania,
3
to jest o czyn określony w art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.),
3. w nieustalonym bliżej czasie, od dnia 1 grudnia 2005 r. do dnia 31
stycznia 2006 r. w K. będąc żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, w ob-
rębie obiektu wojskowego – na terenie lotniska wojskowego przynależnego
do Jednostki Wojskowej X. w M. stanowiącym obiekt o charakterze spe-
cjalnym w granicach jego ogrodzenia, nie wchodzącym w skład obwodu
łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r., Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w sytua-
cji, w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem Ło-
wieckim stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo ło-
wieckie nie wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny,
polował nie posiadając uprawnień do polowania,
to jest o czyn z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo
łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.)”,
II. płk Eugeniusz G. został oskarżony m.in. o to, że:
„(...) 2. w nieokreślonym bliżej czasie, pomiędzy dniem 1 grudnia 2005 r. a
31 stycznia 2006 r. w K. będąc funkcjonariuszem publicznym żołnierzem w
czynnej służbie wojskowej oraz sprawując funkcje dowódcy Jednostki Woj-
skowej X. w M. w zamiarze, aby gen. bryg. rez. Marian D., wówczas peł-
niący czynną służbę wojskową na stanowisku zastępcy dowódcy Jednostki
Wojskowej Y. w B. oraz ppłk rez. Czesław N. pełniący w tym czasie zawo-
dową służbę wojskową na stanowisku Wojskowego Komendanta Uzupeł-
nień w M. popełnili czyny zabronione polegające na prowadzeniu polowań
bez uprawnień, w ten sposób, że wbrew szczególnemu prawnemu obo-
wiązkowi, którego źródłem był fakt sprawowania funkcji dowódcy Jednostki
Wojskowej X. w M., posiadając obiektywną możliwość zapobieżenia ich
popełnienia ułatwił ich popełnienie w ten sposób, że umożliwił prowadzenie
przez te osoby polowania na terenie lotniska wojskowego przynależnego
4
do Jednostki Wojskowej X. w M., pomimo tego, iż stanowił on obiekt o cha-
rakterze specjalnym w granicach jego ogrodzenia, niewchodzący w skład
obwodu łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 paździer-
nika 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w
sytuacji, w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem
Łowieckim stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo
łowieckie nie wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny,
to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze
zm.),
3. w nieokreślonym bliżej czasie, pomiędzy dniem 1 grudnia 2005 r. a 31
stycznia 2006 r. w K., będąc funkcjonariuszem publicznym – żołnierzem w
czynnej służbie wojskowej oraz sprawując funkcję dowódcy Jednostki Woj-
skowej X. w M. w zamiarze, aby gen. bryg. rez. Marian D., wówczas peł-
niący czynną służbę wojskową na stanowisku zastępcy dowódcy Jednostki
Wojskowej Y. w B. oraz ppłk rez. Czesław N. pełniący w tym czasie zawo-
dową służbę wojskową na stanowisku Wojskowego Komendanta Uzupeł-
nień w M. popełnili czyny zabronione polegające na prowadzeniu polowań
bez uprawnień w ten sposób, że wbrew szczególnemu prawnemu obo-
wiązkowi, którego źródłem był fakt sprawowania funkcji dowódcy Jednostki
Wojskowej X. w M., posiadając obiektywną możliwość zapobieżenia ich
popełnienia ułatwił ich popełnienie w ten sposób, że umożliwił prowadzenie
przez te osoby polowania na terenie lotniska wojskowego przynależnego
do Jednostki Wojskowej X. w M., pomimo tego, iż stanowił on obiekt o cha-
rakterze specjalnym w granicach jego ogrodzenia, niewchodzący w skład
obwodu łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 paździer-
nika 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.),
w sytuacji, w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem
5
