Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 104/10
POSTANOWIENIE
Dnia 1 grudnia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSA Jan Kremer
w sprawie z powództwa Adama W.
przeciwko Piotrowi K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 1 grudnia 2010 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 25 marca 2010 r., w przedmiocie kosztów
postępowania zażaleniowego,
1) uchyla zaskarżone postanowienie;
2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 150 zł (sto
pięćdziesiąt zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 25 marca 2010 r. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie
pozwanego na zawarte w wyroku Sądu pierwszej instancji oddalającym
powództwo, postanowienie zasądzające od powoda Adama W. na rzecz
pozwanego Piotra K. zwrot kosztów procesu w kwocie niższej o 2 400 zł od
żądanej przez pozwanego. W punkcie drugim postanowienia z dnia 25 marca 2010
r. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 600 zł tytułem
zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym,
powołując się w tym przedmiocie na uregulowania art. 98 i art. 99 k.p.c.
Na powyższe rozstrzygniecie o kosztach postępowania zażaleniowego
pozwany wniósł zażalenie zarzucając naruszenie art. 4799
§ 1 k.p.c. przez jego
niezastosowanie i niedokonanie zwrotu odpowiedzi na zażalenie wniesionej przez
zawodowego pełnomocnika powoda bez dowodu doręczenia albo dowodu wysłania
przesyłką poleconą jej odpisu pełnomocnikowi pozwanego, naruszenie art. 98 § 1
i 3 k.p.c. przez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu zażaleniowym, mimo braku skutecznie złożonego
wniosku powoda o obciążenie pozwanego kosztami tego postępowania oraz
naruszenie § 13 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.), przez błędne
obliczenie wysokości kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu
zażaleniowym.
Wnosił o uchylenie zaskarżonego postanowienia ewentualnie jego
odpowiednią zmianę przez obniżenie zasądzonych kosztów do kwoty 150 zł oraz
zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zgodnie z art. 397 § 2 k.p.c. do postępowania toczącego się na skutek
zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu apelacyjnym,
a zgodnie z art. 391 § 1 k.p.c., jeżeli nie ma przepisów szczególnych
o postępowaniu przed sądem drugiej instancji, do postępowania tego stosuje się
odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji. Z tych
względów w postępowaniu zażaleniowym stosuje się odpowiednio przepisy
o kosztach procesu zawarte w art. 98-110 k.p.c., a zatem zasądzenie kosztów
procesu od strony przegrywającej sprawę w postępowaniu zażaleniowym na rzecz
strony wygrywającej (art. 98 § 1 k.p.c.) możliwe jest jedynie wówczas, gdy złoży
ona w tym postępowaniu skuteczny wniosek o zasądzenie na jej rzecz zwrotu
kosztów (art. 109 k.p.c.). Wniosek taki może być zawarty w odpowiedzi na
zażalenie.
Rozpoznawana sprawa toczyła się według przepisów k.p.c. o postępowaniu
w sprawach gospodarczych, a zatem, zgodnie z art. 4799
§ 1 k.p.c., strona
reprezentowana w tym postępowaniu przez zawodowego pełnomocnika (adwokata
lub radcę prawnego), obowiązana jest doręczać odpisy pism procesowych
z załącznikami bezpośrednio stronie przeciwnej, a do pisma procesowego
wniesionego do sądu obowiązana jest dołączyć dowód doręczenia drugiej stronie
odpisu pisma albo dowód wysłania go przesyłką poleconą. Pisma, do których nie
dołączono takich dowodów, podlegają zwrotowi, bez wzywania do usunięcia tego
braku.
Powód był reprezentowany w postępowaniu zażaleniowym (jak i w całym
postępowaniu) przez adwokata, który wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego przed Sądem Okręgowym, złożył w odpowiedzi na
zażalenie wniesionej w dniu 6 listopada 2009 r. do Sądu pierwszej instancji, bez
załączenia dowodu doręczenia odpisu odpowiedzi pozwanemu oraz bez dołączenia
dowodu wysłania tego odpisu pozwanemu przesyłką poleconą. Wskazał natomiast,
że dołącza do odpowiedzi na zażalenie jej odpis (k. 289 odwrót.). Mimo to Sąd
Rejonowy ani Okręgowy, wbrew wymaganiom art. 4799
§ 1 zd. ostatnie k.p.c., nie
dokonały zwrotu odpowiedzi na zażalenie.
4
Zgodnie z art. 130 § 2 zd. drugie k.p.c., pismo zwrócone nie wywołuje
żadnych skutków jakie ustawa wiążę z wniesieniem pisma procesowego do sądu.
Brak natomiast podobnej regulacji odnoszącej się do sytuacji, gdy Sąd, mimo
nałożonego nań w przepisie obowiązku, nie dokona zwrotu pisma zawierającego
braki nieusuwalne lub nieusunięte. Biorąc pod uwagę cel przewidzianego w art.
4799
§ 1 k.p.c. obowiązku doręczania przez adwokata i radcę prawnego odpisu
składanych pism procesowych stronie przeciwnej, którym jest przyspieszenie
i usprawnienie postępowania toczącego się z udziałem zawodowych
pełnomocników, znających obowiązujące przepisy – należy uznać, że także
w przypadku, gdy Sąd, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 4799
§ 1 zd.
ostatnie k.p.c., nie dokona zwrotu pisma złożonego przez zawodowego
pełnomocnika bez dołączenia dowodu doręczenia odpisu drugiej stronie albo
dowodu wysłania go przesyłką poleconą- pismo to nie wywołuje żadnych skutków
procesowych. Uzasadnione jest bowiem stosowanie w takiej sytuacji odpowiednio
art. 130 § 2 zd. drugie k.p.c.
Z tych względów należało uznać, że pismo pełnomocnika powoda nazwane
odpowiedzią na zażalenie pozwanego na postanowienie o kosztach zawarte
w wyroku z dnia 14 lipca 2009 r., jako wniesione bez spełnienia wymagań art. 4799
§ 1 zd. drugie k.p.c., nie wywołało skutków jakie ustawa wiązała z jego
wniesieniem, w tym przewidzianego w art. 98 § 1 w zw. z art. 109 § 1 k.p.c. skutku
zgłoszenia wniosku o zwrot kosztów postępowania zażaleniowego. Sąd drugiej
instancji oddalając zażalenie pozwanego, nie miał zatem podstaw do zasądzenia
w punkcie drugim postanowienia z dnia 25 marca 2010 r. kosztów postępowania
zażaleniowego na rzecz powoda.
Biorąc to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie i na podstawie art. 98 w zw. z art.
39821
i art. 391 § 1 k.p.c. zasądził od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów
postępowania zażaleniowego.