Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SO 4/10
POSTANOWIENIE
Dnia 22 listopada 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jerzy Kwaśniewski
SSN Romualda Spyt
w sprawie z powództwa G. Zakładu Elektroenergetycznego S.A.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o zatwierdzenie taryfy
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 22 listopada 2010 r.,
skargi powoda o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej
postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2006 r., sygn. akt III BO
1/06,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Pismem z 18 marca 2010 r. powód – G. Zakład Energetyczny S.A. w G.
wniósł do Sądu Najwyższego skargę o wznowienie postępowania zakończonego
postanowieniem Sądu Najwyższego z 13 kwietnia 2006 r., III BO 1/06.
Postanowieniem z 13 kwietnia 2006 r. Sąd Najwyższy odrzucił skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Sądu Najwyższego z 26 lutego 2004
r., III SK 5/04, z uwagi na jej niedopuszczalność. W uzasadnieniu tego
postanowienia podkreślono, z powołaniem się na uchwałę Sądu Najwyższego z 26
października 2005 r., III BZP 1/05, OSNC 2006/5/78, że skarga o stwierdzenie
2
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 4241
k.p.c.) nie przysługuje
od orzeczeń, które stały się prawomocne przed 1 września 2004 r. Takie
stanowisko wynikało przede wszystkim z interpretacji art. 5 ustawy z dnia 17
czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 162, poz. 1692).
W skardze o wznowienie postępowania z 18 marca 2010 r. powód wskazał,
że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 8 grudnia 2009 r., SK 34/08, OTK-A
2009/11/165 stwierdził, iż art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy
- Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1692) w
zakresie, w jakim wyłącza skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
orzeczenia sądu wyrządzającego szkodę, które stało się prawomocne po dniu
wejścia w życie Konstytucji RP, jest niezgodny z art. 77 ust. 2 w związku z art. 45
ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W opinii powoda wskazany wyrok TK
stanowi podstawę do wznowienia, o której mowa w art. 4011
k.p.c. w związku z art.
399 § 2 k.p.c. Powód wniósł również o uchylenie postanowienia Sądu Najwyższego
z 13 kwietnia 2006 r., III BO 1/06, w całości oraz o zasądzenie od pozwanego –
Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki – na swoją rzecz kosztów postępowania
według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga powoda o wznowienie postępowania dotyczyła prawomocnego
postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2006 r., III BO 1/06, w
przedmiocie odrzucenia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Sądu
Najwyższego z dnia 26 lutego 2004 r., w sprawie III SK 5/04.
Sąd Najwyższy odrzucił skargę na bezprawność ze względu na jej
niedopuszczalność, gdyż dotyczyła wyroku, który uprawomocnił się przed datą 1
września 2004 roku. Sąd Najwyższy uznał, że zgodnie z uchwałą Sądu
Najwyższego z dnia 26 października 2005 r., III BZP 1/05 skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 4241
k.p.c.) przysługuje od
orzeczeń, które stały się prawomocne od 1 września 2004 roku. Podstawą tego
poglądu był przepis art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. nowelizującej kodeks
3
cywilny (Dz. U. Nr 162, poz. 1692), który wszedł w życie 1 września 2004 r. i
stanowił, że do zdarzeń prawnych powstałych przed jej wejściem w życie stosuje
się przepisy dotychczasowe.
Skarżący oparł podstawę skargi o wznowienie postępowania na wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 grudnia 2009 r., SK 34/08 (OTK-A 2009, nr 11,
poz. 165). W wyroku tym stwierdzono, że art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o
zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz.
1692) w zakresie w jakim wyłącza skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
orzeczenia sądu wyrządzającego szkodę, które stało się prawomocne po dniu
wejścia w Zycie Konstytucji RP, jest niezgodny z art. 77 ust. 2 w związku z art. 45
ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia istoty sprawy ma to, że powołany
wyżej wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie spowodował utraty mocy
obowiązującej art. 5 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r., gdyż stwierdza jedynie
niezgodność przepisu z Konstytucją RP „w zakresie, w jakim wyłącza skargę…”.
Ten rodzaj orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego ma charakter interpretacyjny (zob.
J. Trzciński: Orzeczenia interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego: PiP 2002, z.
1).
Problem dopuszczalności wznowienia postępowania na podstawie art. 4011
k.p.c. w oparciu o orzeczenie interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego został
rozstrzygnięty w uchwale Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia
2009 r., III PZP 2/09 (OSNC 2010, nr 7-8, poz. 97). Uznano w niej, że orzeczenie
Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające w sentencji niezgodność z Konstytucją
określonej wykładni aktu normatywnego, które nie powoduje utraty mocy
obowiązującej przepisu, nie stanowi podstawy do wznowienia postępowania
przewidzianej w art. 4011
k.p.c. Sąd Najwyższy nadał powyższej uchwale moc
zasady prawnej.
Zasada prawna wiąże Sąd Najwyższy nie tylko w sprawie, w której została
podjęta, ale również we wszystkich innych sprawach. Odstąpienie od zasady
prawnej jest możliwe jedynie poprzez ponowne przekazanie tego zagadnienia
składowi Izby. Przekazanie to musi być jednak uzasadnione wystąpieniem nowych,
4
nieznanych dotąd i przez to nierozważonych argumentów (postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 7 czerwca 2005 r., II KK 55/04, LEX nr 151690).
Skład orzekający w niniejszej sprawie argumentów uzasadniających
przekazanie zagadnienia prawnego pełnemu składowi Izby nie znalazł. Ponadto
należy w tym miejscu wskazać, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 22 lipca
2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania
cywilnego oraz ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 155, poz.
1037) przepis art. 4171
§ 2 k.c. w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą ma
zastosowanie do orzeczeń, które uprawomocniły się od dnia 17 października 1997
r. Istotne jest również, że zgodnie z ust. 2 art. 4 tej ustawy roszczenia o
naprawienie szkody wyrządzonej wydaniem prawomocnego orzeczenia nie
rozpoczynają biegu przed dniem wejścia w życie ustawy, a zgodnie z ust. 3 art. 4
od orzeczeń, które uprawomocniły się w okresie od dnia 17 października 1997 r. do
dnia 1 września 2004 r., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia może być wniesiona w terminie 2 lat od dnia wejścia w
życie tej ustawy.
Skarżący nie wykazał, jaki związek z niniejszą sprawą miałyby mieć poglądy
Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 15 czerwca 2004 r., III SZP 2/04
(OSNP 2005, nr 9, poz. 132), która nie dotyczyła rozstrzyganego problemu
dopuszczalności wznowienia postępowania, w oparciu o przepis art. 4011
k.p.c.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy postanowił, jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13