Łowieckim stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo
łowieckie nie wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny,
to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze
zm.),
4. w nieokreślonym bliżej czasie, pomiędzy dniem 1 grudnia 2005 r. a 31
stycznia 2006 r. w K., będąc funkcjonariuszem publicznym – żołnierzem w
czynnej służbie wojskowej oraz sprawując funkcje dowódcy Jednostki Woj-
skowej X. w M. w zamiarze, aby gen. bryg. rez. Marian D., wówczas peł-
niący czynną służbę wojskową na stanowisku zastępcy dowódcy Jednostki
Wojskowej Y. w B. oraz ppłk rez. Czesław N. pełniący w tym czasie zawo-
dową służbę wojskową na stanowisku Wojskowego Komendanta Uzupeł-
nień w M. popełnili czyny zabronione polegające na prowadzeniu polowań
bez uprawnień w ten sposób, że wbrew szczególnemu prawnemu obo-
wiązkowi, którego źródłem był fakt sprawowania funkcji dowódcy Jednostki
Wojskowej X. w M., posiadając obiektywną możliwość zapobieżenia ich
popełnienia ułatwił ich popełnienie w ten sposób, że umożliwił prowadzenie
przez te osoby polowania na terenie lotniska przynależnego do Jednostki
Wojskowej X. w M., pomimo tego, iż stanowił on obiekt o charakterze spe-
cjalnym w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r.
Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), w sytuacji, w
której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim Związkiem Łowieckim
stosownie do zapisów art. 45 ust. 3 cytowanej ustawy Prawo łowieckie nie
wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny,
to jest o czyn z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze
zm.) (...)”
III. ppłk rez. Czesław N. został oskarżony o to, że:
6
„w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. w K., bę-
dąc żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, na terenie lotniska wojsko-
wego przynależnego do Jednostki Wojskowej X. w M. stanowiącym obiekt
o charakterze specjalnym w granicach jego ogrodzenia, nie wchodzący w
skład obwodu łowieckiego w rozumieniu art. 26 pkt 4 ustawy z dnia 13
października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. Nr 147, poz. 713 ze zm.;
Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 372 ze zm. oraz Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz.
1066 ze zm.), w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego
zamiaru, w sytuacji, w której właściwy starosta w porozumieniu z Polskim
Związkiem Łowieckim – na podstawie art. 45 ust. 3 cyt. ustawy Prawo ło-
wieckie nie wydał decyzji o odłowie lub odstrzale redukcyjnym zwierzyny –
nie mniej niż 60 razy polował nie posiadając uprawnień do polowania,
to jest o czyn z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo
łowieckie (Dz. U. Nr 147, poz. 713 ze zm. i teksty jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr
42, poz. 372, ze zm. oraz Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, ze zm.) w zw.
z art. 12 k.k.)”.
Wojskowy Sąd Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 31 maja 2010 r.
uznał:
1. gen. bryg. rez. Mariana D. za winnego popełnienia zarzucanych mu czy-
nów, przyjmując, iż stanowią one ciąg przestępstw z art. 53 pkt 4 ustawy z
dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie w zw. z art. 91 § 1 k.k., i za
to na podstawie art. 53 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo ło-
wieckie w zw. z art. 91 § 1 k.k. przy zastosowaniu art. 58 § 3 k.k. i art. 33 §
1 i 3 k.k. wymierzył karę 50 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość
1 stawki dziennej na kwotę 70 zł. Na podstawie art. 47 § 2 k.k. Sąd orzekł
od oskarżonego na rzecz Polskiego Związku Wędkarskiego – Zarząd
Główny w W. nawiązkę w wysokości 500 zł.
2. płk. Eugeniusza G. za winnego popełnienia trzech czynów opisanych w
pkt. 2-4 aktu oskarżenia przyjmując, iż stanowią one ciąg przestępstw z art.
7
18 § 3 k.k. w zw. z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995 r. –
Prawo łowieckie i w zw. z art. 91 § 1 k.k., a nadto (...) na podstawie art. 53
ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie w zw. z art. 91 § 1
k.k. przy zastosowaniu art. 60 § 1 i § 6 pkt 3 k.k. oraz 33 § 1 i 3 k.k., wy-
mierzył oskarżonemu płk. Eugeniuszowi G. 50 stawek dziennych grzywny
określając wysokość 1 stawki na kwotę 70 zł, a w oparciu o przepis art. 47
§ 2 k.k. orzekł nawiązkę w wysokości 500 zł na rzecz Polskiego Związku
Wędkarskiego – Zarząd Główny w W., (...).
3. ppłk. rez. Czesława N. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu,
stanowiącego występek z art. 53 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1995
r. – Prawo łowieckie w zw. z art. 12 k.k., przy czym liczbę przypadków nie-
legalnego polowania określił na nie mniej niż dwadzieścia. Na podstawie
art. 53 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie przy za-
stosowaniu art. 58 § 3 k.k. i art. 33 § 1 i 3 k.k. wymierzył oskarżonemu płk.
rez. Czesławowi N. 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość
jednej stawki na 75 zł, a w oparciu o przepis art. 47 § 2 k.k. orzekł nawiąz-
kę w wysokości 1000 zł na rzecz Polskiego Związku Wędkarskiego – Za-
rząd Główny w W. Na mocy art. 41 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego śro-
dek karny zakazu zajmowania stanowiska łowczego w Kole Łowieckim
„Bażant” w M. przez okres roku.
Apelację od powyższego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych.
I. Obrońca oskarżonego gen. bryg. rez. Mariana D., zaskarżając wy-
rok w całości zarzucił:
- obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 53 pkt 4 prawa łowieckiego
przez niezasadne przyjęcie, że czyn polegający na polowaniu bez upo-
ważnienia do wykonywania polowania indywidualnego jest równoznaczny z
wykonywaniem polowania bez uprawnień;
- obrazę art. 7 k.p.k. wskutek wadliwej oceny zeznań świadka Adama B.,
8
- błąd w ustaleniach faktycznych, które oparte zostały na sprzecznych ze
sobą i nielogicznych zeznaniach świadka Adama B.
Na tej podstawie, autor apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyro-
ku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów.
II. Obrońca oskarżonego płk. Eugeniusza G., zaskarżając wyrok w
całości zarzucił:
1. w odniesieniu do czynów z pkt. 2,3 i 4 wyroku:
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, pole-
gający na przyjęciu, że stan zgromadzonych w sprawie dowodów jest wy-
starczający dla ustalenia, że płk Eugeniusz G. umożliwił popełnienie prze-
stępstw kłusownictwa przez współoskarżonych gen. bryg. rez. Mariana D. i
ppłk. rez. Czesława N., poprzez wykonywanie przez te osoby polowań na
terenie lotniska wojskowego w K.M., oparciu orzeczenia wyłącznie na ze-
znaniach świadka Adama B., w sytuacji, gdy dowody z wyjaśnień oskarżo-
nych i zeznań świadków obrony oraz dowody z dokumentów wskazują co
innego, przez co doszło do naruszenia zasad procesowych określonych w
art. 4 i 7 k.p.k. (...),
4. generalnie wobec całości rozstrzygnięcia:
- naruszenie przepisów postępowania – art. 42 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., po-
legające na globalnym przywołaniu dowodów w sposób zbiorczy, powodu-
jące brak możliwości przeprowadzenia kontroli ustaleń faktycznych, po-
przez jedynie wybiórcze omówienie okoliczności mających znaczenie w
sprawie, pozostawienie poza oceną uzupełnień materiału dowodowego z
zeznań świadków pochodzących z przewodu sądowego i sporządzonych
protokołów, nieodniesienie się do dowodów przyjętych przez Sąd, a mają-
cych znaczenie przy ocenie braku uprawnień oskarżonego płk. Eugeniusza
G. (...).
W oparciu o podniesione wyżej zarzuty obrońca płk. Eugeniusza G.
wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie go od popełnienia
9
przypisanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpozna-
nia.
III. Obrońca oskarżonego ppłk. rez. Czesława N. zarzucił:
- błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu na skutek naru-
szenia art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., że oskarżony
dopuścił się zarzucanych w akcie oskarżenia nie mniej niż 20 czynów w
sytuacji, gdy zgromadzony materiał dowodowy na takie ustalenia nie po-
zwala.
- obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 53 ust. 4 ustawy
z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie przez jego błędną wy-
kładnię, i na tej podstawie wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskar-
żonego od zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zarzuty podniesione w złożonych apelacjach nie zasługują na
uwzględnienie, co czyni wniesione środki odwoławcze bezzasadnymi. (...)
Podnoszony we wszystkich apelacjach zarzut obrazy art. 53 pkt. 4
ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r.
Nr 127, poz. 1066 ze zm.), przez błędne jego zastosowanie jest niezasad-
ny.
Pogląd obrońców oskarżonych, że skoro wszyscy oskarżeni posiadali
pozwolenia na posiadanie broni myśliwskiej, to bezpodstawne jest czynie-
nie im zarzutu naruszenia art. 53 pkt 4 powołanej wyżej ustawy z dnia 13
października 1995 r. – Prawo łowieckie, jest niesłuszny.
Jak trafnie dostrzegł Sąd pierwszej instancji, warunkiem legalności
polowania jest posiadanie odpowiednich uprawnień do wykonywania polo-
wania. Samo posiadanie pozwolenia na broń myśliwską oraz członkostwo
w Polskim Związku Łowieckim nie spełnia warunku posiadania odpowied-
nich uprawnień. Nie jest również wystarczającym warunkiem legalności po-
10
lowania posiadanie jednego z trzech rodzajów (podstawowego, selekcjo-
nerskiego bądź sokolniczego) uprawnień do wykonywania polowania.
Zgodnie z treścią art. 42 ust. 1 prawa łowieckiego polowanie może być wy-
konywane przez członków Polskiego Związku Łowieckiego za zgodą dzier-
żawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego. Zgoda taka jest warunkiem legal-
nego wykonywania polowania zbiorowego, jak i indywidualnego. Jeśli cho-
dzi o polowania indywidualne, niezbędne jest posiadanie pisemnego upo-
ważnienia łowieckiego (art. 42 ust. 8).
Zdaniem Sądu Najwyższego myśliwy, który poluje indywidualnie, nie
posiadając w ogóle upoważnienia wydanego przez dzierżawcę lub zarząd-
cę obwodu łowieckiego, dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 53
pkt 4 prawa łowieckiego, choćby posiadał uprawnienia podstawowe, selek-
cjonerskie lub sokolnicze.
Polowanie przy braku takich uprawnień in concreto, tj. upoważnienia
dzierżawcy lub zarządcy kryminalizowane jest przez art. 53 pkt 4 prawa
łowieckiego.
Przenosząc powyższe zapatrywanie na grunt niniejszej sprawy
stwierdzić należało, że oskarżeni ppłk rez. Czesław N. i gen. bryg. rez. Ma-
rian D. nie posiadając zgody Starostów S. i M. na odłów lub odstrzał reduk-
cyjny zwierzyny na terenie lotniska, które nie wchodziło w skład obwodu
łowieckiego, polowali nie posiadając uprawnień w rozumieniu art. 53 pkt 4
prawa łowieckiego i w tej sytuacji działaniem swoim dopuścili się przestęp-
stwa z tego przepisu ustawy.
Natomiast oskarżony płk Eugeniusz G. obejmował swoją świadomo-
ścią to, że teren lotniska jest wyłączony z polowań, a mimo tego umożliwił
trzykrotnie pozostałym oskarżonym przeprowadzenie takich polowań, udo-
stępniając im samochód służbowy oraz sam im towarzysząc takim działa-
niem ułatwił popełnienie przestępstw określonych w art. 53 pkt 4 prawa ło-
wieckiego w rozumieniu art. 18 § 3 k.k. (...)